Ο οικονομολόγος Χάρης Πολυκάρπου εργάστηκε για τρία χρόνια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ από το 2012 εργάζεται ως επιστημονικός συνεργάτης στο Γραφείο Οικονομικών και Κοινωνικών Μελετών της Κ.Ε. ΑΚΕΛ. Είναι σήμερα ο νεαρότερος υποψήφιος στο ευρωψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ.

 

Πώς πήρες την απόφαση ν’ ασχοληθείς ενεργά με την πολιτική;

Ασχολούμουν από νεαρή ηλικία, παρακολουθούσα την πολιτική σκηνή πιο έντονα βέβαια κατά τη διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων.  Σ’ αυτή τη φάση, ως υποψήφιος πλέον, θεωρώ πως πρόκειται για μια γενικότερη ανάγκη, ν’ ακουστεί η φωνή των νέων. Κακά τα ψέματα, αυτοί που γυρίζουν σήμερα την πλάτη στην πολιτική, είναι οι νέοι. Είναι σημαντικό να εμπλεκόμαστε ενεργά και να έχουμε τη δική μας φωνή.

Είναι ηλικιακό το θέμα;

Καθόλου. Στη τελική σημασία έχει τι λέει ο καθένας και ποια πολιτική εκφράζει. Όμως, καμιά φορά, οι νέοι για ν’ ακούσουν και να ταυτιστούν με κάποιες απόψεις, θέλουν να νιώθουν πιο οικεία μ’ αυτόν που τις προτείνει. Επιπλέον, θεωρώ ότι η νέα γενιά είναι πιο δυναμική. Έχει μεγαλύτερη ενέργεια να δουλέψει, περισσότερη ένταση να βάλει κάτω τις προτάσεις της. Μιλώντας για το ΑΚΕΛ , θεωρώ ότι η επιλογή των υποψηφίων δεν ήταν βάση του ηλικιακού γκρουπ. Ο καθένας ξεχωριστά έχει κάτι να προσφέρει. Όσον αφορά στην υποψηφιότητά μου, σίγουρα δεν προέκυψε έτσι απλά, για να μπει και ένας νέος στο ψηφοδέλτιο. Έχω δουλέψει στο ευρωκοινοβούλιο και ασχολούμαι, λόγω και των σπουδών μου, με τα ζητήματα της οικονομίας. Είναι στον κάθε ψηφοφόρο να σκεφτεί αν κάποιοι επιλέγονται για να γεμίζουν θέσεις ή αν έχουν κάτι να πουν.

Γιατί υποστηρίζεις το ΑΚΕΛ;

Δεν θα κρυφτώ πίσω απ’ το δάκτυλό μου, σίγουρα το οικογενειακό υπόβαθρο παίζει ρόλο και δίνει ερεθίσματα. Δεν γεννιόμαστε σε φιάλες κενού περιεχομένου. Παρόλα αυτά, και δεδομένου ότι η οικογένειά μου είναι ακελική, δεν μου έχει επιβάλει ποτέ κομματική κατεύθυνση. Στην πορεία αναρωτιέται κάποιος και οφείλει να απαντήσει στον εαυτό του «γιατί εδώ κι όχι εδώ;». Μεγαλώνοντας, το ΑΚΕΛ και γενικότερα η νεολαία του,  μου έχει αποδείξει πως ήταν και είναι διαχρονικά η μόνη δύναμη που στεκόταν και στέκεται δίπλα στον απλό άνθρωπο. Επιπλέον, ο καθένας μας οφείλει να παρατηρεί και ιστορικά την πορεία του κάθε κόμματος. Θεωρώ ότι η Κύπρος είναι εδώ σήμερα γιατί υπήρξε ένα κόμμα όπως το ΑΚΕΛ, που στην πορεία διασφάλισε ότι θα υπάρχει Κύπρος και όχι κάτι άλλο.

