Τα μυστηριώδη σημάδια που παρατηρούνται σε αρχαίες βραχογραφίες αποκωδικοποιήθηκαν τελικά από Βρετανούς επιστήμονες, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι βρήκαν στοιχεία «γραφής» που χρονολογούνται τουλάχιστον 14.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες της Εποχής των Παγετώνων χρησιμοποιούσαν σημάδια σε συνδυασμό με σχέδια των ζώων-θηραμάτων τους για να αποθηκεύουν και να επικοινωνούν «εξελιγμένες» πληροφορίες σχετικά με τη συμπεριφορά ειδών ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή τους τουλάχιστον 20.000 χρόνια πριν.

Οι ερευνητές εξήγησαν ότι καθώς τα σημάδια, που βρέθηκαν σε περισσότερες από 600 εικόνες σε τοίχους σπηλαίων και αντικείμενα σε όλη την Ευρώπη, καταγράφουν αριθμητικές πληροφορίες και παραπέμπουν σε ημερολόγιο και όχι σε καταγραφή λόγου, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν «γραφή». Τουλάχιστον με την έννοια της πρώιμης γραφής που εμφανίστηκαν στους Σουμέριους από το 3.400 π.Χ. και μετά.

Αντ' αυτού, η ομάδα τους αναφέρεται σε αυτά ως «πρωτο-γραφικό σύστημα»- προγενέστερο άλλων συστημάτων που βασίζονται σε σύμβολα, τα οποία πιστεύεται ότι εμφανίστηκαν κατά τη νεολιθική περίοδο κατά τουλάχιστον 10.000 χρόνια.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Cambridge Archaeological Journal, διεξήχθη υπό την καθοδήγηση του ανεξάρτητου ερευνητή Ben Bacon, ενώ συμμετείχαν και ανώτεροι ακαδημαϊκοί από το Πανεπιστήμιο του Durham και το University College London (UCL).

Καταγραφή ανά σεληνιακό μήνα του ζευγαρώματος

Μέχρι τώρα, οι αρχαιολόγοι γνώριζαν ότι οι ακολουθίες γραμμών, κουκκίδων και άλλων σημάτων από την τελευταία Εποχή των Παγετώνων αποθήκευαν κάποιου είδους πληροφορίες για είδη όπως άγρια άλογα, ελάφια, βοοειδή και μαμούθ , αλλά δεν γνώριζαν το συγκεκριμένο νόημά τους. Ο Bacon ήθελε πολύ να τα αποκωδικοποιήσει όλα αυτά, και ειδικότερα την ενσωμάτωση ενός σημείου «Υ», που σχηματίζεται με την προσθήκη μιας αποκλίνουσας γραμμής σε μια άλλη.

Χρησιμοποιώντας ως σημείο αναφοράς τους κύκλους γέννησης των αντίστοιχων σημερινών ζώων, οι ερευνητές μπόρεσαν να υπολογίσουν ότι ο αριθμός των σημάτων που σχετίζονταν με τα ζώα της Εποχής των Παγετώνων ήταν μια καταγραφή, ανά σεληνιακό μήνα, τού πότε ζευγάρωναν.

Ο Bacon είχε υποθέσει ότι το σύμβολο «Υ», σήμαινε «γέννηση» και η εργασία της ομάδας το επιβεβαίωσε. Η εργασία τους έδειξε ότι οι ακολουθίες καταγράφουν τις εποχές ζευγαρώματος και γέννησης και βρήκαν μια «στατιστικά σημαντική» συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των σημάτων της θέσης του σημείου «Υ» και των μηνών κατά τους οποίους τα σύγχρονα ζώα ζευγάρωναν και γεννούσαν αντίστοιχα.

Χρησιμοποιήθηκε μέθοδος αποκρυπτογράφησης πρώιμου ελληνικού κειμένου

Ο Bacon δήλωσε: «Το νόημα των σημάνσεων μέσα σε αυτά τα σχέδια πάντα μου προκαλούσε το ενδιαφέρον και έτσι άρχισα να προσπαθώ να τα αποκωδικοποιήσω, χρησιμοποιώντας μια παρόμοια προσέγγιση που υιοθέτησαν άλλοι για να κατανοήσουν μια πρώιμη μορφή ελληνικού κειμένου».

«Χρησιμοποιώντας πληροφορίες και εικόνες σπηλαιογραφιών που είναι διαθέσιμες μέσω της Βρετανικής Βιβλιοθήκης και του διαδικτύου, συγκέντρωσα όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα και άρχισα να αναζητώ επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Καθώς η μελέτη προχωρούσε, απευθύνθηκα σε φίλους και ανώτερους πανεπιστημιακούς, των οποίων οι γνώσεις ήταν κρίσιμες για την απόδειξη της θεωρίας μου. Ήταν σουρεαλιστικό να κάθεσαι στη Βρετανική Βιβλιοθήκη και να επεξεργάζεσαι σιγά σιγά τι έλεγαν οι άνθρωποι πριν από 20.000 χρόνια, αλλά οι ώρες σκληρής δουλειάς σίγουρα άξιζαν τον κόπο», τονίζει.

