Από τον Κυριάκο Χριστοδουλίδη


Σαν σήμερα, στις 18 Μαρτίου του 1996, ο Οδυσσέας Ελύτης (1911 - 1996), πεθαίνει στην Αθήνα. Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, αναμφισβήτητα υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους και σπουδαιότερους ποιητές της Ελλάδας. Αποτέλεσε, επίσης, έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς του ’30, έχοντας, παράλληλα, μια τεράστια επίδραση στη Νεοελληνική ποίηση.

Ο «εθνικός» ποιητής έλαβε πολλές διακρίσεις για το βαρυσήμαντο έργο του, με μεγαλύτερη στιγμή στην πορεία του την ύψιστη διάκριση για τη Λογοτεχνία, την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας, στις 18 Οκτωβρίου 1979. Στην ανακοίνωση της απονομής, μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «Ένα από τα κυριότερα έργα του Έλληνα ποιητή, το «Άξιον Εστί», αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της ποίησης του 20ου αιώνα». Έργο το οποίο, το 1964 μελοποιεί ο Μίκης Θεοδωράκης.

Ακολούθησαν αρκετές μελοποιήσεις της ποίησης του Έλληνα νομπελίστα ποιητή. Αν και υπήρξαν αντιδράσεις ως προς τη μελοποίηση ποιημάτων, ο Οδυσσέας Ελύτης είχε γράψει «Υπάρχει μια ολόκληρη παράδοση, αναμφισβήτητα, καλόπιστη, που καταδικάζει, ωστόσο, στη συνείδησή της, κάθε συνεργασία μουσικής και ποίησης. Ίσως, γιατί εκτιμά τη μελωδία και βρίσκει άτοπο να συνδέεται αυτή μ’ ένα κείμενο που δεν της ήτανε απ’ αρχής προορισμένο. Τις απόψεις αυτές, πρέπει να πω ευθύς αμέσως, τις κατανοώ και τις σέβομαι, αλλά δεν μου είναι δυνατόν να τις δεχτώ. Φοβούμαι ότι κατά ένα μεγάλο μέρος οφείλονται στη μακρά συνήθεια που μας έχει κληρονομήσει η Δύση και που την υποθάλψανε οι εξατομικευμένες κοινωνίες, να νοούμε τις τέχνες σαν μονάδες ξεχωριστές και να θεωρούμε βεβήλωση τη σύζευξή τους…».

Σήμερα λοιπόν, 25 χρόνια μετά τον θάνατο του, εστιάζουμε στο κομμάτι του έργου του που αφορά στη μουσική, και συγκεκριμένα, στη μελοποιημένη ποίησή του.

Επιλέξαμε και παρουσιάζουμε δέκα τραγούδια σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη.

Ένα το χελιδόνι

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης │ Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Όμορφη και παράξενη πατρίδα

Μουσική: Δημήτρης Λάγιος│ Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας

Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης│ Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Το δελφινοκόριτσο

Μουσική: Λίνος Κόκοτος│ Ερμηνεία: Μιχάλης Βιολάρης

Το παράπονο

Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου │ Ερμηνεία: Ελευθερία Αρβανιτάκη

Η μπαλάντα του στρατιώτη

Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις │ Ερμηνεία: Μανώλης Λιδάκης

Ανοίγω το στόμα μου

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης│ Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Η ποδηλάτισσα

Μουσική: Μιχάλης Τρανουδάκης│ Ερμηνεία: Αφροδίτη Μάνου

Ο έρωτας

Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος │ Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη

Το δοξαστικόν (Το άξιον εστί)

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης│ Ερμηνεία: Θεόδωρος Δημήτριεφ, Μικτή Χορωδία της Θάλειας Βυζαντίου & Ανδρικός Χορός Εθνικού Θεάτρου