Αχιβάδες, βακτήρια που μοιάζουν με πάγο και σκουλήκια σε σχήμα σωλήνα. Αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα της παράξενης και σπάνιας μορφής ζωής που εντόπισαν και κατέγραψαν επιστήμονες στα βαθύτερα σημεία του ωκεανού.

Με καταδύσεις μέσω υποβρυχίου στις θαλάσσιες τάφρους του βορειοδυτικού Ειρηνικού Ωκεανού, μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την Κίνα κατάφερε να τραβήξει εικόνες ζωής σε βάθος άνω των 9 χιλιομέτρων. Μέχρι σήμερα, το βαθύτερο σημείο όπου είχε καταγραφεί θαλάσσια ζωή ήταν τα 8.336 μέτρα.

Οι νέες παρατηρήσεις δημοσιεύονται στο επιστημονικό περιοδικό Nature. Αν και οι επιστήμονες πίστευαν ήδη ότι μπορεί να υπάρχει ζωή σε τέτοια βάθη, η αφθονία των οργανισμών που παρατήρησαν οι ερευνητές μέσα από τα παράθυρα του υποβρυχίου ήταν, όπως λένε, «εκπληκτική».

Η επιστημονική αποστολή κάλυψε πάνω από 2.500 χιλιόμετρα, εξερευνώντας θαλάσσιες τάφρους σε βάθη μεταξύ 5.800 και 9.533 μέτρων. Οι επιστήμονες ταξίδεψαν με το υποβρύχιο Fendouzhe, το οποίο μπορεί να επιχειρεί σε βάθη άνω των 10 χιλιομέτρων για αρκετές ώρες κάθε φορά.

Η ομάδα, υπό την καθοδήγηση του Ινστιτούτου Επιστήμης και Μηχανικής Βυθού της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, ανακάλυψε αυτό που περιγράφει ως «ευημερούσες κοινότητες» οργανισμών.

«Είναι συναρπαστικό – ειδικά για έναν επιστήμονα του βυθού – να πηγαίνεις σε μέρη που ο άνθρωπος δεν έχει ξαναδεί», δήλωσε στο BBC News ο Dr Xiaotong Peng, ένας από τους επικεφαλής της αποστολής.

«Είναι μοναδική ευκαιρία να ανακαλύψεις νέα πράγματα. Και αυτό που είδαμε ήταν πραγματικά εντυπωσιακό».

Οι επιστήμονες φωτογράφισαν και βιντεοσκόπησαν «πεδία ζωής» στον πυθμένα – γεμάτα με σωληνόμορφα σκουλήκια και μαλάκια. Τα πλάσματα αυτά ζουν σε απόλυτο σκοτάδι και υπό τεράστια πίεση.

Χωρίς καθόλου ηλιακό φως, η ζωή σε αυτά τα βάθη τροφοδοτείται από χημικές ενώσεις που αναβλύζουν από τον πυθμένα του ωκεανού. Υδρόθειο και μεθάνιο εκλύονται από ρωγμές στον φλοιό της Γης.

Οι επιστήμονες δηλώνουν ότι κατέγραψαν είδη που δεν έχουν ξαναπαρατηρηθεί ποτέ. Σε μελλοντικές μελέτες, σκοπεύουν να διερευνήσουν πώς αυτοί οι οργανισμοί μετατρέπουν τις χημικές ενώσεις σε ενέργεια.

«Πρέπει επίσης να έχουν κάποιον μηχανισμό για να προσαρμόζονται στην υπερβολικά υψηλή πίεση», πρόσθεσε η Dr Megran Du από το ίδιο ινστιτούτο. «Αυτό είναι ένα ακόμα ερώτημα που θέλουμε να απαντήσουμε», συμπλήρωσε.

Τα ευρήματα αμφισβητούν μακροχρόνιες αντιλήψεις σχετικά με το πού μπορεί να υπάρξει ζωή και δείχνουν ότι τέτοιες κοινότητες δεν είναι τόσο σπάνιες όσο πιστεύαμε.

Ο καθηγητής Άντριου Σουίτμαν, από την Επιστημονική Ένωση Θαλάσσιας Έρευνας της Σκωτίας, δήλωσε ότι η ανακάλυψη υποδεικνύει πως ολόκληρα οικοσυστήματα που στηρίζονται στο μεθάνιο μπορεί να υπάρχουν στα πιο βαθιά μέρη των ωκεανών.

Και πώς είναι άραγε η εμπειρία να κατεβαίνεις σε τέτοιο βάθος και απόλυτο σκοτάδι;

Η Dr Du είπε στο BBC: «Κάποιοι ίσως το βρίσκουν τρομακτικό, αλλά εγώ πάντα ενθαρρύνω τους φοιτητές μου – κοιτάξτε έξω απ’ το παράθυρο στον βυθό της θάλασσας. Εκεί βρίσκεται η έμπνευση».

ΠΗΓΗ