Η συμβατική σοφία λέει ότι πορνό και θρησκεία δεν ταιριάζουν. Η θρησκεία θεωρεί ότι το πορνό είναι αμαρτωλό. Το πορνό θεωρεί πως η θρησκεία βρίθει από ιδέες για γέλια και για κλάματα. Σύμφωνα με το Catholic Education Resource Center: «Το πρόβλημα με τη χρήση του πορνό είναι ότι ευνουχίζει τους άντρες, υποβαθμίζει τις γυναίκες, καταστρέφει γάμους και προσβάλλει τον Κύριο».

Φυσικά, η στάση του Catholic Education Resource Center δεν προκαλεί έκπληξη. Αλλά παρόλο που η θρησκεία δεν υποστηρίζει την πορνογραφία, μια μελέτη από το τμήμα Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα δείχνει ότι μπορεί το αντίθετο να στέκει, δηλαδή ότι η παρακολούθηση πολύ πορνό μπορεί να κάνει τους ανθρώπους πιο θρήσκους.

To άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Broadly

Η μελέτη με τίτλο «Μειώνει τη θρησκευτικότητα η παρακολούθηση πορνογραφίας με την πάροδο του χρόνου;» πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.314 ανθρώπων που ρωτήθηκαν το 2006 και το 2012, στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής αμερικανικής έρευνας Portraits of American Life Survey (PALS).

Όπως υποδηλώνει ο τίτλος της, οι ερευνητές ξεκίνησαν με την κλασική υπόθεση ότι μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη θρησκεία σημαίνει λιγότερο ενδιαφέρον για το πορνό και ήθελαν να διαπιστώσουν εάν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το πορνό σήμαινε λιγότερο ενδιαφέρον για τη θρησκεία με την πάροδο του χρόνου. «Ένα από τα παλιότερα και πιο συνεπή ευρήματα σε μελέτες για τους συσχετισμούς και το ιστορικό χρήσης του πορνό είναι ότι οι άνθρωποι που είναι περισσότερο θρήσκοι τείνουν να βλέπουν πορνό λιγότερο συχνά», δήλωσε στο Broadly ο Samuel Perry, συντάκτης της μελέτης και επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας και Θρησκευτικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο.

Αλλά όταν ο Perry συνέκρινε το πόσο συχνά οι άνθρωποι παρακολουθούσαν πορνό με τα ποσοστά της θρησκευτικότητας (χρησιμοποιώντας δείκτες όπως η συχνότητα της προσευχής και οι θρησκευτικές αμφιβολίες), διαπίστωσε κάτι πιο περίπλοκο από αυτό που λέει η κοινή λογική. Ενώ οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν συνέχεια πορνογραφία τείνουν να είναι λιγότερο θρήσκοι από εκείνους που δεν βλέπουν ποτέ, τα άτομα που παρακολουθούσαν πορνό τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα φάνηκε να έγιναν πιο θρήσκα στη διάρκεια της εξαετούς περιόδου από τα άτομα που παρακολουθούσαν μηνιαίως ή λιγότερο.

Τι συμβαίνει; Παρόλο που ο Perry σημείωσε ότι παλιότερες μελέτες βασίζονταν πάντα στο τι έλεγε ο καθένας προσωπικά για την παρακολούθηση του πορνό –και οι πιο θρήσκοι ίσως δεν έλεγαν όλη την αλήθεια από ενοχή–, πιστεύει ότι οι άνθρωποι «που είναι πολύ θρήσκοι, ειδικά οι άντρες ευαγγελιστές χριστιανοί, συχνά νιώθουν να είναι σε πόλεμο με τον εαυτό τους σχετικά με το θέμα του πορνό», που μπορεί να τους οδηγήσει σε «υπερεκτίμηση της επίδρασής του στην ίδια τους τη ζωή».

