Γράφει η Μαρίσα Φυρίλλα


- Δεν μπορώ να φύγω έτσι απλά. Έχασα τη δουλειά μου πριν από λίγες εβδομάδες. Δεν έχω πού να πάω!

- Δεν έχετε φίλους ή συγγενείς που μπορούν να σας φιλοξενήσουν;

- Δεν είναι ότι δεν έχω αλλά φοβάμαι... και με ποια δικαιολογία να πάω, αφού

στην καραντίνα δεν επιτρέπονται οι επισκέψεις;

- Αν φοβόσαστε, καλύτερα να τηλεφωνήσετε στην αστυνομία.

- Δεν μπορώ να το κάνω αυτό! Τι θα γίνει με τα παιδιά;

- Για τα παιδιά σας θα το κάνετε...

- Έχετε δίκαιο, αξίζουν καλύτερα. Έρχεται. Πρέπει να κλείσω το

τηλέφωνο...


Τι τραβούν και αυτοί οι άνθρωποι. Αλλά και εγώ δεν τραβώ λίγα που πρέπει να ακούω κάθε μέρα τις βραχνιασμένες τους φωνές από τον φόβο. Στην αρχή έκλαιγα στο τέλος κάθε κλήσης, μετά μου έρχονταν όλα το σαββατοκύριακο. Τώρα το συνήθισα ή απλώς λέω στον εαυτό μου ότι το συνήθισα. Δεν μπορείς.

Ακούγεται ξανά ο ενοχλητικός ήχος του τηλεφώνου. «Πάλι τα ίδια», λέω από μέσα μου, χωρίς να θέλω να σηκώσω το τηλέφωνο. Αλλά τι να κάνω, το σηκώνω διστακτικά.

- Παρακαλώ πώς μπορώ να σας βοηθήσω;

- Ναι, γεια σας, χρειάζομαι τη βοήθειά σας. Μπορείτε να με βοηθήσετε;

Ακούοντας αυτά τα λόγια, θα έκανα τα αδύνατα δυνατά να μπω μέσα στο τηλέφωνο και να βγω από το δικό της, για να την αγκαλιάσω, όπως γίνεται στα καρτούν.

- Ναι, βεβαίως, μπορώ.

- Μένω μαζί με τον φίλο μου. Χθες του είπα ότι θα βγω λίγο έξω. Ξέχασα να στείλω μήνυμα. Με σταμάτησε η αστυνομία. Πρόστιμο 300 ευρώ. Το έμαθε και.. και.. θύμωσε πολύ... Δεν έκανα τίποτα. Επειδή κάπως έχει δίκαιο. Δεν μπορούμε να ξοδεύουμε πολλά χρήματα τώρα.

-Μην λες έτσι. Και αν έκανες μια απροσεξία δεν μπορεί να συμπεριφέρεται έτσι. Μην ανησυχείς θα σε βοηθήσω.

- Πώς; Πώς μπορείς να με βοηθήσεις;

- Θα σε συμβουλέψω. Για αυτό δεν τηλεφώνησες;

- Ναι, αλλά δεν ξέρω αν έπρεπε...συνήθως είναι πολύ καλός.

- Η βία είναι βία. Δεν πρέπει να βλέπεις μόνο κάποιες καλές πράξεις του και να μην αποφασίζεις το τι είναι καλό για σένα.

Μιλούσαμε για ώρες. Σιγά σιγά μου αποκάλυψε και άλλα «λάθη» της που πληρώνονταν με κακές, βίαιες τιμωρίες από τον φίλο. Προσπαθούσα να την πείσω να φύγει, να ζητήσει βοήθεια. Ήταν τυφλωμένη από τις καλές πράξεις του, τα δώρα και τα λουλούδια. Δεν την αδικώ. Εύκολα μπορεί κάποιος να την πάθει έτσι. Από εμπειρία το μαθαίνεις. Κάποτε ήμουν και εγώ από αυτούς που μπορεί να έλεγαν «Γιατί δεν φεύγουν, γιατί δεν καταλαβαίνουν τι τους κάνουν;». Και το χειρότερο, όλοι τούς θεωρούν χαζούς ή καλύτερα χαζές. Εύκολα τα πιστεύεις αυτά, αν δεν την πάθεις εσύ. Και εγώ την έπαθα....


