Στο Hay-on-Wye μπορείς να μετρήσεις περισσότερα πρόβατα παρά ανθρώπους. Ακόμα περισσότερα είναι όμως τα βιβλία που ξεχύνονται στους δρόμους. Από αυτό το μικρό χωριό της Ουαλίας ξεκίνησε, ακούσια, ένα παγκόσμιο κίνημα. Το οφείλουμε στον Richard Booth που, το 1961, άρχισε να γεμίζει τα άδεια κτήρια της γενέτειράς του με μεταχειρισμένα βιβλία με στόχο να τα πουλήσει.

Σταδιακά, το χωριό μετατράπηκε στη γενέτειρα και μιας παγκόσμιας λογοτεχνικής επανάστασης και ένωσε χωριά και βιβλιόφιλους. Ταξίδεψαν στο Hay-on-Wye άνθρωποι από όλο το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και από άλλες περιοχές. Πωλητές βιβλίων μετέτρεψαν τις άδειες κατασκευές σε πολυσύχναστα βιβλιοπωλεία.

Η πρώτη «πόλη του βιβλίου»

Το Hay-on-Wye έγινε η πρώτη «πόλη του βιβλίου». Ο Booth, όπως ήταν φυσικό, ανακηρύχθηκε «βασιλιάς του Hay» και ενέπνευσε και άλλους να μετατρέψουν τη λογοτεχνία σε ζωογόνο δύναμη για τις μικρές πόλεις και τα χωριά τους. Γρήγορα οι εκδηλώσεις γύρο από το βιβλίο και τα αντίστοιχα φεστιβάλ που διοργανώνονταν, έγιναν θεσμός και έμπνευση για άλλους.

Το Λογοτεχνικό Φεστιβάλ του Hay, το διοργανώνει πλέον η εφημερίδα Guardian η οποία και το μεταφέρει το φθινόπωρο στο Λονδίνο. Επίσης, πόλεις σε όλο τον κόσμο αγκάλιασαν την ιδέα και την εφάρμοσαν για τις κοινότητές τους. Τον Απρίλιο του 2001 δημιουργήθηκε και επίσημα ο Διεθνής Οργανισμός Πόλεων του Βιβλίου (International Organisation of Book Towns).

Ο οργανισμός έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για τις πόλεις του βιβλίου μέσω διαδικτυακών πληροφοριών και ενός διετούς Διεθνούς Φεστιβάλ Πόλεων του Βιβλίου. Σύμφωνα με τον ορισμό, η πόλη του βιβλίου είναι «μια μικρή, κατά προτίμηση αγροτική, πόλη ή χωριό στην οποία συγκεντρώνονται μεταχειρισμένα και παλαιά βιβλιοπωλεία...[καθιστώντας τα] διαθέσιμα σε όλους...».

Υπάρχουν πλέον δεκάδες πόλεις με τον χαρακτηρισμό αυτό. Επιλεγμένες και εγκεκριμένες τοποθεσίες που είναι υπερήφανες για την ιστορία τους, τη γραφική ομορφιά τους και τη συμβολή τους στον κόσμο της λογοτεχνίας. Μέλη του οργανισμού είναι η Σουηδία, η Ολλανδία, η Βουλγαρία, η Αυστραλία, η Δανία, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία, η Μαλαισία, η Ιταλία, η Κροατία, το Βέλγιο, η Ελβετία, η Αγγλία, η Σκοτία, η Φινλανδία, η Γερμανία.

Οι καλύτερες πόλεις του βιβλίου

Παρακάτω σου παρουσιάζουμε πέντε πόλεις του βιβλίου από όλο τον κόσμο. Είναι πόλεις που κάθε βιβλιόφιλος, ταξιδιώτης ή συλλέκτης θα ήθελε να επισκεφτεί.


Redu, Βέλγιο

Βρίσκεται κρυμμένη στην ορεινή ύπαιθρο του Βελγίου και γιορτάζει τώρα την 41η επέτειό της από τότε που έγινε η δεύτερη πόλη του βιβλίου, το 1984. Διοργανώνουν κάθε χρόνο ένα τεράστιο φεστιβάλ βιβλίου με περίπου 30 βιβλιοπωλεία που προσελκύει εκατοντάδες επισκέπτες. Τον Ιούλιο του 2024, μαζί με τα χωριουδάκια του Lesse και Séchery, προστέθηκαν στη λίστα με «τα πιο όμορφα χωριά της Βαλλονίας».

Wigtown, Σκοτία

Μετρά 20 χρόνια ως η «πόλη του βιβλίου της Σκοτίας» και βρίσκεται σε έναν λόφο με θέα τη θάλασσα. Με περισσότερα από ένα τέταρτο του εκατομμυρίου βιβλία για να διαλέξετε, παλιά και νέα, ήταν μία από τις πρώτες πόλεις βιβλίου που συμμετείχαν στο πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Πόλεων Βιβλίου με τη Διεθνή Οργάνωση Πόλεων Βιβλίου τον Αύγουστο του 1998.

