Παρότι έχουν ήδη περάσει δύο εβδομάδες από όταν στην Αλυκή της Λάρνακας βρέθηκαν περί τα 20 νεκρά φλαμίνγκο -κάποια από αυτά αποκεφαλισμένα- καμία αρμόδια αρχή δεν έχει προβεί μέχρι σήμερα σε κάποια επίσημη ανακοίνωση για τον ακριβή αριθμό των νεκρών πτηνών, τα αίτια που οδήγησαν στο θάνατό τους, αλλά και στις ενέργειες που θα προβούν για να μειώσουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην περιοχή.

Σύμφωνα με τα όσα είχε αναφέρει εκείνες τις ημέρες στη CITY, ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Θήρας, Παντελής Χατζηγέρου, ο θάνατος των πτηνών προήλθε από την κατανάλωση μολύβδου, που σε συνδυασμό με τις ακραίες καιρικές συνθήκες και το ψύχος οδήγησαν στον θάνατο των πτηνών. «Παρόλα αυτά, το φαινόμενο αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να μας ανησυχήσει», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο κύριος Χατζηγέρου.

Πριν μερικές ώρες, ωστόσο, νέες φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στα social media από την Αλυκή Λάρνακας, έδειχναν μια ομάδα 12 φλαμίνγκο με σοβαρά νευρολογικά προβλήματα, άρρωστα και καταπονημένα, να περιμένουν -επί της ουσίας- το θάνατό τους.

Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο χρήστης -που έκανε την ανάρτηση- στην περιοχή εκείνη την ώρα υπήρχαν τουρίστες που φωτογράφιζαν τα άρρωστα φλαμίνγκο, τα οποία βρίσκονταν κοντά στην ακτή, ακίνητα, νιώθοντας χαρούμενοι που κατάφεραν να πετύχουν τόσο κοντινές λήψεις, χωρίς να γνωρίζουν φυσικά τι συμβαίνει πραγματικά.

Αξιόπιστη πηγή της CITY, ανέφερε πως ο λόγος που τα φλαμίνγκο αρρώστησαν είναι γιατί και αυτά κατανάλωσαν ποσότητες μόλυβδου, ο οποίος λόγω των οξέων που εκκρίνονται κατά τη διαδικασία της πέψης διαλύθηκε μέσα στο αίμα τους και τα σκοτώνει σιγά σιγά. «Όταν ο μόλυβδος διαλυθεί και εισχωρήσει στο αίμα των πτηνών, δημιουργεί αστάθεια στο λαιμό, στα φτερά, αλλά και στα πόδια. Στην ουσία, όλες οι νευρολογικές λειτουργίες του πτηνού αρχίζουν να αλλοιώνονται και οδηγείται αργά στον θάνατο. Η διαδικασία μπορεί να κρατήσει έως και 15 βασανιστικές ημέρες», αναφέρουν οι πληροφορίες μας, απορρίπτοντας κατηγορηματικά τα όσα ακούστηκαν περί λημμάτων που καταλήγουν στις αλυκές ή περί ψύχους.

Μια άλλη πτυχή είναι και αυτή των άγριων ζώων που καραδοκούν, αφού λόγω της ταλαιπωρημένης υγείας των φλαμίνγκο δεν μπορούν να μετακινηθούν μαζί με την υπόλοιπη αγέλη στο κέντρο της λίμνης και αναγκάζονται να παραμένουν στις παρυφές. Αυτό, τα καθιστά εύκολη λεία για τους θηρευτές της φύσης.

Μπορούν να θεραπευτούν τα άρρωστα φλαμίνγκο;

Βάσει των όσων μας ανέφερε η πηγή με την οποία επικοινωνήσαμε, και η οποία κατέχει το θέμα εις βάθος, παρότι με τα νεκρά φλαμίνγκο δεν μπορεί να γίνει κάτι, ας αναλάβει η Υπηρεσία Θήρας τουλάχιστον να σώσει αυτά που είναι άρρωστα, πριν πεθάνουν και αυτά. Υπάρχει, όπως αναφέρει, φάρμακο το οποίο χορηγείται ενδομυϊκά και διασπά τον μόλυβδο καθαρίζοντας το αίμα του πτηνού. Το φάρμακο αυτό μπορεί να χορηγηθεί από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, ενώ τα πτηνά μπορούν να αναρρώσουν το Αναρρωτήριο Άγριων Πτηνών που λειτουργεί στην Αθαλάσσα και εξυπηρετεί τέτοια περιστατικά.

