Μίλα μου
«Ο έρωτας είναι η υπενθύμιση της ζωής, στους ανθρώπους, πως δεν είναι όλα μάταια»
Ο 29χρονος σκηνοθέτης Βασίλης Κεκάτος, ο πρώτος Έλληνας που βραβεύτηκε με «Χρυσό Φοίνικα» στις Κάννες (για την ταινία μικρού μήκους «Η Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό κι Εμάς») και με διακρίσεις σε φεστιβάλ επιπέδου Sundance και Λοκάρνο, μιλά στη CITY.
Η αφήγηση μιας ιστορίας είναι τόσο σημαντική όσο και η ίδια η ιστορία. Και σε μια εποχή που ίσως είναι λίγο περισσότερο κυνική από όσο θα θέλαμε, το να περάσει το μήνυμά της «απέναντι» και να εμπνεύσει χρειάζεται πιο πολλή δουλειά, χρειάζεται διαύγεια, ολοκληρωμένη «οπτική» κι έναν… ρομαντισμό. Αυτό που καταλάβαμε για τον 29χρονο σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτο είναι πως ο ίδιος στηρίζεται σε αυτό το τετράπτυχο. Συν ότι έχει και ξεκάθαρο στόχο: θέλει, έχοντας δει κάτι δικό του, να νιώσεις κάτι, έστω κάτι, φεύγοντας. Να «λυγίσεις» λίγο, να «συνδεθείς» με την ιστορία. Σ’ έναν κόσμο που δεν προλαβαίνεις να νιώσεις τίποτα πια, δεν είναι αυτή η σύνδεση απαραίτητη όσο ποτέ;
Δεν είμαι ελιτιστής και με νοιάζει οι άνθρωποι που θα δουν τις ταινίες μου να αισθανθούν πράγματα. Δεν κάνω τέχνη σαλονιού και αυτό νομίζω πως στα πραγματικά σαλόνια το εκτιμούν.
La Palme d'or du court métrage est attribuée au film de Vasilis Kekatos "La distance entre le ciel et nous"
— CANAL+ Cinéma (@CanalplusCinema) May 25, 2019
Les meilleurs moments de la Cérémonie de clôture du @Festival_Cannes disponibles sur @myCANAL > https://t.co/QEBXL3dUmw #Cannes2019 pic.twitter.com/pUH1HTHL24
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΤΟΥ
«Θυμάμαι τους γονείς μου, όταν ήμουν στο δημοτικό, να με πηγαίνουν στη λέσχη κινηματογράφου του νησιού μου και να βλέπουμε μαζί ταινίες του Κουστουρίτσα, του Μιχάλκοφ, του Αγγελόπουλου. Ταινίες που προφανώς δεν καταλάβαινα αλλά με εκπαίδευσαν στην ομορφιά. Κάπου τότε πρέπει να ήταν η πρώτη φορά που σκέφτηκα πόσο μαγικό είναι να φτιάχνει κανείς μια ταινία. Δεν ήταν όμως νωρίτερα από τα 16 μου όταν συνειδητοποίησα πως ίσως και να ήθελα να κάνω αυτό στη ζωή μου».
«Τη δική μου απόσταση μέχρι τον “ουρανό της επιτυχίας” αν την έχω καλύψει; Αισθάνομαι πως βρίσκομαι στο πρώτο σκαλοπάτι μιας πελώριας σκάλας που ξεκινά από εδώ και χάνεται πάνω από τα σύννεφα. Νομίζω πως ακόμα κι αν φτάσω κάποτε στην κορυφή της, δεν πρόκειται ποτέ να πω πως “τα κατάφερα”, γιατί τότε δε θα πρόκειται για την πραγματική κορυφή».
«Είναι βαθιά τιμητικό να σε βραβεύουν στις Κάννες. Σε κάνει να σκέφτεσαι πως όλα είναι πιθανά στη ζωή. Ακόμη κι αυτά που δεν περίμενες ποτέ σου πως θα συμβούν. Από τότε, θυμάμαι το φως, τη θέα από τη σκηνή του Θεατρου Lumiere και τη σκέψη πως δεν είναι πολλοί αυτοί που είχαν την τύχη να τη δουν, τοn σεβασμό προς τους δημιουργούς, τους φίλους μου εκεί, την οικογένειά μου, την αγάπη από τους ανθρώπους του φεστιβάλ, τη γλυκύτητα στα μάτια της Κλαιρ Ντενί και την αγκαλιά της όταν μου έδωσε το χρυσό φοίνικα, τις νυχτερινές βόλτες στη θάλασσα».
«Χρόνια μετά, θέλω να με θυμούνται σαν κάποιον που γύριζε ωραίες ταινίες για την αγάπη. Όποια αγάπη κι αν ήταν αυτή».
«Επιτυχία είναι η αγάπη του κόσμου, ακόμη κι αν αυτός ο κόσμος μπορει να γεμίσει μόνο μισή αίθουσα κινηματογράφου».
