Ο Δημήτρης Τοκαρής τον συνάντησε και κατέγραψε πολλά σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη, τόσο για την προσωπική του ζωή όσο και για την τέχνη του.

- Ήρθα!

- Πού θα γράψεις τη συνομιλία μας; Δεν έφερες κασετοφωνάκι;

Δαγκώνομαι, διότι ξέχασα, αλλά αντί να σκάσω αποφασίζω να κάνω τον έξυπνο.

- Τα κασετοφωνάκια είναι ξεπερασμένη τεχνολογία!

- Μα δεν βλέπω να έφερες κάτι πιο σύγχρονο, απαντά και από τον τόνο της φωνής του καταλαβαίνω πως έχει αρχίσει να τα παίρνει στο κρανίο.

- Ε, νομίζω ξέχασα!

- Εγώ νομίζω είσαι λίγο άχρηστος σαν δημοσιογράφος, μου λέει, τονίζοντας το «λίγο» ώστε να μην με προσβάλει πολύ!

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΟΚΑΡΗΣ

Ξαφνικά, μου έρχεται σαν αναλαμπή μια λειτουργία του κινητού που δεν χρησιμοποίησα ποτέ, το voice notes! Μου παίρνει αρκετή ώρα μέχρι βρω πώς να το ενεργοποιήσω κι όταν επιτέλους τα καταφέρνω, το βάζω μπροστά στον Ανδρέα και υπερήφανα ανακοινώνω πως είμαστε έτοιμοι! Δυστυχώς, ο νόμος του Μέρφι είναι απαράβατος: «αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, τότε σίγουρα θα πάει στραβά!». Στην πρώτη λέξη του Ανδρέα κτυπά το κινητό μου, η εγγραφή διακόπτεται, ο συνομιλητής μου αποσυντονίζεται και η υπομονή του αρχίζει πια να εξαντλείται. Ακολουθούν κι άλλες αναποδιές -αντί Καραγιάν τον είπα Κάρογιαν-, ο Ανδρέας με κομψό και ευγενικό τρόπο με χαρακτηρίζει ερασιτέχνη, κι εγώ χαμογελώ κολακευμένος διότι γνωρίζω πως ο Ανδρέας Καραγιάν είναι θιασώτης του «απ’ αγαπάς ξιτίμαζε».

Με τον γιο του, Νικόλα Λεβέντη

Μου άρεσε να είμαι διαφορετικός ως δημοσιογράφος, να προκαλώ το συντηρητισμό με τολμηρά θέματα και ήμουν ο πρώτος που δέχθηκε διαφημιστικό μποϋκοτάζ για άρθρο μου περί ομοφυλοφιλίας στο περιοδικό ‘Σελίδες’.

Θυμάμαι την απίστευτη συγκυρία μέσα από την οποία τον γνώρισα, όταν μια νύκτα σε σπίτι φίλης ανέφερα πόσο μου είχε αρέσει κάτι που ο Καραγιάν είχε γράψει στο facebook! «Σοβαρά; Είμαστε φίλοι με τον Καραγιάν», μου λέει και πριν προλάβω να συνέλθω από την έκπληξη κοιτάει προς τα πάνω και συνεχίζει «δεν θα το πιστέψεις, αλλά μένει ακριβώς στο πιο πάνω διαμέρισμα»! Την τραβώ με το νυχτικό να με πάρει να τον γνωρίσω και έκτοτε παραμένω θαυμαστής του ανήσυχου αυτού πνεύματος.

Πάρτε ταλέντο, φινέτσα, καλλιέργεια και αυτοσαρκασμό. Προσθέστε μια γερή δόση καυστικού χιούμορ και ραντίστε με λίγες σταγόνες γοητευτικότατης αλαζονείας: voila! Έχετε τον διεθνώς γνωστό ζωγράφο, τον βραβευμένο συγγραφέα, τον κοσμοπολίτη και ερωτευμένο με τους γάτους του Ανδρέα Καραγιάν!