Διατηρεί μια απολογητική στάση το ΑΚΕΛ σήμερα;

Μάλλον έτσι επιθυμούν κάποιοι να το παρουσιάσουν, να φαίνεται δηλαδή πως το ΑΚΕΛ απολογείται για τα λάθη της περασμένης κυβέρνησης. Ναι, έχουν γίνει λάθη, δεν μπορείς να κυβερνήσεις και να μην γίνουν λάθη. Αυτό είναι αδύνατον. Όμως, πρέπει κάποιος να κρίνει αν τα λάθη που έκανε το ΑΚΕΛ ήταν καθοριστικά για να βρισκόμαστε σήμερα εντός του μνημονίου. Εγώ λέω πως αυτό δεν οφείλεται στο ότι η προηγούμενη κυβέρνηση έδωσε κοινωνικές παροχές, κάτι για το οποίο κατηγορείται, αλλά γιατί ο τραπεζικός τομέας της χώρας χρεοκόπησε.

Η κυβέρνηση δεν φέρει ευθύνη γι’ αυτό;

Όταν έχεις ένα Διοικητή κεντρικής τράπεζας, ο οποίος όσες φορές του ζητήθηκε από την τότε κυβέρνηση να ενημερώσει για την κατάσταση δεν το είχε πράξει, τότε υπάρχει πρόβλημα. Είχε γίνει το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων και για έξι μήνες ο εν λόγω διοικητής δήλωνε πως οι δικές μας τράπεζες δεν είχαν πρόβλημα. Καλώς ή κακώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την ευθύνη για την εποπτεία του τραπεζικού συστήματος την έχουν οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών. Οπόταν, όταν ο αρμόδιος που οφείλει να εποπτεύει το σύστημα αυτό δεν εντόπισε το πρόβλημα νωρίς, δεν μπορούμε να επιρρίπτουμε ευθύνες στην κυβέρνηση. Η εκάστοτε κυβέρνηση οφείλει να λαμβάνει μέτρα στο κομμάτι που της αναλογεί κι αυτό είναι τα δημόσια οικονομικά. Η προηγούμενη κυβέρνηση το έπραξε αυτό, λαμβάνοντας πακέτα μέτρων τόσο το 2009, όσο και το 2012. Ακόμα κι αν ήταν περαιτέρω έντονη η λήψη πακέτων, ακόμα και αν διακόπτονταν όλες οι κοινωνικές παροχές -που λένε ότι είναι το πρόβλημα- θα σώζονταν οι τράπεζες; Θα λυνόταν το πρόβλημα και δεν θα φτάναμε εδώ που φτάσαμε σήμερα; Άρα, ας θέσουμε το πρόβλημα στη σωστή του βάση. Όχι για να αθωώσουμε κάποιον αλλά για να μπορέσουμε να το λύσουμε. Αν ακόμη και σήμερα, θεωρούμε πως το πρόβλημά μας δεν είναι οι τράπεζες αλλά οι κοινωνικές παροχές, το οικονομικό πρόβλημα της χώρας δεν πρόκειται να λυθεί.

Εμπίπτει στις αρμοδιότητες του κράτους η διάσωση μιας ιδιωτικής επιχείρησης όπως μιας τράπεζας;

Μία απ’ τις αρμοδιότητες του κράτους είναι να διασφαλίζει πως η οικονομία μπορεί να παράγει δουλειές για τους πολίτες της χώρας, παρόλο που σε επίπεδο Ε.Ε. αυτό δεν αποτελεί πρωταρχικό στόχο. Οπόταν, όταν λαμβάνεται μια απόφαση -αν θα σωθεί μια τράπεζα ή όχι-  το κριτήριο δεν πρέπει να ‘ναι αν θα σωθούν οι 5-10 τραπεζίτες αλλά, αν την επομένη, αυτή η απόφαση θα έχει αντίκτυπο στον κόσμο. Θεωρώ ότι η απόφαση που πάρθηκε για τη Λαϊκή, λήφθηκε με γνώμονα τον αντίκτυπο που θα είχε η κατάρρευσή της τη δεδομένη στιγμή στο σύνολο της κοινωνίας. Θεωρώ επίσης ότι τα στοιχεία που είχαν παρουσιαστεί τότε στη Βουλή –και που υποστήριζαν ότι χρειάζονταν 8 περίπου δισεκατομμύρια για να αποκατασταθούν οι καταθέσεις του κόσμου της Λαϊκής- δημιουργούσαν, δυστυχώς ή ευτυχώς την εντύπωση, τόσο στο ΑΚΕΛ, όσο και στα υπόλοιπα κόμματα, πως ο αντίκτυπος  της επόμενης μέρας θα ήταν τεράστιος.