Ρομαντικό μπορεί να είναι όταν δύο άνθρωποι συναντιούνται για πρώτη φορά σε ένα βενζινάδικο ή ακόμα και στο ίντερνετ. Σημασία έχει να πιστεύεις πως οι άνθρωποι μπορούν ακόμα να συναντιούνται και να αφήνουν χώρο για να μπει ο ένας στον κόσμο του άλλου.
ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
«Έγινα κινηματογραφιστής επειδή νομίζω πως δε θα κατάφερνα ποτέ να γίνω ποιητής. Η ποίηση είναι η πιο υψηλή μορφή τέχνης. Αν έχω το ύφος που έχω ως σκηνοθέτης, είναι επειδή προσπαθώ να προσεγγίσω την ποίηση μέσα από τον κινηματογράφο. Αν με χαρακτήριζα κάπως, θα ήταν νεο-ρομαντικό. Μάλλον. Δεν ξέρω. Δεν τα πάω καλά με αυτά».
«Αγαπώ αυτό που κάνω και το υπηρετώ με εντιμότητα. Δεν κοροϊδεύω κανέναν με την τέχνη μου, ούτε προσπαθώ να κάνω κάποιον να αισθανθεί κατώτερος. Δεν είμαι ελιτιστής και με νοιάζει οι άνθρωποι που θα δουν τις ταινίες μου να αισθανθούν πράγματα. Δεν κάνω τέχνη σαλονιού και αυτό νομίζω πως στα πραγματικά σαλόνια το εκτιμούν».
ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΚΥΝΙΣΜΟΥ
«Για εμένα ο έρωτας είναι τα πάντα. Ο λόγος να προσπαθείς να γίνεσαι καλύτερος. Αν δεν ήμουν ερωτευμένος ή αν δεν αισθανόμουν ικανός να ερωτευτώ, δε θα έγραφα ποτέ το “Όταν Κοιμάσαι ο Κόσμος Αδειάζει”, ούτε το “Η Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό κι Εμάς”. Αλλά δεν θα έκανα και πολύ πιο σημαντικά πράγματα, όπως το να σηκώνομαι το πρωί απ’ το κρεβάτι μου ή να αντέχω τη σκληράδα των αλεπάλληλων lockdown. Ο έρωτας είναι η υπενθύμιση της ζωής, στους ανθρώπους, πως δεν είναι όλα μάταια».
«Ο ρομαντισμός που αποπνέει το έργο μου (θέλω να) αισθάνομαι πως δεν είναι παλιακός, αλλά φτιαγμένος από υλικά που χρησιμοποιούμε όλοι κάθε μέρα. Η επιδερμική επικοινωνία μέσω social και κυνισμού είναι κι αυτή κομμάτι του ρομαντισμού μου. Κάποτε, θεωρούσαμε πως ρομαντική είναι μια ταινία για δύο ανθρώπους που συναντιούνται για πρώτη φορά στο σταθμό ενός τρένου, ενώ τα τρένα ασθμαίνουν και γεμίζουν τα πάντα αθάλη. Σήμερα, αυτό έχει αλλάξει. Ρομαντικό μπορεί να είναι όταν δύο άνθρωποι συναντιούνται για πρώτη φορά σε ένα βενζινάδικο ή ακόμα και στο ίντερνετ. Σημασία έχει να πιστεύεις πως οι άνθρωποι μπορούν ακόμα να συναντιούνται και να αφήνουν χώρο για να μπει ο ένας στον κόσμο του άλλου».
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ, ΤΗΝ ΑΠΟΜΥΘΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ #MeToo
«Οι δικοί μου σούπερ-ήρωες, τα δικά μου ινδάλματα είναι δημιουργοί που είπαν ή συνεχίζουν να λένε καθημερινές ιστορίες απλών ανθρώπων, με επαναστατικό τρόπο και διεισδυτικό βλέμμα. Ο Τζον Κασσαβέτης, ο Κάρλος Ρευγιάδας, η Κέλλυ Ράικχαρντ, οι αδερφοί Σάφντι, ο Γιόνας Μέκας, ο Αλέξης Δαμιανός, ο Γουόνγκ Καρ Γουάι, ο Τέρενς Μάλικ, η Άντρεα Άρνολντ. Δεν με έχουν απογοητεύσει ποτέ γιατί δεν έτυχε να γνωρίσω κανέναν προσωπικά, ενώ σε ότι αφορά στις ταινίες τους μου αρέσουν ακόμα και οι αποτυχημένες τους. Μου αρκεί που βλέπω κάτι δικό τους».
Δε νομίζω πως θα φτάσουμε ποτέ, καθολικά ως ανθρωπότητα, στην απόλυτη αποδοχή της διαφορετικότητας. Ο κάθε ένας από εμάς όμως πρέπει να προσπαθεί κάθε μέρα να πείσει έστω και έναν συνάνθρωπό του, να μην είναι μαλάκας και επιτέλους να αποδεχθεί πως δε χρειάζεται ο άλλος να είναι ίδιος με αυτόν για να μοιράζονται ίσα δικαιώματα.