Μου υπενθυμίζει πως «η μετριοφροσύνη είναι για τους μέτριους» και προς στιγμή με κάνει να πιστέψω πως είναι σνομπ! Στην πραγματικότητα όμως -κι αυτό είναι ένα ακόμη δείγμα της ιδιόρρυθμης και ιδιοφυούς φύσης του- τον μόνο που σνομπάρει είναι τον εαυτό του!

- Στα 65 σου εξέδωσες το πρώτο σου βιβλίο. Θεωρητικά άργησες. Μετανιώνεις γι’ αυτό;

- Όχι, διότι υπήρξα για πολλά χρόνια δημοσιογράφος και τα κείμενά μου εκδίδονταν συνεχώς και μέσω τους εκδιδόμουν και εγώ.

Νιώθω πως απολαμβάνει να παίζει με τις λέξεις, το ίδιο όπως όταν παίζει με τις μπογιές και τα χρώματα.

 

Ο κάθε μου έρωτας για μια γυναίκα δημιουργούσε μια Αφροδίτη και για έναν άνδρα δημιουργούσε έναν Ερμή.

- Μου άρεσε να είμαι διαφορετικός ως δημοσιογράφος, να προκαλώ το συντηρητισμό με τολμηρά θέματα και ήμουν ο πρώτος που δέχθηκε διαφημιστικό μποϋκοτάζ για άρθρο μου περί ομοφυλοφιλίας στο περιοδικό ‘Σελίδες’.

- Στα βιβλία σου ξεγυμνώνεις την ψυχή σου βγάζοντας μάλιστα στη φόρα καλά κρυμμένα οικογενειακά μυστικά, όπως το ότι ήσουν καρπός ενός παράνομου και παράφορου έρωτα της μητέρας σου!

- Είμαι όπως τον Άγιο Φραγκίσκο που πετά τα ιμάτια του και ξεκινά γυμνός, χωρίς ρούχα και φτιασίδια, να βρει την αλήθεια. Για να είμαι καλλιτέχνης και να δημιουργώ πρέπει να έχω τη δική μου μυθολογία, που όμως βασίζεται στα πραγματικά βιώματα και τις εμπειρίες μου. Η μητέρα μου έζησε έναν συγκλονιστικό έρωτα με έναν Ελληνοκύπριο γιατρό, αλλά οι δικοί του δεν την ήθελαν διότι ήταν Μαρωνίτισσα και όπως ξέρετε στην Κύπρο πάντα υπήρχε έντονος ρατσισμός. Έτσι, παντρεύτηκε τον Καραγιάν, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τον πρώτο της απαγορευμένο έρωτα για τον γιατρό. Πολλά χρόνια αργότερα έμαθα πως τόσο εγώ, όσο και ο αδελφός μου, δεν ήμασταν βιολογικά παιδιά του ανθρώπου που μας μεγάλωσε και είχαμε το όνομά του, αλλά του γιατρού, που σε κάποια φάση απλώς εξαφανίστηκε από τη ζωή μας. Η τραγική ειρωνεία είναι πως, λίγο πριν το θάνατό τους βρέθηκαν να νοσηλεύονται στην ίδια κλινική, με ένα τοίχο να τους χωρίζει, χωρίς κανένας από τους δύο να το γνωρίζει, και πέθαναν την ίδια μέρα.

- Αυτό είναι πραγματικά συγκλονιστικό! Αφού ο ρατσισμός δεν τους άφησε να ζήσουν μαζί, τους ένωσε ο θάνατος!

- Ναι, και το πιο σημαντικό ήταν ότι πριν πεθάνει μας αναγνώρισε σαν παιδιά του, εμένα και τον αδελφό μου, αυτό κι αν είναι ελληνική ταινία!

- Υπήρξες και παντρεμένος!

- Ήμασταν μαζί σχεδόν δεκαπέντε χρόνια. Ένας μεγάλος έρωτας! Όχι πως δεν υπήρξαν κι άλλοι έρωτες, αρκετοί μάλιστα, γι’ αυτό γράφω και τα βιβλία μου, σε κάθε πόλη που περιγράφω έζησα και έναν (μεγάλο) έρωτα. Ο κάθε μου έρωτας για μια γυναίκα δημιουργούσε μια Αφροδίτη και για έναν άνδρα δημιουργούσε έναν Ερμή. Η ένωση αυτών των ερώτων κατέληξε σ’ ένα υπέροχο ερμαφρόδιτο ον! Το σεξ πάντως δεν ήταν το πρωτεύον μέλημά μου, το να ζω μυθιστορηματικές περιπέτειες ήταν πολύ πιο μαγικό και σημαντικό.