Πιστεύεις πως όντως θα ήταν;

Κοίτα, εκείνο το βράδυ, όταν θα σωζόταν η Λαϊκή, οι Αβέρωφ Νεοφύτου και Νικόλας Παπαδόπουλος, δήλωναν πως το ΑΚΕΛ έκανε ιδεολογική υπέρβαση σώζοντας τις τράπεζες. Μετά, οι ίδιοι ήρθαν και κατηγορούσαν τον τότε πρόεδρο ότι δεν έπρεπε να δώσει το 1,8 δισ. στη Λαϊκή. Δυο βδομάδες αφότου σώθηκε η Λαϊκή, έγινε έκθεση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία έλεγε ότι η Λαϊκή ήταν βιώσιμη. Η εν λόγω επιτροπή, αν πίστευε πως δεν ήταν βιώσιμη, δεν θα επέτρεπε την χρηματοδότηση. Επιπλέον, σχετικά με την Λαϊκή, η πορεία των πραγμάτων εξελίχθηκε έτσι, που φάνηκε ότι πολλά προβλήματα ήταν κρυμμένα κάτω απ’ το χαλί. Δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, επεκτάσεις τις οποίες δεν μπορούσε να στηρίξει, αγορά ελληνικών ομολόγων τη στιγμή που οι υπόλοιποι πωλούσαν. Τα προβλήματα άρχισαν από το 2008. Η Λαϊκή δεν έκλεισε επειδή της δόθηκε το 1,8 δισ. αλλά επειδή εφαρμόστηκε το κούρεμα των καταθέσεων. Στα μάτια του κόσμου έπαψε να είναι φερέγγυα.

Ως οικονομολόγος, πιστεύεις ότι το κράτος και κατ’ επέκταση η κοινωνία, πρέπει να είναι εξαρτημένες από την καλή λειτουργία των τραπεζών;

Συζητείται κατά πόσο οι τράπεζες, που είναι τόσο κρίσιμα συστημικές, πρέπει να απασχολούν το κράτος ή όχι. Εάν δηλαδή η ιδιωτική δραστηριότητα πρέπει να έχει αντίκτυπο στο κράτος. Με τον τρόπο που λειτουργούν όμως σήμερα οι τράπεζες, οφείλει το κράτος να επεμβαίνει. Το τραπεζικό σύστημα είναι ένα, η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος ως κερδοσκοπικός οργανισμός, είναι άλλο. Από τη δεκαετία του ‘80 και μετά παρατηρούμε ότι ο τραπεζικός τομέας ξέφυγε της παραδοσιακής του λειτουργίας, κάνοντας επενδύσεις σε  αυξημένου ρίσκου προϊόντα.

Υπάρχει τρόπος να ελέγχεται αυτό;

Σε επίπεδο Ε.Ε. υπάρχουν κάποιες προτάσεις οι οποίες μελετούνται. Έχει προταθεί για παράδειγμα ο διαχωρισμός των τραπεζών σε επενδυτικές και σε λιανικές, έτσι ώστε να περιοριστούν ως ένα βαθμό οι επενδύσεις που γίνονται σε κερδοσκοπικά προϊόντα. Για να εποπτεύσεις και να ρυθμίσεις καλύτερα τις χρηματοπιστωτικές αγορές, απαιτούνται πολιτικές αποφάσεις. Στην Ε.Ε., στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα για παράδειγμα, αν άκουγε κάποιος αυτά που λέω τώρα θα υποστήριζε πως είναι καταστροφικά κι αυτό γιατί πιστεύουν πως οι τράπεζες πρέπει να λειτουργούν ανεξέλεγκτα. Οι τράπεζες λειτουργούν ανεξέλεγκτα απ’ τη δεκαετία του ΄80 και γι’ αυτό φτάσαμε ως εδώ. Χρειάζεται αλλαγή πολιτικής προσέγγισης. Γι’ αυτό είναι σημαντικό οι πολίτες να συμμετέχουν και να απαιτήσουν αυτή την αλλαγή.

