Αποτελεί ένα από τα φλέγοντα ζητήματα των ημερών και σημείο διένεξης μεταξύ των επηρεαζόμενων και μη δανειοληπτών που, προς το παρόν, δεν ξέρουν τι μέλλει γενέσθαι με τις περιουσίες τους. 

Ένα σχέδιο που παρότι αναλύεται εκτενώς τις τελευταίες ημέρες, λίγοι είναι αυτοί που έχουν κατανοήσει πλήρως τι είναι τελικά αυτό το «Σχέδιο Εστία» και γιατί πολλοί κάνουν λόγο για μία μεγάλη αδικία εις βάρος των καλοπληρωτών, έναντι σε αυτούς που τόσα χρόνια «έπαιζαν πελλό».

Σε μία προσπάθεια να κατανοήσουμε κι εμείς με τη σειρά μας το περιεχόμενο του σχεδίου, αλλά και ποιους τελικά αφορά, μιλήσαμε με τους ειδικούς της οικονομικής ιστοσελίδας «Capital Today» οι οποίοι μας εξήγησαν με απλά και κατανοητά λόγια, τι προβλέπει το σχέδιο, ποιοι είναι οι όροι και οι προϋποθέσεις του, τι εξυπηρετεί η εφαρμογή του και φυσικά ποιους δανειολήπτες αφορά.

Σε πρώτη φάση, το «Σχέδιο» προβλέπει την ετήσια καταβολή από τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης, ενός μέρους των δόσεων αποπληρωμής Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων/πιστωτικών διευκολύνσεων που είναι εξασφαλισμένα με υποθήκη την Κύρια κατοικία του δανειολήπτη και τα οποία προηγουμένως έχουν, κάτω από τους ίδιους όρους για όλους τους δανειολήπτες, τύχει αναδιάρθρωσης από την δανείστρια τράπεζα/εταιρεία διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων. Τα δάνεια αυτά, πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια καθώς και δανειολήπτες με συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά χαρακτηριστικά.

 

Η έναρξη και η διάρκεια της πρώτης περιόδου υποβολής αιτήσεων στο «Σχέδιο», όταν αυτό ψηφιστεί, θα ανακοινωθεί από τον ΚΟΑΓ μέσω δημόσιας πρόσκλησης για υποβολή αιτήσεων. Μετά τη λήξη της περιόδου υποβολής αιτήσεων, καμία αίτηση δεν θα γίνεται δεκτή.

 

Ποια είναι όμως αυτά τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις; 

Όσο αφορά το δάνειο:  

• Το/τα δάνειο/α πιστοτική/ές διευκολύνση/εις είναι εξασφαλισμένα με υποθήκη κύριας κατοικίας (δηλαδή η ιδιόκτητη στέγη η οποία χρησιμοποιείται ως κατοικία από τον δανειολήπτη και από μέλη της οικογένειας του δανειολήπτη).

• Η αγορά αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις €350.000, όπως θα προκύψει από το μέσο όρο δύο εκτιμήσεων («Εκτίμηση») που θα πραγματοποιούνται από ανεξάρτητους εκτιμητές εντός της περιόδου υποβολής αιτήσεων (όπως αυτή θα ανακοινωθεί μεταγενέστερα) περιλαμβανομένης και μιας επιπρόσθετης περιόδου 30 ημερών μετά τη λήξη της περιόδου υποβολής αιτήσεων

• Κατά την 30η Σεπτεμβρίου 2017 τουλάχιστον το 20% του υπόλοιπου των συνολικών δανείων του δανειολήπτη ανά τράπεζα ήταν μη εξυπηρετούμενο για περισσότερες από 90 ημέρες.

 

Όσο αφορά το δανειολήπτη:

• Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του δανειολήπτη δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις €50,000.

• Τα υπόλοιπα καθαρά περιουσιακά στοιχεία του νοικοκυριού εξαιρουμένης της κύριας κατοικίας, δεν θα πρέπει  να υπερβαίνουν σε τιμές αγοράς το 125% της αγοραίας αξίας της κύριας κατοικίας, όπως θα προκύψει από την εκτίμηση.

• Ο δανειολήπτης θα πρέπει να είναι μόνιμος κάτοικος της Δημοκρατίας κατά τα τελευταία 10 έτη.

Απαραίτητη προϋπόθεση για ένταξη στο Σχέδιο είναι ο δανειολήπτης να έχει δώσει γραπτή ρητή συγκατάθεση για:

• Πρόσβαση του ΚΟΑΓ σε οποιαδήποτε στοιχεία έχει ήδη υποβάλει ο δανειολήπτης σε οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα κατά την εφαρμογή των διαδικασιών που καθορίζονται στον Κώδικα Συμπεριφοράς, ο οποίος είναι προσαρτημένος στην Οδηγία Διαχείρισης Καθυστερήσεων καθώς και να απαιτήσει την προσκόμιση οποιωνδήποτε επιπλέων στοιχείων και επιβεβαίωση και διασταύρωση των οικονομικών του στοιχείων από τον ΚΟΑΓ.