Νιώθαμε τόσο ασφαλείς που ο πατέρας μου κρέμαγε στο παραθυράκι της πόρτας του σπιτιού μας το κλειδί της τράπεζας, όπου εργαζόταν, για να το πάρει από εκεί ο Αλή ο νυχτοφύλακας!

- Διάβασα το βιβλίο και το βρήκα από κάθε άποψη υπέροχο! Είσαι όμως και ένας ζωγράφος που έχει αφήσει έντονο το στίγμα του στα εικαστικά δρώμενα του τόπου μας. Αν είχες ένα χέρι, θα κρατούσε την πένα του συγγραφέα ή το πινέλο του ζωγράφου;

- Θα χάιδευα τους γάτους μου! Διότι εγώ δεν θεωρώ τον εαυτό μου ούτε συγγραφέα ούτε ζωγράφο, απλώς κάνω πάντα αυτό που τη δεδομένη στιγμή αγαπώ. Και τώρα, σε αυτή τη φάση της ζωής μου λατρεύω τους γάτους μου και η μεγάλη μου έγνοια είναι να βρίσκω σπίτια να φιλοξενούν αδέσποτα γατιά! Σ’ ένα διαμέρισμα, δυστυχώς, δεν μπορώ να φιλοξενώ όλους τους αδέσποτους γάτους της Κύπρου. Το άλλο μου παράπονο είναι που ο γιος μου, ενώ είναι από τους ελάχιστους ανά τον κόσμο άνδρες σοπράνο και μάλιστα συνθέτης όπερας, δεν έχει λάβει κάποια στήριξη από το κράτος για να μπορέσει να προβάλει περισσότερο τη δουλειά του και κατ’ επέκταση τον τόπο μας.

- Μίλησέ μου λίγο για τα βιβλία σου.

- Έχουν εκδοθεί τέσσερα και τώρα γράφω το πέμπτο με το οποίο θα ολοκληρωθεί ο κύκλος. Ένα επικό έργο, αφού καλύπτει μια χρονική περίοδο από το 1940 μέχρι σήμερα όπου παρελαύνουν σημαντικά κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα παράλληλα με την πορεία του «ήρωά» μου. Τα βιβλία μου βασίζονται στις δικές μου εμπειρίες, αλλά αυτό που με γοητεύει όταν γράφω είναι το ότι τελικά η κάθε πράξη του ήρωα, ο κάθε του έρωτας, η κάθε καλλιτεχνική του αναζήτηση, αποκτά ένα μυθικό υπόστρωμα. Ο μύθος είναι πολύ σημαντικός για μένα! Στο τελευταίο βιβλίο, ο ήρωάς μας φτάνει πια στα 70 του χρόνια και φυσικά αντιμετωπίζει τη ζωή πολύ διαφορετικά από ότι στο πρώτο, όπου έβλεπε τον κόσμο με τα μάτια ενός εφήβου. Το πρώτο μου βιβλίο, «Η Αληθής Ιστορία», είναι ένα ταξίδι στην Κύπρο του 1940-50 και περιγράφει την «Belle Epoque» της Λευκωσίας. Ξέρετε, μπορεί κάποιοι να αντιδράσουν με αυτό που θα πω τώρα, αλλά η αγγλοκρατία είχε και κάποιες πολύ όμορφες στιγμές, ειδικά για τις οικογένειες των Λατίνων, αφού τότε ήμασταν ισότιμα μέλη της κυπριακής κοινωνίας, ενώ μετά το 60’ μετατραπήκαμε ξαφνικά σε «θρησκευτική ομάδα». Η οικογένεια μου ζούσε στην οδό Ουζουνιάν όπου μπορούσες να βρεις Έλληνες, Τούρκους, Μαρωνίτες, Αρμένηδες, Εγγλέζους, κι αυτό το μωσαϊκό εθνοτήτων ήταν καταπληκτικό. Νιώθαμε τόσο ασφαλείς που ο πατέρας μου κρέμαγε στο παραθυράκι της πόρτας του σπιτιού μας το κλειδί της τράπεζας, όπου εργαζόταν, για να το πάρει από εκεί ο Αλή ο νυχτοφύλακας! Το δεύτερο μου βιβλίο 

