Η Δρ Σάνα Σουόν, βραβευμένη ενδοκρινολόγος από τις ΗΠΑ, ερευνά περιστατικά στυτικής δυσλειτουργίας και μεταξύ άλλων, προέβη σε ένα ανησυχητικό συμπέρασμα: Τα σπερματοζωάρια λιγοστεύουν.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1930, ο αριθμός των σπερματοζωαρίων σε όλο τον κόσμο φαίνεται να έχει μειωθεί σημαντικά. Κι ενώ το φαινόμενο παρατηρήθηκε αρχικά στις δυτικές χώρες, υπάρχουν ενδείξεις για το ίδιο φαινόμενο στον αναπτυσσόμενο κόσμο και μάλιστα με γρηγορότερους ρυθμούς. Η Δρ. Σάνα Σουόν πιστεύει πως έχει την απάντηση για αυτό.
Για περισσότερες από δύο δεκαετίες έχει αφιερώσει τη ζωή της στη μελέτη των επιπτώσεων των χημικών ουσιών που προκαλούν «ενδοκρινικές διαταραχές», οι οποίες μπορούν να παρεμβαίνουν στις φυσικές ορμόνες του οργανισμού. Σε αυτές τις ουσίες, που ονομάζονται EDCs, περιλαμβάνονται τα φυτοφάρμακα, οι δισφαινόλες - οι οποίες σκληραίνουν το πλαστικό ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε δοχεία αποθήκευσης τροφίμων και μπιμπερό - και οι φθαλικές ενώσεις, οι οποίες μαλακώνουν το πλαστικό σε συσκευασίες και προϊόντα. Τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί ίχνη EDCs στο μητρικό γάλα, στον ιστό του πλακούντα, στα ούρα, στο αίμα και στο σπερματικό υγρό.
Έτσι, η Δρ. Σάνα Σουόν επισημαίνει ότι «τα αβλαβή προϊόντα στο ντουλάπι της κουζίνας, στο ντουλάπι του μπάνιου ή στο υπόστεγο του κήπου μπορεί να μειώνουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων. Θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν το αναπαραγωγικό σύστημα των αγέννητων παιδιών σας. Οι επιπτώσεις των EDC στην ανθρώπινη υγεία δεν σταματούν εδώ, καθώς μπορούν να διαταράξουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς, να προκαλέσουν καρκίνο και παχυσαρκία».
Και πόσο κοντά βρισκόμαστε από μια εποχή όπου θα έχουμε πραγματικά έλλειψη σπερματοζωαρίων; Η επιστήμονας απαντά πως «δεν έχουμε φτάσει στα επίπεδα του Handmaid's Tale (το βιβλίο της Μάργκαρετ Άτγουντ στο οποίο εκτυλίσσεται ένας κόσμος, όπου οι παγκόσμιοι ρύποι έχουν προκαλέσει στειρότητα στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη), αλλά η δραματική αύξηση των παρένθετων μητέρων και η χρήση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αποτελούν οιωνοί για αυτήν. Στο μέλλον θα είναι απειλή για την ανθρωπότητα».
Δώδεκα χρόνια έρευνες για τα σπερματοζωάρια
Το 2011, η γιατρός μαζί με μια ομάδα ανδρολόγων, στατιστικολόγων, επιδημιολόγων και άλλων ειδικοτήτων, άρχισαν να διεξάγουν την πιο ολοκληρωμένη έρευνα για την πτώση του αριθμού των σπερματοζωαρίων μέχρι σήμερα.
Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν ήταν δυσοίωνα. Ο αριθμός των σπερματοζωαρίων φάνηκε να έχει μειωθεί κατά 52% μέσα σε διάστημα 38 ετών, ή κάτι περισσότερο από 1% κάθε χρόνο. Όταν η μελέτη δημοσιεύθηκε το 2017, έγινε «μεγάλη είδηση», θυμάται η ίδια, οδηγώντας την τελικά στην έκδοση του «Count Down», ενός βιβλίου που απευθύνεται στο ευρύ κοινό. Μπορεί να αισθάνθηκε ότι ήταν ένας θρίαμβος, αλλά η μάχη της Σουάν για να πείσει τις ρυθμιστικές αρχές, τους νομοθέτες και τη βιομηχανία για να λάβει τα απαραίτητα μέτρα δεν απέφερε καρπούς.
Μάλιστα, δεν αποδέχονται όλοι οι επιστήμονες την παραδοχή ότι ο αριθμός των σπερματοζωαρίων έχει μειωθεί, αν και ανεξάρτητες μελέτες που καλύπτουν την Κίνα, τη Γαλλία, τη Βραζιλία και τη νότια Ινδία έχουν καταλήξει σε παρόμοια συμπεράσματα. Ορισμένοι επικριτές υποστηρίζουν ότι ακόμη και αν οι αριθμοί ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, αυτό εν τέλει δεν αποτελεί πρόβλημα για την πατρότητα.
Μια μελέτη του 2021 από ερευνητές του Χάρβαρντ διαπίστωσαν ότι τα περισσότερα σπερματοζωάρια δεν αποτελούν εξ ορισμού δείκτη υγείας ή γονιμότητας. Ο αριθμός των σπερματοζωαρίων ποικίλλει ανάλογα το σωματότυπο, το περιβάλλον και τις χρονικές περιόδους.
Ενδιαφέρον έχει επίσης το γεγονός ότι χαρακτήρισαν το βιβλίο της Δρ. Σάνον Σουάν ρατσιστικό και σεξιστικό, σημειώνοντας ότι «τοποθετεί τα σώματα των ανδρών και τα περιβάλλοντα που χαρακτηρίζονται «δυτικά» ως υποδειγματικά, φυσικά και τώρα απειλούμενα».
Εν κατακλείδι, πο χημικές ουσίες που κατάφερε να συνδέσει πιο άμεσα με την αναπαραγωγική υγεία είναι οι φθαλικές ενώσεις και τα φυτοφάρμακα, όπου η ίδια και άλλοι βρήκαν πειστικά στοιχεία για την αιτιώδη σχέση μεταξύ των αναπαραγωγικών διαταραχών και της κατηγορίας ζιζανιοκτόνων «τριαζίνη».
Πηγή