Γιατί δεν αναλαμβάνει η Υπηρεσία Θήρας;

«Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε να "ανθρωποποιούμε" τα πάντα», τονίζει στη CITY ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Θήρας, κος Χατζηγέρου, ξεκαθαρίζοντας πως τα άγρια ζώα δεν είναι ούτε pets ούτε άνθρωποι να τα πάρουμε στο γιατρό και να τα θεραπεύσουμε. «Ναι, υπάρχει φάρμακο το οποίο μπορούν να χορηγήσουν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες που μπορεί να σώσει κάποια φλαμίνγκο, θεωρείτε, όμως, εύκολη υπόθεση να πιάσεις ένα φλαμίνγκο και να το μεταφέρεις μέχρι εκεί σώο; Ενώ πρέπει να γνωρίζουμε από πριν σε τι κατάσταση έχει προχωρήσει η μόλυνση του πτηνού. Αν είναι στις αρχές, υπάρχει ελπίδα, αν, όμως, έχει προχωρήσει κανένα φάρμακο δεν μπορεί να το σώσει», καταλήγει.

Πώς φτάνουν τα φλαμίνγκο στον μόλυβδο

Βάσει των όσων είχε αναφέρει στη CITY ο κύριος Χατζηγέρος, τα φλαμίνγκο κατά τη διάρκεια του φιλτραρίσματος που κάνουν στην άμμο για να βρουν τροφή, τις γαρίδες artemia, υπάρχει η πιθανότητα να καταπιούν μερικά σκάγια, από αυτά που έχουν ξεμείνει από την εποχή που λειτουργούσε το σκοπευτήριο.

Εδώ, να σημειωθεί πως το 2003 είχε γίνει καθαρισμός της περιοχής από σκάγια, ωστόσο εκ του αποτελέσματος φαίνεται πως ακόμη και σήμερα, 17 χρόνια μετά, εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετές ποσότητες ακόμα.

Για το πώς φτάνουν τα φλαμίνγκο στα σκάγια υπάρχουν δύο εκδοχές:

Η πρώτη υποστηρίζει πως ένεκα της πολυομβρίας, το νερό που εισέρρευσε στην Αλυκή από τα γύρω χωράφια, είναι πολύ πιθανόν να έφερε μαζί του ποσότητες σκαγιών, οι οποίες κατέληξαν στην τροφή των φλαμίνγκο.

Η δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει πως λόγω της αύξησης του νερού στις Αλυκές, τα φλαμίνγκο απομακρύνθηκαν σε πιο ρηχά νερά για να βρουν τροφή με αποτέλεσμα να πλησιάσουν το σημείο του παλιού σκοπευτηρίου, το οποίο όπως είναι αναμενόμενο έχει μεγάλες ποσότητες από σκάγια, ακόμα και σήμερα.

Χωρίς η απάντηση να είναι δεδομένη, το κρατούμενο εδώ είναι πως η ευρύτερη περιοχή της Αλυκής διαθέτει ακόμη αρκετές ποσότητες σκαγιών οι οποίες πρέπει να καθαριστούν.

Ο κος Χατζηγέρου, μιλώντας για το ζήτημα στη CITY, είπε πως μία τέτοια ενέργεια δεν είναι εύκολο να υλοποιηθεί. Πρέπει αρχικά να μελετηθούν όλες οι παράμετροι πριν προχωρήσουν σε μία τέτοια παρέμβαση στους οικοτόπους της περιοχής. «Είναι ένα ζήτημα το οποίο παρακολουθούμε και έχουμε σκοπό να το μελετήσουμε για να αποφασίσουμε πως θα προχωρήσουμε. Οποιοσδήποτε καθαρισμός, για να γίνει, πρέπει πρώτα να στερέψουν οι λίμνες και να φύγουν τα φλαμίνγκο. Και πάλι, όμως, το να βάλεις εκσκαφείς και να σκάψεις τα χώματα σημαίνει αυτόματα πως διαταράσσεις τη βιολογία της περιοχής και μπορεί να προκαλέσεις μεγαλύτερη ζημιά».

