Το Hierophis cypriensis (Schätti, 1985) είναι το μοναδικό ενδημικό είδος φιδιού της Κύπρου.

Κείμενο / Φωτογραφίες: Χάρης Νικολάου

Στο παρελθόν υπήρχε η αντίληψη ότι ζούσε μόνο στα δάση της Πάφου και του Τροόδους, αλλά τα τελευταία χρόνια πιο λεπτομερείς καταγραφές έδειξαν ότι έχει πιο ευρεία εξάπλωση που περιλαμβάνει περιοχές στα δάση Αδελφοί και Μαχαιρά, στο δάσος Λεμεσού, καθώς και στις παρυφές τους. Συναντάται σε υψόμετρο μέχρι και 1.800 m από την επιφάνεια της θάλασσας. Ζει συνήθως κοντά σε ρυάκια, ποταμούς και ρεματιές με αρκετή υγρασία ενώ προτιμά χώρους με πυκνή βλάστηση, καλυμμένους από θάμνους και δέντρα που παρέχουν σκιά. Πολύ σπανιότερα θα απαντηθεί σε ξηρά και πετρώδη εδάφη με χαμηλή υγρασία. Πρόκειται για λεπτό φίδι με μαύρου χρώματος σώμα (στα ώριμα άτομα), το οποίο διακοσμείται από μικρές άσπρες κηλίδες, που κάποιες φορές δημιουργούν γραμμώσεις, μέχρι και τα 2/3 του μήκους του. Τα νεαρά άτομα έχουν χρώμα λαδοπράσινο ή γκριζοπράσινο, μέχρι το 5ο με 6ο έτος της ηλικίας τους ενώ είναι επίσης διάστικτα από άσπρα σημάδια. Τα μάτια είναι μεγάλα και περικλύονται από άσπρο δακτύλιο. Το μήκος του σώματός του δεν ξεπερνά το 1.50 m. Είναι είδος ωοτόκο που τρέφεται βασικά με σαύρες, βατράχια, τρωκτικά αλλά και έντομα. Πρόκειται για πολύ γρήγορο και ευκίνητο φίδι, που χάρη στο λεπτό κορμό του μπορεί και κινείται άνετα σε ανώμαλες βραχώδεις επιφάνειες. Δραστηριοποιείται τη μέρα αλλά και τη νύχτα, αναλόγως των θερμοκρασιών που επικρατούν ανά εποχή.

Οι κυριότεροι κίνδυνοι που απειλούν το είδος είναι η ρύπανση των υδάτινων σωμάτων, καθώς είναι είδος που ζει κοντά σε νερό, η καταστροφή των βιοτόπων του και το πυκνό οδικό δίκτυο εντός των δασών (πολλά άτομα εντοπίζονται σκοτωμένα από αυτοκίνητα σε δασικούς δρόμους). Το λατινικό όνομα του γένους αποτελείται από την ελληνική λέξη ιερός ενώ ακολουθεί η ελληνική λέξη όφις. Το δεύτερο συνθετικό του επιστημονικού ονόματος αναφέρεται στην περιορισμένη κατανομή του φιδιού αποκλειστικά στην Κύπρο.

⚠️Προστατεύεται από την Εθνική Νομοθεσία σύμφωνα με τον «περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμο (Αρ.153(Ι)/2003)», ενώ ανήκει στα παραρτήματα ΙΙ και ΙV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.