Συνηθίζεις να ακούς γυναικείες φωνές. Φωνές που πέρασαν από πολλά, από βία, από βιασμούς, από εκμετάλλευση... συνήθως από άντρα.

Αλλά ένα τηλεφώνημα μου άλλαξε τη ζωή για πάντα.

- Καλησπέρα, μιλάτε στην τηλεφωνική γραμμή για ενδοοικογενειακή βία. Πώς μπορώ να σας βοηθήσω;

- Ναι...

Μια σιγανή βαριά φωνή ακούστηκε γεμίζοντας το δωμάτιο με απορία.

- Ναι γεια σας. Πώς μπορώ να σας βοηθήσω;

- Με συγχωρείτε, δεν ξέρω από πού να αρχίσω.

- Πάρτε τον χρόνο σας.

- Ωραία λοιπόν...

Άργησα να καταλάβω αν ήταν αντρική ή γυναικεία φωνή. Και να πω την αλήθεια ακόμα δεν είμαι σίγουρη. Αλλά αυτό που κατάλαβα είναι ότι δεν έχει σημασία. Άντρας, γυναίκα ή οποιοσδήποτε κι αν μιλά. Γιατί να έχει; Η βία είναι βία και κανένας δεν πρέπει να νιώθει ντροπή αν δέχεται βία.

-Λοιπόν, η φίλη μου και εγώ δεν σκοπεύαμε να κάνουμε παιδιά σύντομα. Μέχρι που έμεινε έγκυος με ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Μαλώσαμε, γιατί ήθελα να το κρατήσω ενώ εκείνη δεν θέλει. Της είπα να κάνει ό,τι θέλει, αφού δικό της είναι το σώμα.

Τώρα δεν νιώθει καλά και πίνει συνεχώς. Είναι μεθυσμένη συνέχεια. Μου λέει ότι φταίω, ότι έπρεπε να προσέχω... Δεν άφησε πιάτο στο σπίτι. Μόλις με δει, μου ρίχνει πράγματα. Με κτύπησε πολλές φορές. Μια στο κεφάλι. Αιμορραγούσα.

Τι να κάνω; Τι να πει κανείς μετά, πώς να βοηθήσεις; Του είπα να μιλήσει με κάποιον ειδικό να βοηθήσει τη φίλη του να αποφασίσει. Είναι νεαρή. Σπουδάζει και προγραμματίζει να φύγει να δουλέψει στο εξωτερικό. Σίγουρα τη λυπάμαι. Αλλά λυπάμαι και αυτόν που ήθελε να γίνει πατέρας.


Από εκείνη την ημέρα, παρόλο που έπαιρναν τηλέφωνο περισσότερες γυναίκες, άρχισαν να παίρνουν και άντρες ή σε κάποιες περιπτώσεις δεν ξεχώριζαν. Αλλά δεν είχε σημασία βέβαια. Κάποιοι άντρες ήθελαν περισσότερο σπρώξιμο. Ντρέπονταν για αυτό που έπαθαν. Γιατί όμως; Η βία είναι βία ανεξάρτητα τού ποιος την ασκεί.


Καμιά φορά είναι καλό να έχεις κουτσομπόληδες γείτονες. Μπορούν να σε βοηθήσουν ή -σε αυτή την περίπτωση- να σου σώσουν τη ζωή.

