Φωτογραφίες: Χάρης Νικολάου


Δεν ξέρουμε αν η φίνα είναι το πιο επικίνδυνο ζώο που έχουμε στην Κύπρο, σίγουρα πάντως είναι το πιο παρεξηγημένο, για πολλούς και διάφορους λόγους. Δυστυχώς, υπάρχει μια φοβία απέναντί της, κυρίως λόγω άγνοιας ή παραπληροφόρησης, με αποτέλεσμα αρκετός κόσμος να τις θανατώνει επειδή… βρέθηκαν απλώς στο διάβα τους.

Ακούγοντας, πάντως, τα όσα ανέφερε ο Χάρης Νικολάου στη CITY, αντιληφθήκαμε πόσο σημαντικό είναι αυτό το είδος για την Κύπρο, αλλά και πόσο παρεξηγημένο.

Ποτέ δεν υπήρχε περιστατικό που να δαγκώθηκε κάποιος από φίνα, χωρίς προηγουμένως να την έχει πατήσει, να την έχει πιάσει κατά λάθος ή να την έχει ενοχλήσει. Στην απομακρυσμένη περίπτωση που θα μας δαγκώσει, προσπαθούμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι και ζητάμε από κάποιον να μας μεταφέρει άμεσα στο νοσοκομείο. Προσπαθούμε να είμαι ήρεμοι και να μην κάνουμε πολλές κινήσεις, εξ ου και καλό είναι να οδηγήσει κάποιος άλλος.

Τις νυφίτσες που θα φάει κατά τη διάρκεια της ζωής της μια φίνα κανένα άλλο τρωκτικοκτόνο δεν μπορεί να τις σκοτώσει. Μπορεί να ζήσει μέχρι και 40 χρόνια, και συνεπώς να φάει χιλιάδες τρωκτικά. Οπότε, εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε ότι η φίνα ελέγχει τους πληθυσμούς των τρωκτικών και άρα αποτελεί σημαντικό μέρος της τροφικής αλυσίδας.

Η φίνα είναι κυρίως νυχτόβιο φίδι και αποφεύγει τις ψηλές θερμοκρασίες, αλλά στην προσπάθειά της να βρει τροφή ή να ζευγαρώσει, μπορεί να τη δούμε να κυκλοφορεί καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας.

Το ζευγάρωμα γίνεται μεταξύ των μηνών Απριλίου και Ιουνίου. Το αρσενικό φίδι, που έχει δύο πέη, κρατά «δεσμευμένο» το θηλυκό για 12 ώρες (τόσο διαρκεί το ζευγάρωμα). Καθ’ όλη τη διάρκεια του ζευγαρώματος, όπου είναι ενωμένες μόνο οι ουρές τους, τα φίδια είναι ήρεμα. Στις περιπτώσεις που βλέπουμε δύο φίδια να είναι τυλιγμένα το ένα πάνω στον άλλο, δεν πρόκειται για ζευγάρωμα αλλά για μάχη επικράτησης μεταξύ δύο αρσενικών, εκ των οποίων μόνο το ένα θα ζευγαρώσει στη συγκεκριμένη περιοχή.

Η φίνα συναντάται περισσότερο σε ξηρές, άγονες εκτάσεις, εκεί όπου υπάρχει παρουσία νερού. Λόγω του ότι είναι αργοκίνητο φίδι, για να βρει τροφή πρέπει να στήσει ενέδρα. Και συνήθως αυτό γίνεται κοντά σε νερό. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να στέκεται μέχρι και για 2-3 μέρες ακίνητη, στο ίδιο σημείο, περιμένοντας να έρθει κάτι για να του επιτεθεί (πουλιά, τρωκτικά κλπ).

Σε σχέση με το ερώτημα κατά πόσο μπορεί να τις συναντήσουμε και στις πόλεις, τα τελευταία χρόνια, η αύξηση των τρωκτικών είναι μια συνθήκη που ελκύει τις φίνες. Όπως επίσης και οι περιοχές με ψηλά χόρτα και σκουπίδια, στα οποία κρύβονται τα τρωκτικά. Ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντική η καθαριότητα!

Αν βρούμε φίδι στο σπίτι μας ή στην αυλή μας, αν δεν είναι φίνα δεν κάνουμε απολύτως τίποτα. Θα το αφήσουμε και θα φύγει από μόνο του. Η φίνα, λόγω του ότι είναι λίγο πιο αργοκίνητη, είναι πιο δύσκολο να φύγει. Με το που θα αντιληφθεί την παρουσία μας, που για την ίδια είναι καμπανάκι για απειλή, αμέσως θα μαζευτεί και θα πάρει θέση άμυνας. Και ειδικά αν έχουμε κατοικίδια, εκεί θα φοβηθεί ακόμα περισσότερο. Το πιο πιθανό είναι πως θα βρει ένα σημείο για να κρυφτεί. Και όσο την ενοχλούμε, περισσότερο θα κρύβεται. Ο καλύτερος κανόνας είναι να την αφήσουμε να φύγει από μόνη της. Εναλλακτικά, μπορούμε να βρούμε κάποιον που γνωρίζει καλά το «αντικείμενο» για να την μετακινήσει.

Η φίνα συναντάται μόνο στην Κύπρο και πουθενά αλλού στην Ευρώπη (ούτε στην Ελλάδα). Επίσης, συναντάται σε κάποιες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου όπως η Συρία, ο Λίβανος και η Τουρκία.

Το μέγεθός της συνήθως κυμαίνεται από ένα μέτρο μέχρι 1.20 ή 1.30, ενώ η βιβλιογραφία αναφέρει ότι μπορεί να φτάσει μέχρι και τα δύο μέτρα, με βάρος μέχρι και 5 κιλά.

Τέλος, ζητώντας από τον Χάρη Νικολάου να μας στείλει ορισμένες φωτογραφίες για το άρθρο, μας ανέφερε χαριτολογώντας πως η φίνα στήνεται εύκολα για να τη φωτογραφίσεις. Λόγω του ότι είναι αργή στις κινήσεις της και ότι μαζεύεται άμα αντιληφθεί την παρουσία σου, εξ ου και προσφέρεται για φωτογραφήσεις! Π,αρόλα αυτά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τηρώντας τις απαραίτητες αποστάσεις ασφαλείας.