Όπως τονίζει, η πρακτική του συστηματικού καθαρισμού δεν ακολουθείται σχεδόν σε καμία άλλη χώρα με παρόμοιο πρόβλημα, αφού όσο και να καθαρίσεις την περιοχή, πάντα θα υπάρχουν λίγα σκάγια ακόμα. «Λόγω του σκοπευτηρίου το πρόβλημα σαφώς και είναι σοβαρό. Δεν είναι κάτι όμως που αντιμετωπίζουμε κάθε χρόνο. Όπως έχουμε ξαναπεί, μεγάλο ρόλο παίζουν και οι καιρικές συνθήκες που πλήττουν την περιοχή μας».

Ο μέχρι στιγμής αριθμός καταγεγραμμένων θανάτων

Βάσει των επίσημων στοιχείων που έχουν δοθεί στη CITY, από την Υπηρεσία Θήρας, μέχρι στιγμής έχουμε συνολικά 59 θανάτους φλαμίνγκο. Τα 57 στην Αλυκή Λάρνακας και τα 2 στην Αλυκή Ακρωτηρίου, στη Λεμεσό. Σύμφωνα με λειτουργό της Υπηρεσίας Θήρας, ο ένας από τους δύο θανάτους που είχαμε στη Λεμεσό οφείλεται και πάλι στον μόλυβδο. Πιθανόν το συγκεκριμένο φλαμίνγκο να κατανάλωσε μόλυβδο από την Αλυκή Λάρνακας, να ταξίδεψε στη Λεμεσό, όσο ήταν ακόμη καλά και ακολούθως να μολύνθηκε και να πέθανε. «Συμβαίνουν συχνά εσωτερικές μετακινήσεις φλαμίνγκο από τη μία αλυκή στην άλλη. Το δεύτερο φλαμίνγκο ακόμη δεν ξέρουμε από τι πέθανε», λέει ο λειτουργός, ενώ καθιστά σαφές πως οι θάνατοι των 57 φλαμίνγκο στη Λάρνακα προήλθαν από την κατανάλωση μόλυβδου».

Αποκαρδιωτικές εικόνες από την Αλυκή, το Σάββατο 25 Ιανουαρίου

Όπως αναφέρει ο κος Χατζηγέρου, θα υπάρξει και άλλη θνησιμότητα τις επόμενες ημέρες, ωστόσο η κατάσταση παρακολουθείται και ήδη η τάση είναι πτωτική. «Έχουμε αυτοκίνητο με λειτουργούς μας στην περιοχή καθημερινά για να παρακολουθούν τις εξελίξεις. Τις τελευταίες ημέρες δεν είχαμε θανάτους, αλλά περιμένουμε πως θα υπάρξουν κι άλλα νεκρά φλαμίνγκο, η τάση, όμως, είναι πτωτική».



Η σημερνή τοποθέτηση του Πτηνολογικου Κέντρου Κύπρου
Μετά την επιβεβαίωση πως οι θάνατοι των φλαμίνγκο προήλθαν από την κατανάλωση σφαιριδίων, το Bird Life Cyprus καλεί τους αρμοδίους να προχωρήσουν άμεσα σε συντονισμό καθαρισμού της περιοχής από τα σφαιρίδια μόλυβδου που εξακολουθούν να βρίσκονται στην περιοχή.

Η παρουσία μόλυβδου στην Αλυκή χρόνια μετά το κλείσιμο του σκοπευτηρίου και τον καθαρισμό της Αλυκής, καταδεικνύει -αυτή τη φορά με τραγικό τρόπο- την επείγουσα ανάγκη διαχείρισης της περιοχής, όχι μόνο για την οριστική απομάκρυνση του μόλυβδου από τον υγρότοπο, αλλά και προς αντιμετώπιση των επίμονων προβλημάτων που υποβαθμίζουν την περιοχή όπως η παρουσία λυμάτων, ο μεγάλος αριθμός αδέσποτων γάτων και η ενόχληση.

Ο Πτηνολογικός ζητά από τους αρμόδιους φορείς να συντονιστούν και να τροχιοδρομήσουν το συντομότερο δυνατόν -μόλις, δηλαδή, το επιτρέψει η στάθμη του νερού- επιχείρηση καθαρισμού της Αλυκής έτσι ώστε να απομακρυνθεί ο μόλυβδος άπαξ και εξ ολοκλήρου. Ο μόλυβδος είναι εξαιρετικά τοξικός όχι μόνο για τα πουλιά, αλλά και για τα εδάφη και τα νερά μας, και κατ’ επέκταση την ανθρώπινη υγεία. Η χρήση σφαιριδίων από μόλυβδο απαγορεύεται στην Κύπρο σε ακτίνα 300 μέτρων από υγρότοπους, αλυκές και φράγματα.