- Παρακαλώ

- Ναι γειά σας

- Είναι εδώ που είναι για την ενδοοικογενειακή βία;

- Ναι, ναι, πώς μπορώ να σας βοηθήσω;

- Οι από πάνω μας... Το πάνω διαμέρισμα. Τώρα με τον κορωνοϊό, κάτι παράξενο παίζει. Πριν από τον κορονοϊό δεν ήταν σπίτι πολύ. Εγώ πιστεύω πως απατούσε ο ένας τον άλλο. Το συζητούσαμε με τον γείτονα από το κάτω διαμέρισμα που έμαθα ότι θα υιοθετούσαν δίδυμα.

Μετά από πολλές άσκοπες πληροφορίες για τους από κάτω γείτονες και τα δίδυμα και για τη Μυρτώ και τον Γιάννη που χωρίζουν τώρα στον κορωνοϊό μετά από 10 χρόνια γάμου, φτάσαμε επιτέλους στους από πάνω.

- Ναι, ναι, που λες ακούμε φωνές συνεχώς. Ακούμε κλάματα των παιδιών. Αποφασίσαμε όλοι οι γείτονες να σας πούμε ότι τα παιδιά είναι κρίμα.

- Ναι, καλά κάνατε. Σκεφτήκατε να πάρετε την αστυνομία;

- Την πήρε ο Πέτρος που μένει στο 303. Καλό παιδί.

Και μετά τις διάφορες άσκοπες πληροφορίες για τον Πέτρο που αγόρασε σπίτι στην εξοχή, έμαθα για την αστυνομία που απλώς πήγε και δεν βρήκε τίποτε! Οι καθημερινές φωνές και τα κλάματα δεν είναι φυσιολογικά. Τους είπα να ξαναπάρουν, γιατί αυτοί είναι οι μάρτυρες. Τίποτα. Μετά από μέρες ξαναπήραν. Έμαθα νέες εξελίξεις. Αλλά ευχάριστες. Όλοι οι γείτονες προσπάθησαν να βοηθήσουν. Πηγαίνουν βόλτες τα παιδιά τους μαζί με των γειτόνων τους. Τώρα με τον κορωνοϊό γνωρίστηκαν όλα τα παιδιά της γειτονιάς. Τους έστελναν φαγητό και κατάστρωναν σχέδιο με τη μητέρα για το πώς θα φύγει με τα παιδιά.

Όλα αυτά έβαλαν ένα χαμόγελο στο πρόσωπό μου. Εκείνοι είχαν κάνει περισσότερα από ό,τι θα μπορούσα εγώ να κάνω για την οικογένεια. Μάθαινα συστηματικά τα νέα τους, γιατί τους βοηθούσα για διάφορες υπηρεσίες του κράτους. Τα νέα όχι μόνο της μητέρας με τα παιδιά, αλλά όλης της γειτονιάς.


Οι μέρες περνούσαν αργά. Κάθε ιστορία, κάθε σπασμένη φωνή σταματούσε τον χρόνο. Σταματούσε κάθε ελπίδα που είχες κρυμμένη. Κάθε ευχή που είχες θαμμένη. Αλλά ήθελα να είμαι εκεί, ήθελα να ακούω κάθε ιστορία, κάθε φωνή. Γιατί πρέπει να τα ακούσω; Πρέπει να μάθω ότι δεν είμαι η μόνη, δεν ήμουν η μόνη, υπάρχουν και άλλοι σαν εμένα που ζητούν βοήθεια.

- Ναι γεια σας.

Κατάλαβα αμέσως τη φωνή. Ήταν η γλυκομίλητη νεαρή, η τυφλωμένη από τα δώρα του φίλου της.

- Τα κατάφερα, είπε παίρνοντας ανάσα ανακούφισης. Έφυγα. Κατάλαβα ότι με χρησιμοποιούσε. Με εκμεταλλευόταν για τα χρήματά μου.

Ακούοντας τέτοια νέα ξαναγεμίζεις ελπίδα. Να ακούς το ευχαριστώ τους με φωνή όχι και τόσο σπασμένη πια.


