Έκπληκτοι μένουν οι επισκέπτες στη Μονή Σουμελά της Τραπεζούντας, καθώς πολλά από τα πρόσωπα στις τοιχογραφίες του ιστορικού μοναστηριού έχουν «κομματιαστεί», ενώ πλέον λόγω των ονομάτων που έχουν γραφεί πάνω τους, πολλές από αυτές δεν είναι ορατές.

Το ιστορικό μοναστήρι Σουμελά που βρίσκεται στα περίχωρα του Καραντάγ, έκλεισε το 2015 λόγω εργασιών αποκατάστασης. Τότε, είχε λεχθεί πως θα κλείσει προσωρινά για ένα έτος, αλλά λόγω των έργων ενδυνάμωσης και επισκευής δεν άνοιξε παρά πέντε χρόνια μετά.

Εν τέλει, μετά τη μακρά περίοδο αποκατάστασης, άνοιξε τις πύλες του ξανά στις 28 Ιουλίου και άρχισε να δέχεται επισκέπτες. Ωστόσο, όσοι επισκέφτηκαν το ιστορικό μοναστήρι έγιναν μάρτυρες μίας πρωτοφανούς καταστροφής. Αρκετοί επισκέπτες ανέβασαν φωτογραφίες στα social media τους, οι οποίες δεικνύουν ότι όλα τα πρόσωπα των τοιχογραφιών, στα οποία θα μπορούσε να φτάσει κάποιος άνθρωπος, έχουν δεχθεί τεραστίων διαστάσεων επεμβάσεις. Κάποιες τοιχογραφίες έχουν χαραχθεί εντελώς, ενώ σε άλλες έχουν γραφεί πάνω ονόματα.

Ανέπαφα παρέμειναν μόνο τα πρόσωπα των τοιχογραφιών που βρίσκονται στο ταβάνι του μοναστηριού και στα οποία προφανώς δεν θα μπορούσε να έχει κάποιος εύκολη πρόσβαση. Δεν είναι γνωστό, ωστόσο, το ποσό νέες είναι αυτές οι καταστροφές, αν και κάποιες από αυτές είναι σίγουρα σύγχρονες, όπως μαρτυρούν τα ονόματα που έχουν χαραχθεί επί αυτών.

Η τουρκική πλευρά διαψεύδει, εντούτοις, με τον Yahya Coşkun, Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, να δηλώνει στο πρακτορείο «Ανατολή» ότι δεν υπήρξε πρόσφατη ζημιά στις τοιχογραφίες της Μονής. Από την άλλη μεριά, βέβαια, ένας χρήστης του Twitter ανέλαβε (με υπερηφάνεια) την ευθύνη για τις καταστροφές στις τοιχογραφίες, γράφοντας χαρακτηριστικά: «Ομολογώ ότι έχω αναλάβει αυτό το ιερό καθήκον».

Η Μονή

Η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά ή Μονή Σουμελά, είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού Ελληνισμού.

Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το μοναχικό της κατάλυμα. Εκεί, σε σπήλαιο της απόκρημνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόμετρο 1063 μέτρων, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, την οποία, πάντα κατά την παράδοση, εικονογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς.

Oι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος έκτισαν, με τη συμπαράσταση της γειτονικής μονής Βαζελώνα, κελί και στη συνέχεια εκκλησία μέσα στη σπηλιά, στην οποία είχε μεταφερθεί θαυματουργικά η εικόνα. Tο σοβαρό πρόβλημα της ύδρευσης του μοναστηριού λύθηκε, επίσης σύμφωνα με την παράδοση, κατά θαυματουργό τρόπο. H ανθρώπινη λογική αδυνατεί να απαντήσει στο θέαμα που βλέπουν και οι σημερινοί ακόμη προσκυνητές, να αναβλύζει αγιασματικό νερό μέσα από ένα γρανιτώδη βράχο. Oι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το μοναστήρι όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους.

Κοντά στο σπήλαιο κτίστηκε το 1860 ένας πανοραμικός τετραώροφος ξενώνας 72 δωματίων και άλλοι λειτουργικοί χώροι για τις ανάγκες των προσκυνητών, καθώς και βιβλιοθήκη. Γύρω από τη μονή ανοικοδομήθηκαν μικροί ναοί αφιερωμένοι σε διάφορους αγίους.

Οι ιδρυτές του μοναστηριού συνέχισαν τη δράση τους και έξω από τον προσκυνηματικό χώρο. Σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από τη Μονή, απέναντι από το χωριό Σκαλίτα, έκτισαν τον ναό του Αγίου Kωνσταντίνου και Ελένης και σε απόσταση δύο χιλιομέτρων το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας, στο οποίο οι μοναχοί το 1922 έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Mανουήλ Γ’ του Kομνηνού και το χειρόγραφο Eυαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου.


Φωτογραφίες τοιχογραφιών: arkeofili.com