Ένα γράμμα που γράφτηκε προς ένα 12χρονο κορίτσι στη Λιθουανία παραδόθηκε στην παραλήπτριά του τον περασμένο Δεκέμβριο, σχεδόν 51 χρόνια αφότου είχε σταλεί από μια φίλη της διά αλληλογραφίας στην Πολωνία.

«Νόμιζα ότι κάποιος με κοροϊδεύει», είπε η Γκενοβέφα Κλονόφσκα αφού παρέλαβε το γράμμα, το οποίο περιελάμβανε ένα χειροποίητο χρωματιστό τριαντάφυλλο και δύο χάρτινες κούκλες.

Το γράμμα, μαζί με άλλα 17, είχαν πέσει από μια τρύπα εξαερισμού, βρώμικη και θρυμματισμένη, καθώς ένας τοίχος γκρεμίστηκε πάνω σε ένα πρώην ταχυδρομείο στα περίχωρα της λιθουανικής πρωτεύουσας Βίλνιους. Κάπως έτσι, τα 18 γράμματα «ανακαλύφθηκαν» το περασμένο καλοκαίρι.

«Οι εργάτες πρότειναν να πετάξουμε τα παλιά γράμματα, αλλά κάλεσα το ταχυδρομείο», είπε ο Γιούργκις Βιλούτις, ιδιοκτήτης του κτηρίου. «Είμαι τόσο χαρούμενος που ενδιαφέρθηκαν». Τα γράμματα, που χρονολογούνται από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τις αρχές της δεκαετίας του 1970, πιθανότατα είχαν κρυφτεί από έναν κακόβουλο ταχυδρόμο που έψαχνε μέσα σε αυτά, μετρητά ή αντικείμενα αξίας, είπε ο Βιλούτις.

Η Λιθουανία ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης τότε και οι αποστολείς των γραμμάτων ήταν μετανάστες συγγενείς ή φίλοι δι’ αλληλογραφίας από μέρη όπως η Αυστραλία, η Πολωνία ή η Ρωσία. Ονομασίες οδών και η αρίθμησή τους έχουν αλλάξει στο Βίλνιους και οι εργαζόμενοι στα ταχυδρομεία πέρασαν μήνες ψάχνοντας για τις διευθύνσεις των σπιτιών, μιλώντας με τους σημερινούς ενοικιαστές και τους γείτονες, εντοπίζοντας πού είχαν μετακομίσει οι παραλήπτες. Εν τέλει, βρέθηκαν μόνο πέντε.

Σε πολλές περιπτώσεις στα παιδιά των αποθανόντων παραληπτών δόθηκε ένα χαμένο γράμμα. «Αισθανθήκαμε ότι είχαμε ηθικό καθήκον να το κάνουμε αυτό», δήλωσε ο Ντεϊμάντε Ζεμπραουσκάϊτε, διευθυντής της τελωνειακής διεύθυνσης εξυπηρέτησης πελατών στην εφημερίδα Lithuania Post. «Μια κυρία συνέκρινε την εμπειρία της με τη λήψη ενός μηνύματος από ένα μπουκάλι που πετάχτηκε στη θάλασσα. Οι άνθρωποι συγκινήθηκαν. Κάποιοι ένιωσαν ότι έβλεπαν ένα κομμάτι της καθημερινής ζωής των αποθανόντων γονιών τους», είπε ο Ζεμπραουσκάϊτε.

Στην επιστολή προς την Κλονόφσκα, που εστάλη από το Κοκζάρι της Πολωνίας με σφραγίδα ημερομηνίας 1970, μια κοπέλα με το όνομα Εύα παραπονιέται ότι τα λεωφορεία δεν φτάνουν πλέον στο χωριό της, οπότε πρέπει να περπατήσει σε θερμοκρασία -23 βαθμούς Κελσίου και ζητά φωτογραφίες ηθοποιών.

Τώρα στα 60 της, η Κλονόφσκα δεν έχει καμία ανάμνηση της Εύας. Πιθανότατα έγραψε την επιστολή στην Εύα αφού βρήκε τη διεύθυνσή της σε μια εφημερίδα που διαφήμιζε φίλους δι’ αλληλογραφίας και η σχέση τους σταμάτησε αφού το γράμμα εν τέλει δεν παραδόθηκε ποτέ. «Τόσο καλό που το γράμμα δεν είχε κάποιο συναισθηματικό αντίκτυπο σε μένα. Η απώλεια δεν μου άλλαξε τη ζωή», είπε η Κλονόφσκα. «Τι θα γινόταν αν έδιναν τώρα ένα χαμένο γράμμα δύο ερωτευμένων και ο γάμος τους δεν γινόταν ποτέ;».