• Οι δανειολήπτες οι οποίοι πληρούν τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις του Σχεδίου θα μπορούν να αιτηθούν τη συμμετοχή τους στο Σχέδιο εφόσον προηγουμένως η τράπεζα / Εταιρεία Διαχείρισης ΜΕΧ στην οποία βρίσκονται οι χορηγήσεις έχει συμφωνήσει να παράσχει τους ίδιους όρους αναδιάρθρωσης σε όλους τους δανειολήπτες που είναι δυνητικοί δικαιούχοι της χορηγίας και έχει υπογραφεί το σχετικό Μνημόνιο Συναντίληψης με τον ΚΟΑΓ. Διευκρινίζεται ότι στα επιλέξιμα δάνεια περιλαμβάνονται και όσα δάνεια έχουν χορηγηθεί από τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα και θα περιέλθουν στην ιδιοκτησία του κράτους μετά την αναδιάρθρωσή τους.

 

Αναδιάρθρωσή δανείων από την Τράπεζα / Εταιρεία Διαχείρισης ΜΕΧ και διαδικασία υποβολής αίτησης για συμμετοχή στο Σχέδιο

• Ο δανειολήπτης που πληροί τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις, θα δηλώνει στην Τράπεζα / Εταιρεία Διαχείρισης ΜΕΧ την πρόθεσή του να συμμετάσχει στο Νέο Σχέδιο. Η Τράπεζα / Εταιρεία Διαχείρισης ΜΕΧ, η οποία θα έχει προηγουμένως υπογράψει Μνημόνιο Συναντίληψης με τον ΚΟΑΓ, θα έχει την υποχρέωση να αναδιαρθρώσει τα δάνεια που πληρούν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια, σε ένα ποσό το οποίο θα ισούται με το χαμηλότερο μεταξύ (α) του υπολοίπου του δανείου κατά την ημερομηνία αναδιάρθρωσης και (β) της αγοραίας αξίας της κύριας κατοικίας όπως αυτή θα προκύπτει από την Εκτίμηση.  

• Το επιτόκιο του αναδιαρθρωμένου δανείου καθ’ όλη τη διάρκεια αποπληρωμής του θα είναι μεταβλητό, βασιζόμενο στο Euribor 6 μηνών πλέον περιθωρίου 2,5 ποσοστιαίων μονάδων. Το συνολικό επιτόκιο (Euribor 6 μηνών + περιθώριο) του αναδιαρθρωμένου δανείου δεν μπορεί να ξεπερνά το 3,5% αλλά ούτε και να υπολείπεται του 2,5%.

• Οι υπάρχουσες εξασφαλίσεις / εγγυήσεις των δανείων / πιστωτικών διευκολύνσεων θα διατηρούνται αλλά δε θα ζητούνται επιπρόσθετες εξασφαλίσεις / εγγυήσεις από τους δανειολήπτες.

• Οι όροι αναδιάρθρωσής των δανείων θα είναι ομοιόμορφοι για όλους τους δανειολήπτες εξαιρούμενης της διάρκειας αποπληρωμής η οποία δεν θα ξεπερνά τα 25 έτη και η οποία θα συναρτάται με την ηλικία του δανειολήπτη.

• Η κάθε Τράπεζα / Εταιρεία Διαχείρισης ΜΕΧ θα είναι υπεύθυνη να συγκεντρώσει τις σχετικές υποστηρικτικές πληροφορίες και έγγραφα (κατάλογος των απαραίτητων δικαιολογητικών παρουσιάζεται στο Παράρτημα Α) και να τα προωθεί στον ΚΟΑΓ ο οποίος θα λαμβάνει την απόφαση για έγκριση ή απόρριψη της αίτησης για συμμετοχή στο Σχέδιο.

• Ο ΚΟΑΓ διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου προς επιβεβαίωση της πλήρωσης των κριτηρίων συμμετοχής στο Σχέδιο καθώς και τον διορισμό ανεξάρτητων εξωτερικών ελεγκτών οι οποίοι αφού προβούν σε όλες τις προβλεπόμενες ελεγκτικές διαδικασίες (περιλαμβανομένων και δειγματοληπτικών ελέγχων) θα υποβάλουν σχετική έκθεση στον ΚΟΑΓ. Στη βάση των ευρημάτων της έκθεσης, ο ΚΟΑΓ δύναται να λάβει μέτρα θεραπείας όπως η πλήρης ανάκτηση της χορηγίας και η λήψη νομικών μέτρων. 