 

 Βλέπω τον εαυτό μου σαν ένα Οδυσσέα, που στο ταξίδι του έζησε περιπέτειες σε πολλά νησιά κι άκουσε πολλές φορές το τραγούδι των Σειρήνων.

«Ανήθικες Ιστορίες», περιγράφει βιώματά μου στο Λονδίνο τη δεκαετία του 70’, όπου πήρα τη σημαντική απόφαση να εγκαταλείψω την Ιατρική και να ακολουθήσω την ζωγραφική. «Στην ψάθα θα πεθάνεις», ήταν η αντίδραση της μητέρας μου, γι’ αυτό και εγώ γέμισα το σπίτι μου με περσικά χαλιά, για να έχω τουλάχιστον έναν αξιοπρεπή θάνατο. Επίσης, γράφω και για την Αλεξάνδρεια τού σήμερα, μια σημαντική πόλη στην πορεία της ζωής μου,  όπου έζησα ένα μεγάλο αλεξανδρινό έρωτα, τύφλα να έχει ο Καβάφης, αλλά κυρίως έζησα με Μουσουλμάνους και έμαθα να σέβομαι τη θρησκεία τους. Στο σαλόνι μου σήμερα δίπλα από τη Βίβλο υπάρχει και το ιερό Κοράνι. Το τρίτο μου βιβλίο, «Σκοτεινές Ιστορίες», διαδραματίζεται κυρίως στη Γερμανία την εποχή της πτώσης του τείχους του Βερολίνου. Εκεί, έζησα κοσμοϊστορικές στιγμές που μου άφησαν έντονες αναμνήσεις αλλά και μια μακροχρόνια και σημαντική σχέση με έναν Γερμανό.

Στο τέταρτο βιβλίο, «τον Άκρατο Γέλωτα», αρκετοί από τους ήρωες των προηγούμενων βιβλίων έχουν πεθάνει και ο κεντρικός χαρακτήρας έρχεται αντιμέτωπος με το θάνατο, κάτι που έχει τη δική του γοητεία, αφού ο θάνατος είναι για μένα απλώς ένας αποχαιρετισμός. Βλέπω τον εαυτό μου σαν ένα Οδυσσέα, που στο ταξίδι του έζησε περιπέτειες σε πολλά νησιά κι άκουσε πολλές φορές το τραγούδι των Σειρήνων.

- Τα βιβλία σου, Ανδρέα, είναι ταξίδια στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής. Τόσο η δική σου περιπετειώδης ζωή, όσο και ο μυθιστορηματικός απαγορευμένος έρωτας της μητέρας σου, θα μπορούσαν άνετα να γίνουν τηλεοπτικές σειρές ή ακόμη και κινηματογραφικές ταινίες.

- Υπήρξαν κάποιες συζητήσεις, αλλά φαίνεται πως υπάρχει μια φοβία στα κανάλια, εξ αιτίας του συντηρητισμού της κυπριακής κοινωνίας.

- Εύχομαι αυτό να αλλάξει σύντομα!

- Προσωπικά, προσπάθησα να βάλω το δικό μου λιθαράκι στο να γίνει αυτός ο κόσμος πιο ανεκτικός.

- Πότε να περιμένουμε το επόμενο σου βιβλίο;

- Σύντομα. Και να πω απλώς πως στην τελευταία σκηνή του πέμπτου βιβλίου, στο γκραντ φινάλε, γυρίζουμε πίσω στο χρόνο, ξανά στην οδό Ουζουνιάν, στο παιδικό δωμάτιο του ήρωά μας, όπου τελικά «όλα ήταν όπως έπρεπε να είναι. Δεν μετάνιωνε για τίποτα, αν ήταν να ξαναζήσει, την ίδια ζωή θα ζούσε».