Η συγκεκριμένη συμπεριφορά δεν είναι κάτι καινούριο. «Έγινε καπνός» έλεγαν οι παλαιότεροι, για να μην μιλήσουμε για το ακόμη παλαιότερο «στρίβειν δια του αρραβώνος». Σε εποχές ψηφιακής πανδαισίας, με το παραδοσιακό φλερτ να παρακμάζει και τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες γνωριμιών να ανθούν, οι νεότερες γενιές μιλούν απλώς για ghosting.
Σχετικό λήμμα περιέχει ακόμη και το έγκυρο Λεξικό Duden, σημείο αναφοράς για τη γερμανική γλώσσα: Ως «ghosting» ορίζεται η «πλήρης και αιφνιδιαστική διακοπή κάθε επαφής, χωρίς εμφανή λόγο». Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν μία νέα γνωριμία προκαλεί προσδοκίες, αλλά το αντικείμενο του πόθου εξαφανίζεται. Έχει βρει κάτι άλλο; Φοβάται να δώσει εξηγήσεις; Κανείς δεν γνωρίζει, άλλωστε πολλές φορές οι ανθρώπινες σχέσεις δεν λειτουργούν με ορθολογικά κριτήρια.
Ghosting, «από το κακό στο χειρότερο»
Παρόμοιες συμπεριφορές εκδηλώνονται όμως και στις εργασιακές σχέσεις. Παράδειγμα: Ο εργοδότης θεωρεί ότι έχει βρει τον κατάλληλο υποψήφιο και κλείνει ραντεβού για interview ή για την πρώτη μέρα στη δουλειά, αλλά ο φέρελπις υποψήφιος δεν εμφανίζεται. Σύμφωνα με έρευνα της εργασιακής πλατφόρμας Indeed για το 2022, το 83% των εργοδοτών έχει έρθει αντιμέτωπο με συμπεριφορές ghosting, ενώ το 56% συμφωνεί με τη διαπίστωση ότι «το φαινόμενο έχει επιδεινωθεί τον προηγούμενο χρόνο». Το 25% καταγράφει ένα κρούσμα ghosting «τουλάχιστον μία φορά τον μήνα», ενώ το 8% υποστηρίζει ότι πρόκειται για καθημερινό φαινόμενο!
Πού οφείλονται όλα αυτά; Μιλώντας στη γερμανική τηλεόραση (ARD) ο Έντσο Βέμπερ, ερευνητής στο Ινστιτούτο για την Αγορά Εργασίας με έδρα τη Νυρεμβέργη, επισημαίνει ότι «στη σημερινή Γερμανία οι εργαζόμενοι με υψηλή επαγγελματική εξειδίκευση αποτελούν σπάνιο αγαθό, σχεδόν τόσο σπάνιο όσο και στις εποχές του 'οικονομικού θαύματος'» μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. «Οι υποψήφιοι δέχονται περισσότερες προτάσεις για δουλειά. Και όταν έχεις πολλές προτάσεις, είσαι στην ευχάριστη θέση να μπορείς να επιλέξεις μία από αυτές».
Ο Γερμανός αναλυτής υποστηρίζει ότι το φαινόμενο θα ενταθεί στα επόμενα χρόνια για προφανείς δημογραφικούς λόγους, καθώς «οι μπέιμπι μπούμερς βγαίνουν στη σύνταξη και τους διαδέχεται η 'Γενιά Ζ'. Εκεί θα αρχίσουν τα σοβαρά προβλήματα στην αγορά εργασίας». Ήδη σήμερα πολλές γερμανικές επιχειρήσεις, αλλά ακόμη και δημόσιοι οργανισμοί όπως οι Γερμανικοί Σιδηρόδρομοι, καταφεύγουν σε πρωτοβουλίες speed dating για την προσέλκυση νέων εργαζομένων.
Έλλειψη καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού δεν παρατηρείται μόνο στη Γερμανία. Στις ΗΠΑ οι αρμόδιες αρχές εκτιμούν ότι τον Μάρτιο του 2023 ο αριθμός των διαθέσιμων θέσεων εργασίας έφτασε τα έντεκα εκατομμύρια. Πρόκειται για ιστορικό ρεκόρ.
Υπάρχει και ghosting των επιχειρήσεων
Υπάρχει βέβαια και μία άλλη ανάγνωση. Σε πρόσφατη έρευνα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας Linkedin, που προωθεί και δικτυώνει επαγγελματικά προφίλ, το 94% των ερωτηθέντων έλεγε ότι «θα εκτιμούσε μία απάντηση όταν στέλνει βιογραφικό» σε μία επιχείρηση, αλλά δυστυχώς μόνο το 41% παίρνει όντως απάντηση, έστω και αρνητική. Όταν οι ίδιες οι επιχειρήσεις δείχνουν σε επίδοξους εργαζόμενους ότι δεν θέλουν κάποια δέσμευση απέναντί τους, δεν πρέπει να εκπλήσσονται όταν εκείνοι υιοθετούν ανάλογες συμπεριφορές.
Την τάση αυτή επιβεβαιώνει, μιλώντας στο περιοδικό Stern, ο Τιμ Βερχόφεν, αναλυτής για την αγορά εργασίας. «Για πολλά χρόνια το ghosting ήταν μία συμπεριφορά των εργοδοτών, η οποία εξόργιζε τους υποψηφίους που δεν έπαιρναν απάντηση όταν έστελναν το βιογραφικό τους», επισημαίνει. «Τώρα οι όροι αντιστρέφονται, γεγονός που εξηγείται από τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας. Πολλοί υποψήφιοι έχουν περισσότερες επιλογές, όπως είχαν παλαιότερα και οι επιχειρήσεις».