Έχεις κάποια συγκεκριμένη προτεραιότητα σε περίπτωση που εκλεγείς;

Αυτή τη στιγμή στόχος της Ε.Ε. είναι να καταστεί ακόμα πιο ανταγωνιστική η οικονομία της. Αυτό έχει να κάνει με μια φιλοσοφία που υποστηρίζει ότι μπορεί να θυσιαστεί οτιδήποτε για να επιτευχθεί αυτό. Προτεραιότητα δική μου θα ήταν η καταπολέμηση της ανεργίας. Κι αυτό δεν σημαίνει απλά την χρηματοδότηση προγραμμάτων αλλά και την σύσταση συγκεκριμένων προγραμμάτων για το πώς θα αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες σε κάθε χώρα. Επιπλέον, η αύξηση των κονδυλίων που δίδονται στα κράτη μέλη για αντιμετώπιση της ανεργίας είναι ένα μεγάλο θέμα. Αυτή τη στιγμή υπάρχει επίτροπος απασχόλησης και κοινωνικών υποθέσεων στην Ε.Ε. αλλά συγκεκριμένο σχέδιο δράσης για την ανεργία δεν υπάρχει.

Κι  ο λόγος που δεν υπάρχει αυτό;

Γιατί αυτό αντιβαίνει στους στόχους της ανταγωνιστικότητας της Ε.Ε. που είπαμε πιο πάνω. Οφείλει λοιπόν η Ε.Ε. να έχει συγκεκριμένα σχέδια δράσης και συγκεκριμένους αριθμητικούς στόχους. Να μειωθεί η ανεργία, για παράδειγμα, μέχρι το 2020, τόσα τοις εκατό. Βέβαια, όταν στοχεύεις να μειώσεις την ανεργία, αυτό σημαίνει πως δημιουργείς και πληθωριστικές πιέσεις, κάτι που οι ευρωπαϊκές χώρες με εξαγωγικό προσανατολισμό δεν επιθυμούν.

Σχετικά με την οριζόντια ψηφοφορία νομίζω είναι ξεκάθαρες οι απόψεις του ΑΚΕΛ.

Κοίτα, ακούγεται πολύ δημοκρατικό, κακά τα ψέματα. Το ερώτημα όμως είναι το εξής: Εκλέγεις έναν υποψήφιο απ’ το ένα κόμμα και έναν απ’ το άλλο. Αν όμως την στιγμή που αυτοί θα εκλεγούν -και θα πάνε να εκπροσωπήσουν εσένα και τα συμφέροντά σου- οι θέσεις τους είναι αντικρουόμενες, ποιος θα σε υπερασπίσει; Άρα, η ψήφος πρέπει να είναι ψήφος προς μια δέσμη προτάσεων, ιδεών και απόψεων, που στην κρίσιμη στιγμή, θες να τις δεις να εκτελούνται προς όφελός σου. Και η κρίσιμη στιγμή είναι η ώρα της επικύρωσης μιας απόφασης. Κι η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε πολλά παραδείγματα πολιτικών που αποστασιοποιούνται από το κόμμα τους. Θεωρώ πως αναδεικνύοντας το άτομο και όχι την ομάδα, επικροτούμε τον ατομικισμό ενάντια στο κοινωνικό σύνολο. Θυσιάζεται δηλαδή το καλό του κοινωνικού συνόλου για να επιβιώσει ο ένας.