Αρχείο πρώιμης χρονομέτρησης

Οι καθηγητές Paul Pettitt και Robert Kentridge, του Πανεπιστημίου Durham, έχουν συνεργαστεί αναπτύσσοντας τον τομέα της οπτικής παλαιοψυχολογίας, την επιστημονική διερεύνηση της ψυχολογίας που διέπει την πρώιμη ανάπτυξη του ανθρώπινου οπτικού πολιτισμού.

Ο καθηγητής Pettitt δήλωσε ενθουσιασμένος για τη μελέτη του Bacon. «Πρόκειται για μια συναρπαστική μελέτη που έφερε σε επαφή ανεξάρτητους και επαγγελματίες ερευνητές με εμπειρία στην αρχαιολογία και την οπτική ψυχολογία, για να αποκωδικοποιήσει πληροφορίες που καταγράφηκαν για πρώτη φορά πριν από χιλιάδες χρόνια.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες της Εποχής των Παγετώνων ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν ένα συστηματικό ημερολόγιο και σημάδια για να καταγράψουν πληροφορίες σχετικά με σημαντικά οικολογικά γεγονότα εντός του ημερολογίου αυτού. Με τη σειρά μας, είμαστε σε θέση να δείξουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι - που άφησαν κληρονομιά θεαματικής τέχνης στα σπήλαια του Λασκό και της Αλταμίρα - άφησαν επίσης ένα αρχείο πρώιμης χρονομέτρησης που τελικά θα γινόταν κοινός τόπος στο ανθρώπινο είδος μας».

Ο καθηγητής Kentridge πρόσθεσε: «Οι κυνηγοί-συλλέκτες της Εποχής των Παγετώνων δεν ζούσαν απλώς στο παρόν τους, αλλά κατέγραφαν αναμνήσεις για τον χρόνο κατά τον οποίο συνέβησαν γεγονότα του παρελθόντος, και τις χρησιμοποιούσαν για να προβλέπουν πότε θα συνέβαιναν παρόμοια γεγονότα στο μέλλον. Μια ικανότητα που οι ερευνητές της μνήμης αποκαλούν νοητικό ταξίδι στο χρόνο».

Και καθηγητής της έρευνας για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων

Στην ομάδα συμμετείχε επίσης ο καθηγητής του UCL Tony Freeth, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας που επέτρεψε την αποκρυπτογράφηση της λειτουργίας του μηχανισμού του αρχαίου ελληνικού αστρονομικού ρολογιού Αντικύθηρα. Ο ίδιος δήλωσε: «Έμεινα άναυδος όταν ο Ben ήρθε σε μένα με τη βασική του ιδέα ότι οι αριθμοί των κηλίδων ή των γραμμών στα ζώα αντιπροσώπευαν τον σεληνιακό μήνα των βασικών γεγονότων στον κύκλο ζωής των ζώων.

Τα σεληνιακά ημερολόγια είναι δύσκολα επειδή υπάρχουν 12,5 σεληνιακοί μήνες σε ένα έτος, οπότε δεν χωράνε με ακρίβεια σε ένα έτος. Ως αποτέλεσμα, το δικό μας σύγχρονο ημερολόγιο έχει σχεδόν χάσει κάθε σύνδεση με τους πραγματικούς σεληνιακούς μήνες.

Στον Μηχανισμό των Αντικυθήρων χρησιμοποίησαν ένα εξελιγμένο μαθηματικό ημερολόγιο 19 ετών για να επιλύσουν την ασυμβατότητα του έτους και του σεληνιακού μήνα, πράγμα αδύνατο για τους παλαιολιθικούς λαούς. Το ημερολόγιό τους έπρεπε να είναι πολύ πιο απλό. Έπρεπε επίσης να είναι ένα "μετεωρολογικό ημερολόγιο" - συνδεδεμένο με τις μεταβολές της θερμοκρασίας και όχι με αστρονομικά γεγονότα όπως οι ισημερίες.

Με αυτές τις αρχές στο μυαλό μας, ο Μπεν και εγώ επινοήσαμε σιγά σιγά ένα ημερολόγιο που βοήθησε να εξηγηθεί για ποιο λόγο το σύστημα που είχε αποκαλύψει ο Μπεν ήταν τόσο καθολικό σε ευρεία γεωγραφία και εξαιρετικές χρονικές κλίμακες».

Η ομάδα έδειξε ότι, παρά τις δυσκολίες, οι ερευνητές μπορούν να «σπάσουν» τον κώδικα ερμηνείας τουλάχιστον ορισμένων συμβόλων.

Ο Bacon πρόσθεσε: «Αυτό μας ενθάρρυνε να συνεχίσουμε το έργο μας και να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε περισσότερα από τα σύμβολα και τις γνωστικές τους βάσεις. Αυτό που ελπίζουμε, και η αρχική εργασία είναι πολλά υποσχόμενη, είναι ότι το ξεκλείδωμα περισσότερων τμημάτων του πρωτο-γραφικού συστήματος θα μας επιτρέψει να κατανοήσουμε ποιες πληροφορίες είχαν αξία για τους προγόνους μας».

ΠΗΓΗ