Είπα πολλά ψέματα στη ζωή μου όταν δεχόμουνα βία. Είπα ψέματα σε φίλους ότι περνούσα μια χαρά. Ψέματα για να γλυτώσω. Είπα ψέματα στον φίλο μου όταν ήθελα να ξεγλιστρήσω για μια βόλτα. Για κάποια μετάνιωσα. Με τα ψέματα σώθηκα. Με την ικανότητά μου να αναπτύσσω το ψέμα μου κατάφερα να αποδράσω από τη δική μου φυλακή που ήμουν κλεισμένη.

Όμως τη στιγμή που έπρεπε να πω ψέμα προδόθηκα μόνη μου. Πώς να πεις ψέμα αν προλάβεις να πεις την αλήθεια;

-Καλησπέρα, μιλάτε στη γραμμή για ενδοοικογενειακή βία πώς μπορώ να σας βοηθήσω;

- Τι; Ενδοοικογενειακή βία; Η γυναίκα μου μού είπε ότι είναι τηλέφωνο πιτσαρίας, θα παράγγελνα πίτσα με μανιτάρια.

- Εεεε

- Δεν το πιστεύω. Δεν το πιστεύω. Μια χαρά της φέρομαι. Και τα παιδιά μια χαρά είμαι μαζί τους. ΘΑ ΤΗΝ ΣΚΟΤΩΣΩ.

Μου έκλεισε το τηλέφωνο. Δεν της φέρεται καλά ούτε στα παιδιά ξέρει να συμπεριφέρεται. Αλλιώς θα τον πίστευα. Τι; «Θα την σκοτώσω»; Προδόθηκε μόνος του. Ευτυχώς δεν την σκότωσε. Κατάφερε να αποδράσει με τα παιδιά. Η αστυνομία βοήθησε, τον συνέλαβε. Μετά από μήνες έμαθα ότι ήταν ο καημένος που υπόφερε από τη χρήση ναρκωτικών.


Τις επόμενες μέρες ήταν ήσυχα. Τρεις φορές το πολύ χρειάστηκε να σηκώσω το τηλέφωνο. Αποφάσισα να ψάξω για δουλειά. Δεν μπορώ να πληρώνω τους φόρους με αγάπη, παρόλο που λατρεύω να είμαι εθελόντρια εδώ, όσο καταπιεστικό και αν είναι κάποιες φορές. Τη δουλειά μου την έχασα στις αρχές της πανδημίας. Βαρετή δουλειά, αλλά τα χρήματα καλά. Είχα σκοπό να παραιτηθώ. Δεν άντεχα άλλο τα τσουχτερά σχόλια του αφεντικού μου για το ντύσιμό μου. Ακόμα να μου δώσουν καλή δικαιολογία γιατί με απέλυσαν. Οι δουλειές δεν πήγαιναν καλά με την πανδημία. Έπρεπε να απολύσουν κάποιους. Από τους τριάντα υπαλλήλους έμειναν είκοσι. Δεκαεφτά άντρες και τρεις γυναίκες. Αλλά το χειρότερο είναι ότι απολύουν περισσότερες γυναίκες, παρόλο που ήταν πιο λίγες! Φυσικά και ξεσηκωθήκαμε. Με μια ντουζίνα αβγά στο ένα χέρι και έναν τηλεβόα στο άλλο τους καταβροχθίσαμε. Εντέλει καταφέραμε να διώξουμε τον υπεύθυνο που αποφάσισε για τις απολύσεις, αλλά τη δουλειά μου δεν την πήρα. Στο μεταξύ η γυναίκα του είχε τηλεφωνήσει πριν από λίγες μέρες ότι δεχόταν βία. Να πω την αλήθεια δεν παραξενεύτηκα.

Δεν μου πήρε πολλή ώρα για να κανονίσω συνέντευξη. Αύριο 9 το πρωί. Λίγο νωρίς για εμένα, αλλά δεν μπορούσα να χάσω τέτοια ευκαιρία. Ήταν μικρή εταιρεία αλλά η θέση που μπορούσα να κατακτήσω ήταν τέλεια.