Αναμένεται εκτόξευση των ποσοστών της αποχής. Πως το εξηγείς;

Προφανώς ο κόσμος θέλει πια να βλέπει πράξεις και να μην ακούει γενικές τοποθετήσεις. Κι επειδή μιλώ για το ΑΚΕΛ, να τονίσω πως τον τελευταίο χρόνο έχουμε καταθέσει πολύ συγκεκριμένες προτάσεις τις οποίες θέλουμε να γίνουν πράξεις. Αυτές αφορούν στην προστασία της κύριας κατοικίας, τη πρόταση για μείωση των ενοικίων, την προσπάθεια που γίνεται τώρα για τις καταχρηστικές χρεώσεις των τραπεζών, τις προτάσεις για μείωση της ανεργίας, τη διαφωνία μας για τα ωράρια, την προσπάθεια που έγινε σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις… Θέλουμε όλα αυτά να τα δούμε να υλοποιούνται στην πράξη. Επιπλέον, ο κόσμος θέλει διαφάνεια. Νιώθει πως η σύγχρονη πολιτική κτίζεται στο ψέμα. Στηρίζω απόλυτα τη διαφάνεια και πιστεύω πως για να πάει μπροστά μια κοινωνία, πρέπει πρώτα απ’ όλα οι πολίτες της να μπορούν να εμπιστεύονται τα κόμματα.

Στο σύστημα συμφέρει η απόχη;

Εγώ λέω πως στο ΑΚΕΛ συγκεκριμένα, δεν συμφέρει. Δεν εννοώ κομματικά και ποσοστιαία. Αυτό που δεν συμφέρει είναι ο κόσμος να αποστρέφεται της πολιτικής και οι αποφάσεις να λαμβάνονται ερήμην του ή προς όφελος αυτών που έχουν συμφέροντα οικονομικά για να οδηγήσουν τα πράγματα προς συγκεκριμένη κατεύθυνση. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται καθημερινά επηρεάζουν την καθημερινότητα όλων μας, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που θα τηρήσουν αποχή.  Η μόνη πιθανότητα να υπάρξει αλλαγή και βελτίωση του πολιτικού σκηνικού είναι να φωνάξουν οι πολίτες προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Δεδομένων των ποσοστών της ανεργίας, μπορούμε να μιλάμε πια για μια «χαμένη γενιά»;

Όταν ένας στους δύο νέους είναι άνεργος μπορείς να πεις ότι μειώνονται οι προοπτικές και πως πρόκειται για μια γενιά που δεν θα μπορέσει στο άμεσο μέλλον να προσφέρει παραγωγικά στον τόπο της, δεδομένου ότι πρόκειται επίσης για μια γενιά η οποία μεταναστεύει. Αν δεν επιδιώξουμε να αλλάξουμε τα δεδομένα, ενδέχεται η κατάσταση να γίνει ακόμα χειρότερη. Εκτός από την διαπίστωση αυτή, της «χαμένης γενιάς», στόχος μας πρέπει να είναι να κάνουμε και ένα βήμα παρακάτω. Να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο. Δεν αρκεί η διάγνωση. Αυτή η γενιά πρέπει να συμμετέχει. Με ρώτησες στην αρχή γιατί πήρα την απόφαση να αναμιχθώ με την πολιτική. Μα όταν εγώ, όταν οι νέοι άνθρωποι δεν συμμετέχουν και δεν μας νοιάζει, παραμένω στην διάγνωση. Η μαγκιά είναι να προσπαθήσουμε να βρούμε την θεραπεία. Η αποχή του τύπου «δεν με αφορά τίποτα», δεν βοηθάει καθόλου. Η απαξίωση για τα πάντα δεν βοηθάει. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η κριτική σκέψη οδηγεί στην αποχή, παρόλα αυτά οφείλουμε να παρατηρούμε τα έργα και τις πράξεις της πολιτικής σκηνής, να σχηματίζουμε άποψη και να συμμετέχουμε.

Η CITY και συγκεκριμένα η Ιωάννα Χριστοδούλου, συναντά τους νεαρότερους υποψηφίους των ψηφοδελτίων. Εκτός από τον Χάρη Πολυκάρπου, μίλησε ήδη με τον Γιάννη Παναγιώτου και τον Ανδρέα Αποστόλου, ενώ μες στη βδομάδα θα δημοσιεύσουμε κι άλλες συνεντεύξεις.