Διαθέτει 16 διαφορετικά είδη βιβλιοπωλείων, πολλά από τα οποία είναι μεταχειρισμένα, τα οποία συμμετέχουν σε ένα ετήσιο ανοιξιάτικο σαββατοκύριακο στις αρχές Μαΐου, σε ένα κοινοτικό φεστιβάλ τον Ιούλιο, σε μια αγορά κάθε Σάββατο από τον Απρίλιο έως τα τέλη Σεπτεμβρίου και στο ετήσιο Φεστιβάλ Βιβλίου Wigtown στα τέλη Σεπτεμβρίου έως τις αρχές Οκτωβρίου.

Το Φεστιβάλ Βιβλίου Wigtown είναι μια δεκαήμερη γιορτή που ιδρύθηκε το 1999 και σήμερα περιλαμβάνει περισσότερες από 200 εκδηλώσεις.

Torup, Δανία

60 χιλιόμετρα βόρεια της Κοπεγχάγης βρίσκεται αυτό το φανταστικό μέρος με πληθυσμό 374 άτομα. Tα καλύτερα και πιο ποιοτικά μεταχειρισμένα βιβλία από δωρεές τοποθετούνται κατά μήκος των αγροτικών δρόμων των 10 διαφορετικών «βιβλιοπωλείων». Σε αυτά περιλαμβάνονται ένα γκαράζ, μια καλύβα εργάτη, ένας εγκαταλελειμμένος στάβλος, μια βιβλιοθήκη στην είσοδο ενός αγροκτήματος, αλλά και ένας πρόσφατα ανακαινισμένος σιδηροδρομικός σταθμός.

Ο Σύλλογος Torup Book Town Association φιλοξενεί ένα ετήσιο Φεστιβάλ Σκανδιναβικού Βιβλίου με αναγνώσεις βιβλίων από συγγραφείς, σύγχρονες ταινίες μικρού μήκους, πολιτιστικές εκδηλώσεις και πολλά άλλα.


Featherston, Νέα Ζηλανδία

Η γραφική πόλη βορειοανατολικά του Wellington αναγνωρίστηκε επίσημα ως πόλη του βιβλίου το 2018. Είναι γνωστή για το ετήσιο φεστιβάλ βιβλίου που πραγματοποιείται τον Μάιο. Έχουν πρωτοβουλίες αφιερωμένες στην προώθηση της ανάπτυξης της κοινότητας, στην έμπνευση της ανάγνωσης, της συγγραφής και της ανταλλαγής ιδεών σε όλη την ευρύτερη περιοχή.

Saint-Pierre-de-Clages, Ελβετία

Φιλοξενεί το μοναδικό χωριό βιβλίου της χώρας: το "Le Village Suisse du Livre", που μεταφράζεται ως «Το Ελβετικό Χωριό του Βιβλίου». Θα βρεις μια μεγάλη αγορά μεταχειρισμένων βιβλίων, μαζί με συγγραφείς, θεματικές εκθέσεις, δραστηριότητες για παιδιά και ένα φημισμένο Φεστιβάλ Βιβλίου που φιλοξενείται κάθε τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου από το 1993.

Ο Σύλλογος Φίλων του Saint-Pierre ιδρύθηκε το 1990 και οργανώθηκε για πρώτη φορά το 1991. Μόλις ένα χρόνο αργότερα, διοργανώθηκε το πρώτο φεστιβάλ βιβλίου και τέθηκαν οι βάσεις για το «χωριό του βιβλίου». Σήμερα, το φεστιβάλ αυτό πραγματοποιείται επί τρεις ημέρες και προσελκύει επισκέπτες από όλη τη γαλλόφωνη Ελβετία και τους γείτονες.

Ο θεσμός της Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου

Εκτός από την πόλη όμως υπάρχει και η πρωτεύουσα. Η UNESCO, από το 1996, έχει θεσπίσει τον τίτλο Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου (World Book Capital), που τον απονέμει σε αναγνώριση των προγραμμάτων προώθησης του βιβλίου και του διαβάσματος, που έχει κάνει κάποια χώρα. Ο τίτλος απονέμεται κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου, που έχει καθιερωθεί σαν Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου.

Η πρώτη Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου ήταν η Μαδρίτη, το 2001 ενώ τον τίτλο έχει κατακτήσει και η Ελλάδα και συγκεκριμένα η Αθήνα για το έτος 2018. Για το 2025 ανακηρύχθηκε το Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας.

Με πληροφορίες από madamefigaro.gr