Κεντρική φωτογραφία από Γιώργο Παρασκευαΐδη

Μία ιδιαίτερα σπάνια καταγραφή (η πρώτη απ’ όσο γνωρίζουμε από την περιοχή της Κύπρου) από Red Sprites κατάφερε να απαθανατίσει τις αυγινές ώρες στις 22 Νοεμβρίου 2022 ο φωτογράφος και κυνηγός καταιγίδων των Καιρόφιλων Κύπρου Γιώργος Παρασκευαΐδης, από την περιοχή Μάμμαρι της επαρχίας Λευκωσίας. Αν και οι συνθήκες καταγραφής δεν ήταν τόσο ευνοϊκές (θολή ατμόσφαιρα λόγω υγρασίας/αραιής σκόνης και δεν υπήρχε ολικό σκότος καθώς η καταγραφή έγινε τις αυγινές ώρες), το φαινόμενο κατάφερε να αποτυπωθεί μέσα από τη συγκεκριμένη φωτογραφία.

Τι είναι τα Red Sprites;

Τα Red Sprites εμπίπτουν μέσα στην κατηγορία «παροδικών φωτεινών συμβάντων» (TLEs = Transient Luminous Events), με την κατηγορία αυτή να περιλαμβάνει και άλλα σπάνια φωτεινά φαινόμενα όπως είναι τα Blue Jets, τα Gigantic Jets, τα Elves κ.α). Η πρώτη καταγραφή Red Sprites σε εικόνα έγινε τυχαία από επιστήμονες του πανεπιστημίου της Μινεσσότα στις 6 Ιουλίου 1989, ωστόσο αναφορές για θεάσεις του συγκεκριμένου φαινομένου υπάρχουν και από πολύ παλαιότερα.

Τα Red Sprites παρουσιάζουν κυρίως ερυθρό χρώμα, παρατηρούνται κατά κύριο λόγο πάνω από ισχυρές καταιγίδες σε υψόμετρο περίπου 40-50 χιλιομέτρων έως και περίπου τα 90 χιλιόμετρα και συνδέονται έμμεσα με κεραυνούς θετικού φορτίου (Positive Cloud to Ground lightning strokes). Σύμφωνα με μελέτη του Craig J. Rodger (1999), τα Red Sprites μπορούν να αποτυπωθούν οπτικά σαν απλές στήλες ή να μοιάζουν σαν τσούχτρες στον ουρανό.

Σύμφωνα με την ομάδα «Athens Astrophotography and Storm Chasing Team» που διαχειρίζεται ο Χρήστος Ντουντουλάκης, «η εμφάνιση αυτών των φαινομένων, είναι αποτέλεσμα ενός τοπικού ορυμαγδού διεγέρσεων και ιονισμών των μορίων της ατμόσφαιρας (κυρίως μοριακού αζώτου) και προκαλούνται από προϋπάρχουσες διαταραχές (στήλες κρύου πλάσματος, δηλαδή μερικώς ιονισμένου αερίου ήτοι αποτελούμενου από ιόντα και ελεύθερα ηλεκτρόνια) στην περιοχή εκείνη».

Για να γίνει καταγραφή των Red Sprites θα πρέπει να υπάρχει μια γραμμή ισχυρών καταιγίδων γύρω στα 50-100 χιλιόμετρα έως και τα 600-800 χιλιόμετρα μακριά από τον παρατηρητή ενώ όσο πιο κοντά βρίσκονται οι καταιγίδες, τόσο πιο ψηλά θα εμφανιστούν τα Red Sprites.

Τα πιο πάνω κριτήρια επιβεβαιώνουν και την καταγραφή του φωτογράφου Γιώργου Παρασκευαΐδη καθώς γραμμή ισχυρών καταιγίδων επεκτεινόταν από την νότια Τουρκία μέχρι και τον θαλάσσιο χώρο βορειοδυτικά της Κύπρου όπως βλέπετε στις πιο κάτω εικόνες την ώρα της καταγραφής (05:32 τοπική ώρα). Να σημειώσουμε ότι τα Red Sprites είναι εξαιρετικά δύσκολο να παρατηρηθούν με γυμνό μάτι καθώς διαρκούν μόλις μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου ενώ ταυτόχρονα δεν θα πρέπει να υπάρχει φωτορύπανση καθώς είναι ιδιαίτερα αμυδρά.

ΠΗΓΗ