Το μεγαλύτερο φεγγάρι του ηλιακού μας συστήματος, ο Γανυμήδης του Δία, χτυπήθηκε από αστεροειδή μεγαλύτερο από εκείνον που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, δείχνει η επιστημονική έρευνα.

Ο αστεροειδής εκτιμάται πως ήταν 20 φορές μεγαλύτερος από εκείνον που προκάλεσε το τέλος της εποχής των δεινοσαύρων στη Γη, πριν από περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια. Η καταστροφική πρόσκρουση έλαβε χώρα πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια και είχε ως αποτέλεσμα ο Γανυμήδης, ένα από τα σχεδόν 100 γνωστά φεγγάρια του Δία να αποκτήσει έναν αρχικό κρατήρα πλάτους έως και 1.000 μιλίων που γέμισε πάλι εν μέρει καθώς βράχοι και σκόνη που εκτινάχτηκαν από τη σύγκρουση έπεσαν ξανά κάτω.

Σύμφωνα με μοντέλα υπολογιστών, ο αστεροειδής είχε πιθανότατα 185 μίλια πλάτος και χτύπησε υπό γωνία 60-90 μοιρών. Ο Δρ Naoyuki Hirata, πλανητολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κόμπε στην Ιαπωνία, είπε ότι τα χαρακτηριστικά αυλάκια που καλύπτουν την επιφάνεια του Γανυμήδη θεωρούνταν από καιρό υπολείμματα πολλαπλών ομόκεντρων δακτυλίων που δημιουργήθηκαν από την πρόσκρουση του γιγαντιαίου αστεροειδούς. Ωστόσο, δεν ήταν σαφές πόσο μεγάλος ήταν ο αντίκτυπος και τι επίδραση είχε, είπε ο ίδιος.

Γράφοντας στο Scientific Reports, ο Hirata περιγράφει πώς η πρόσκρουση αποσταθεροποίησε το φεγγάρι και το ανάγκασε να αιωρείται γύρω από τον άξονά του. Όπως το φεγγάρι της Γης, ο Γανυμήδης είναι παλιρροιακά κλειδωμένος στον Δία, που σημαίνει ότι δείχνει συνεχώς το ίδιο πρόσωπο στον γίγαντα των αερίων.

Η πρόσκρουση θα είχε δραματικές επιπτώσεις για τον Γανυμήδη, ο οποίος με πλάτος πάνω από 3.000 μίλια είναι μεγαλύτερος από τον Ερμή. Θα είχε «αφαιρέσει εντελώς την αρχική επιφάνεια», είπε ο Hirata, και θα επηρέαζε το εσωτερικό του φεγγαριού, το οποίο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι περιέχει έναν κρυμμένο ωκεανό αλμυρού νερού.

Ο Hirata δεν μπορεί να αποκλείσει εναλλακτικές εξηγήσεις, αλλά περαιτέρω στοιχεία υπέρ ή κατά της θεωρίας του μπορεί να προέλθουν από την ανιχνευτή Juice της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, η οποία χάραξε πορεία πέρυσι για τον Δία και τα φεγγάρια του. Ως μέρος της αποστολής του, το διαστημόπλοιο θα αναζητήσει θύλακες νερού και πηγές ενέργειας απαραίτητες για τη ζωή στα φεγγάρια του Jovian.

Ο καθηγητής Leigh Fletcher, πλανητικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Leicester, είπε ότι τα αρχαία εδάφη στα φεγγάρια του Δία μαρτυρούν δισεκατομμύρια χρόνια συγκρούσεων με αντικείμενα στο διάστημα. «Η κατανόηση όλων αυτών των αλληλεπικαλυπτόμενων γεγονότων σε δορυφορικές επιφάνειες είναι πρόκληση», είπε. «Αυτή είναι μια τακτοποιημένη προσπάθεια να γυρίσουμε το ρολόι προς τα πίσω μέσω προσομοιώσεων υπολογιστή, αναζητώντας μια εξήγηση για την κατανομή των ουλών στον Γανυμήδη».

Η αποστολή Juice ήταν καλά εξοπλισμένη για να εξερευνήσει περαιτέρω τον Γανυμήδη, πρόσθεσε. «Όχι μόνο θα παράγει τις καλύτερες εικόνες της επιφανειακής ρωγμής που έχουν ληφθεί ποτέ, αλλά και τυχόν υπολείμματα αυτής της πρόσκρουσης και του επαναπροσανατολισμού, στο σχήμα ή το πεδίο βαρύτητας του Γανυμήδη, θα μπορούσαν να εξερευνηθούν από τη σουίτα οργάνων του Juice», είπε ο Fletcher. «Οι παρατηρήσεις του Juice θα παράσχουν εξαιρετικούς νέους περιορισμούς σε αυτήν την υπόθεση «επίδρασης και επαναπροσανατολισμού».


ΠΗΓΗ