«Χαίρομαι βαθιά που άτομα τα οποία έχουν υποφέρει αποφάσισαν να μοιραστούν τον πόνο του. Ίσως τώρα να αρχίσουν να θεραπεύονται τα τραύματά τους. Είναι σημαντικό να μη φοβάται κανείς. Ήμουν σχεδόν βέβαιος πως στην Ελλάδα θα αργήσει πολύ να έρθει ένα τέτοιο κύμα. Εκπλήσσομαι ευχάριστα που διαψεύστηκα».
«Πιστεύω πως, όσο άνθρωποι που έχουν αδικηθεί βγαίνουν από τη σιωπή τους, είναι σημαντικό να τους ακούσουμε όλοι. Ό,τι κι αν έχουν να πουν. Την ίδια στιγμή πιστεύω πως αυτή είναι η ώρα των θυμάτων. Όλοι οι υπόλοιποι πρέπει να σταθούμε δίπλα τους με διακριτικότητα, σεβασμό και ανθρωπιά, χωρίς να προσπαθούμε να αναδειχθούμε εμείς πατώντας πάνω στα κουρασμένα τους σώματα».
ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ
«Δεν θεωρώ τον εαυτό μου queer ακτιβιστή. Αλίμονο αν ισχυριζόμουν κάτι τέτοιο για μένα, σε μια χώρα που έχουν υπάρξει άνθρωποι οπως ο Κούτρας, ο Ζακ, η Μπέττυ Βακαλίδου, η Πάολα Ρεβενιώτη, και πόσοι ακόμη που έχουν υποφέρει ή και μαρτυρήσει για τα LGBTQ+ δικαιώματα. Εγώ είμαι απλώς ένας σκηνοθέτης που έκανε μια ταινία για δυο gay ανθρώπους που ερωτεύτηκαν. Και μπορεί να κανω άλλες χίλιες με παρόμοια θεματική και πάντα θα στηρίζω την queer κοινότητα, και οποιαδήποτε άλλη μειονότητα. Αλλά ακτιβιστής δεν είμαι, είμαι καλλιτέχνης και σύμμαχος των ανθρώπων που παλεύουν για ένα καλύτερο μέλλον».
Θυμάμαι τους γονείς μου, όταν ήμουν στο δημοτικό, να με πηγαίνουν στη λέσχη κινηματογράφου του νησιού μου και να βλέπουμε μαζί ταινίες του Κουστουρίτσα, του Μιχάλκοφ, του Αγγελόπουλου. Ταινίες που προφανώς δεν καταλάβαινα αλλά με εκπαίδευσαν στην ομορφιά. Κάπου τότε πρέπει να ήταν η πρώτη φορά που σκέφτηκα πόσο μαγικό είναι να φτιάχνει κανείς μια ταινία.
«Δε νομίζω πως θα φτάσουμε ποτέ, καθολικά ως ανθρωπότητα, στην απόλυτη αποδοχή της διαφορετικότητας. Θέλω να πω, αρκεί να φανταστεί κανείς ότι υπάρχουν άνθρωποι που ακόμα αρνούνται την ύπαρξη της πανδημίας ή του ολοκαυτώματος. Ο κάθε ένας από εμάς όμως πρέπει να προσπαθεί κάθε μέρα να πείσει έστω και έναν συνάνθρωπό του, να μην είναι μαλάκας και επιτέλους να αποδεχθεί πως δε χρειάζεται ο άλλος να είναι ίδιος με αυτόν για να μοιράζονται ίσα δικαιώματα».
«Ο Κωνσταντίνος Βήτα λέει σε ένα τραγούδι του «Μέχρι να αγαπήσω εμένα, δεν αγάπησα κανέναν» και αυτό είναι μια σημαντική παραδοχή. Νομίζω πως είναι δύσκολο αν δε στρέψουμε πρώτα το βλέμμα μας προς τα μέσα, να καταφέρουμε να δούμε τι υπάρχει γύρω μας και να το αποδεχτούμε».
«Νομίζω πως ζούμε σε μια μεταβατική εποχή, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται. Με όλες τις υπερβολές και τις αστοχίες της, όμως, που σίγουρα υπάρχουν, η εποχή μας είναι συγχρόνως μια εποχή ανατροπής. Και πιο πολύ απ’ όλα, η εποχή μας είναι μια εποχή επανάστασης. Όπως έγραφε και ο Φουκώ, στον πυρήνα κάθε επανάστασης υπάρχει ένα και μόνο ερώτημα: «Ποιοι είμαστε;». Μέχρι να βρούμε την πραγματική απάντηση σε αυτό το ερώτημα, είναι βέβαιο πως θα δώσουμε πολλές λάθος απαντήσεις. Με κάθε λάθος απάντηση που δίνουμε, όμως, θα φτάνουμε όλο και πιο κοντά στην αλήθεια».
«Ποιο είναι το ιδεατό; Να αναγνωρίσουμε αυτό που στ’ αλήθεια είμαστε, προτού το χάσουμε εντελώς».