Πράγματι, σύμφωνα με μελέτη του 2015 που διεξήχθη από τον Joshua Grubbs και δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Archives of Sexual Behavior, οι θρησκευόμενοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να πουν ότι είναι «εθισμένοι» στο πορνό από τους μη θρησκευόμενους – έστω κι αν το βλέπουν με την ίδια συχνότητα.

Στον ιστότοπο Catholics Come Home, η σελίδα με πληροφορίες για την πορνογραφία σε παραπέμπει αμέσως σε «εκείνους που υποφέρουν από αυτό τον εθισμό», χωρίς να αναγνωρίζει πως ο περιστασιακός χρήστης του PornHub μπορεί επίσης να θέλει να σώσει την ψυχή του από την αιώνια καταδίκη μέσω της δύναμης του Κυρίου.

Οι ιδιαιτερότητες της έρευνας του Perry ήταν επίσης διαφωτιστικές. Οι αμφιβολίες θρησκευτικού περιεχομένου αυξάνονταν όταν τα άτομα παρακολουθούσαν πορνό πιο συχνά – μέχρι που οι άνθρωποι είπαν ότι παρακολουθούσαν πορνό μερικές φορές την εβδομάδα, σημείο όπου οι αμφιβολίες μειώθηκαν. Ο Perry το αποδίδει στη γνωστική ασυμφωνία και «την ενοχή και την ντροπή». «Θέλουμε να είμαστε η ενσάρκωση των πραγμάτων που λέμε ότι πιστεύουμε», είπε ο Perry. «Όταν είμαστε αντιμέτωποι με τη γνωστική ασυμφωνία, ουσιαστικά έχουμε μία από δύο επιλογές για να επιλύσουμε την ασυμφωνία.

Μπορούμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας ή να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις και τις αξίες μας. Όταν το θέμα αφορά την πορνογραφία και τη θρησκεία, κάποιοι θρήσκοι χρήστες πορνό επιτυγχάνουν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους και είτε το χρησιμοποιούν λιγότερο συχνά είτε καθόλου. Άλλοι, ωστόσο, αντί να αλλάξουν τη χρήση της πορνογραφίας, απλώς προσαρμόζουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και αξίες τους ώστε να είναι πιο συνεπείς με αυτό που ζουν στην πραγματικότητα. Γι' αυτό μπορεί στους χρήστες πορνό να δούμε μια πτώση στη συμμετοχή σε θρησκευτικές εκδηλώσεις ή μια αύξηση των αμφιβολιών θρησκευτικού περιεχομένου με την πάροδο του χρόνου».

Άλλοι δείκτες της θρησκευτικότητας αυξήθηκαν με τη χρήση πορνό. «Στο θέμα της εξάσκησης της θρησκείας, δηλαδή της προσευχής και της συμμετοχής στη λατρευτική διαδικασία, εκείνοι που έβλεπαν πορνό σε μεγαλύτερες συχνότητες νωρίτερα, με την πάροδο του χρόνου φάνηκε να προσεύχονται συχνότερα και να πηγαίνουν συχνότερα στην εκκλησία συγκριτικά με τους πιο μετριοπαθείς χρήστες του πορνό», είπε ο Perry.

Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται σε έναν αριθμό παραγόντων. Ένας είναι η «στιγμή της μετάνοιας», σημείο όπου μια εξαρτημένη από το πορνό μπορεί να αποφασίσει ότι θα διορθωθεί και θα σταματήσει να προσβάλλει τον Κύριο. Πιο πιθανή, όμως, κατά την άποψη του Perry, είναι η επανόρθωση. «Νομίζω ότι εδώ είναι που μπαίνει η ενοχή», είπε. «Έχουμε θρήσκους τύπους που δεν θέλουν να σταματήσουν να χρησιμοποιούν πορνογραφία, οπότε αντί να σταματήσουν, απλώς γίνονται ακόμα περισσότερο θρήσκοι. Είναι σαν να λένε: ‘ΟΚ, Θεέ, δεν σε υπακούω σε αυτό το κομμάτι της ζωής μου, αλλά κοίτα όλα αυτά που κάνω εδώ πέρα!’».