«Ζιπ Ζιπ»... αυτήν τη φορά δεν έσπασα το ξυπνητήρι όταν σηκωνόμουν. Ετοιμάστηκα και πήγα στη συνέντευξή μου κουνιστή και λυγιστή. Γεμάτη αυτοπεποίθηση. Μπήκα στο μικρό αλλά ωραίο διακοσμημένο γραφείο που θα μου έπαιρναν συνέντευξη. Κάθισα στη μεγάλη δερμάτινη πολυθρόνα σαν βασίλισσα έτοιμη για όλα. Η πόρτα πίσω μου κλείνει δυνατά. Μια κοντή χαμογελαστή μορφή ξετρύπωσε από την πόρτα.

-Καλημέρα! Πρέπει να είσαι η Χάρις.

- Ναι εγώ είμαι.

- Τέλεια. Θα σε αγκάλιαζα αλλά όπως ξέρεις αποστάσεις.

- Ναι, φυσικά.

Η συνέντευξη πήγε εκπληκτικά. Πήρα τη δουλειά εκείνη τη μέρα. Θα είχα το δικό μου γραφείο με θέα τα γκρεμισμένα σπίτια απέναντί και θα μπορούσα να το στολίσω με φυτά και φωτογραφίες. Θα κρέμαγα και ένα παιχνιδιάρικο ρολόι πάνω από την πόρτα και θα το πλούτιζα με ζωηρά χρώματα... Η αλήθεια στο τέλος βγήκε υπερβολικό όμως μπαίνω κάθε μέρα μέσα και ξέρω ότι μου αξίζει να είμαι εδώ γιατί είμαι φοβερός άνθρωπος όχι γυναίκα, άνθρωπος.

- Λοιπόν, ευχαριστώ πολύ που ήρθες, ξεκινάς Δευτέρα.

Ήταν τα καλύτερα λόγια που άκουσα από το αφεντικό μου την ημέρα της συνέντευξης.

- Αλήθεια! Ευχαριστώ! Θα ήθελα να σας πω πως από τα είκοσι λεπτά που σας γνώρισα είσαστε η πιο δυναμική γυναίκα που γνώρισα.

- Χαίρομαι. Αλλά να σε ρωτήσω κάτι;

- Βεβαίως ό,τι θέλετε.

- Αν είμαι η πιο δυναμική γυναίκα που γνώρισες, ποιος είναι ο πιο δυναμικός άνθρωπος για εσένα;

Αυτή η ερώτηση μου άλλαξε ολοκληρωτικά τον τρόπο που βλέπω τους ανθρώπους. Τώρα δεν τους βλέπω σαν άντρες ή γυναίκες αλλά σαν ανθρώπους. Και όπως ήμουν βυθισμένη στις σκέψεις μου και θυμήθηκα όλους αυτούς που ίσως βοήθησα στη γραμμή βοήθειας και ίσως με θεωρούν δυναμική, την ακούω να με ρωτά:

- Κάτι μου θυμίζει η φωνή σας... Μήπως εργαζόσασταν στη γραμμή βοήθειας;

*ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ 1440

Το τηλεφωνικό κέντρο στελεχώνεται με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς που έχουν εκπαιδευτεί σε τεχνικές επικοινωνίας από το τηλέφωνο. Η Γραμμή Βοήθειας 1440 είναι:

Δωρεάν

24 ώρες τη μέρα

365 μέρες τον χρόνο

Στη γραμμή 1440 μπορείτε να λάβετε:

– Συμβουλευτική στήριξη για θέματα οικογενειακής βίας που αφορούν εσάς ή άλλα άτομα.

– Πληροφόρηση για άλλες υπηρεσίες σχετικές με το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας.

– Ενημέρωση για τα βασικά δικαιώματα και τις επιλογές των ατόμων με στόχο την καλύτερη διευθέτηση στο θέμα που τους απασχολεί.