Κεντρική Φωτογραφία: Κώστας Μαγειρούδης


Μπορεί το φαράγγι του Άβακα να είναι το πιο γνωστό φαράγγι της Κύπρου, αλλά το τι κρύβεται δίπλα του δεν το ξέρουν πολλοί. Το PafosPress επισκέφθηκε το φαράγγι των Κουφών, το γειτονικό φαράγγι του φαραγγιού του Άβακα, το οποίο είναι εξίσου εντυπωσιακό. Πρόκειται για μια περιοχή ιδιαίτερης οικολογικής, αισθητικής, επιστημονικής, πολιτιστικής, γεωλογικής και γεωμορφολογικής αξίας, με μεγάλη σημασία ως προς την ποιότητα και σπανιότητα των ενδιαιτημάτων και των ειδών άγριας ζωής που φιλοξενεί.

Μάλιστα στις πινακίδες του Τμήματος Δασών, που βρίσκονται στην περιοχή, το φαράγγι των Κουφών παρουσιάζεται ως μέρος της ευρύτερης διαδρομής του μονοπατιού της Φύσης που καλύπτει και το «δίδυμο αδελφάκι του», αυτό του Άβακα.

Παρ' όλο που η Κύπρος δεν διαθέτει μεγάλα φαράγγια, ωστόσο, σε διάφορες ασβεστολιθικές περιοχές του νησιού δημιουργήθηκαν μερικά αξιόλογα φαράγγια με μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον. Τα μεγαλύτερα εξ αυτών βρίσκονται στην Πάφο, ενώ αυτό των Κουφών είναι ένα από τα πιο γνωστά για τους μελετητές της Φύσης μαζί με εκείνα του Άβακα, της Ανδρολίκου, της Φαρκονιάς, του Πετράτη και του Καρδαμίλι.

Η περιοχή της Τοξεύτρας, όπως ονομάζεται η παραλιακή περιοχή από τον ποταμό Άσπρο και βορειότερα, διασχίζεται από τον ποταμό της Τοξεύτρας, ο οποίος σε απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου διασπάται σε δυο άλλους χειμάρρους, τον Αυγά και το αργάκι των Κουφών που συνεχίζουν προς τα ανατολικά και διασχίζουν αντιστοίχως τα φαράγγια του Άβακα και των Κουφών.

Πρόκειται για δυο εντυπωσιακά φαράγγια τα οποία έχουν τεράστια οικολογική σημασία τόσο για τη χλωρίδα όσο και για την πανίδα που διαθέτουν. Το μεγαλύτερο τμήμα των εν λόγω φαραγγιών εμπίπτει στην περιοχή του δάσους της Πέγειας.

Το μεν γνωστότερο φαράγγι του Άβακα διαθέτει εντυπωσιακούς, σχεδόν κάθετους, κρημνούς, στην κορφή των οποίων αναπαράγεται ένα είδος σπάνιου γύπα (Griffon vulture). Άλλα είδη πανίδας που ζουν στην περιοχή του φαραγγιού είναι τα αγριοπερίστερα, οι φάσσες, λίγοι λαγοί, αλεπούδες, διάφορα είδη ερπετών, τα περδίκια και πολλά άλλα ενδημικά και άλλα εποχιακά πουλιά.

Στην κοίτη του ρυακιού και στις πλαγιές φυτρώνουν πλατάνια, κυπαρίσσια, σχίνοι, αροδάφνες, αγριοχαρουπιές, αγριοελιές, ασπάλαθοι, τρεμιθιές, θυμάρι, λάδανος, βάτα και άλλα. Παρόμοια χαρακτηριστικά με τον Άβακα έχει και το διπλανό φαράγγι των Κουφών, το οποίο επισκέφθηκε το PafosPress και με τη χρήση drone μάς ταξίδεψε σε ένα από τα ομορφότερα και πιο απάτητα μέρη της Κύπρου.

Το γνώριζες;

- Το Φαράγγι των Κουφών αποτελεί βιότοπο σημαντικών αρπακτικών πτηνών, όπως ο Σπιζαετός (Aquila fasciata), ο Ζάνος (Falco peregrinus) και το Διπλογέρακο (Buteo rufinus), καθώς και ενδημικών στρουθιόμορφων πουλιών, όπως η Σκαλιφούρτα (Oenanthe cypriaca) και ο Τρυπομάζης (Sylvia melanothorax).

- Σε αυτό βρίσκουν καταφύγιο αρκετά είδη χειρόπτερων, με σημαντικότερο ίσως την αιγυπτιακή φρουτονυχτερίδα (Rousettus aegyptiacus), ευρύτερα γνωστή στην Κύπρο ως Νυχτοπάππαρος, καθώς και σημαντικά είδη κολεόπτερων, όπως η Νυχτοπεταλούδα (Euplagia quadripunctaria).

- Eπίσης απαντώνται αυστηρά προστατευόμενα, σπάνια και απειλούμενα είδη φυτών , τα οποία περιλαμβάνονται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου» (“The Red Data Book of the Flora of Cyprus”), όπως το τοπικό ενδημικό και κινδυνεύον (endangered) Κενταύρεια η ακαμαντίς (Centaurea akamantis), καθώς και το εγγύς ενδημικό και εύτρωτο (vulnerable) Ευφορβία η θομπσόνεια (Euphorbia thompsonii).