Τελικό στάδιο: Ένταξη στο Σχέδιο και καταβολή χορηγίας από τον ΚΟΑΓ

• Ο ΚΟΑΓ θα αξιολογεί την αίτηση και θα ενημερώνει γραπτώς τον δανειολήπτη και την τράπεζα / Εταιρεία διαχείρισης ΜΕΧ για την έγκριση ή απόρριψη της και προχωρεί άμεσα στη σύναψη σύμβασης με τον δανειολήπτη για παραχώρηση χορηγίας.

• Οι συμμετέχουσες τράπεζες θα καταβάλουν στον ΚΟΑΓ αμοιβή για την διεκπεραίωση της διαδικασίας εξέτασης της κάθε αίτησης.

• Ο ΚΟΑΓ θα καταβάλει στην Τράπεζα/Εταιρεία Διαχείρισης  ΜΕΧ το 1/3 των εκάστοτε δόσεων για την αποπληρωμή, καθ’ όλη τη διάρκεια αποπληρωμής του αναδιαρθρωμένου δανείου, με την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης θα συνεχίσει να καταβάλει τα υπόλοιπα 2/3. Σε περίπτωση που ο δανειολήπτης διακόψει την καταβολή της δικής του συνεισφοράς και τερματίσει την εξυπηρέτηση αναδιαρθρωμένου δανείου, τότε η σύμβαση με τον ΚΟΑΓ θα ακυρώνεται και ο ΚΟΑΓ θα τερματίζει την καταβολή της συνεισφοράς του που αντιστοιχεί στο 1/3 της αποπληρωμής.

• Ο ΚΟΑΓ, θα καταβάλει τη χορηγία στο τέλος κάθε έτους. Πριν από την καταβολή της χορηγίας, οι τράπεζες / εταιρείες Διαχείρισης ΜΕΧ θα επιβεβαιώσουν γραπτώς την καταβολή των 2/3 των δόσεων από τον δανειολήπτη.

• Νοείται ότι στις περιπτώσεις των δανείων/πιστωτικών διευκολύνσεων όπου, κατά τη διάρκεια του έτους η καταβολή από τον δανειολήπτη των 2/3 της δόσης διακόπηκε, ο ΚΟΑΓ θα καταβάλει το ποσό της χορηγίας που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα μέχρι και την ημερομηνία τελευταίας καταβολής δόσης από τον δανειολήπτη.

• Επιπρόσθετα, στη σύμβαση που θα υπογράφεται μεταξύ ΚΟΑΓ και δανειολήπτη θα περιλαμβάνεται ρητή πρόνοια ότι στη περίπτωση διακοπής καταβολής των 2/3 της δόσης από τον δανειολήπτη και εκποίησης της κύριας κατοικίας από την Τράπεζα/Εταιρεία Διαχείρισης  ΜΕΧ, θα επιστρέφεται στον ΚΟΑΓ το συνολικό καταβληθέν ποσό χορηγίας.

 

Τι γίνεται με τους συνεπείς δανειολήπτες; 

Μεγάλη συζήτηση γύρω από την εφαρμογή του «Σχεδίου», γίνεται σχετικά με την αδικία εις βάρος των καλοπληρωτών, όσων δηλαδή παρόλες τις δυσκολίες που βίωναν και βιώνουν, προσπαθούν και εξυπηρετούν το δάνειό τους, για να μη χαρακτηριστεί ΜΕΔ.

Επ’ αυτού, η Βουλή φαίνεται να έχει κάποιες τροπολογίες επί του υφιστάμενου «Σχεδίου», οι οποίες θα συζητηθούν την Κυριακή στην Ολομέλεια, ούτως ώστε μαζί με τους κακοπληρωτές, να επωφελούνται με κάποιο τρόπο και οι καλοπληρωτές. Κάτι σαν επιβράβευση για τη συνέπειά τους. Στην αντίπερα όχθη βέβαια, οι Τράπεζες υποστηρίζουν ότι οι καλοπληρωτές ήδη επωφελούνται από χαμηλότερο επιτόκιο και από την πρόσβαση που έχουν στο δανεισμό, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους, εξ ου και ακόμη υπάρχει προβληματισμός με πιο τρόπο μπορεί να ανταμειφθεί εμπράκτως η συνέπειά τους.

Σε αριθμούς:

• Το σχέδιο θα εφαρμοστεί το 2019.

• Το ύψος της οικονομικής στήριξης που θα παρέχει η κυβέρνηση, ανέρχεται στα 30 εκατομμύρια ευρώ.

• Με τη σημερινή μορφή που έχει κατατεθεί το «Σχέδιο», αναμένεται να εξυπηρετήσει 15.000 νοικοκυριά.