Ο Γιάννος Νικηφόρου άφησε τη ζωή της πόλης, εγκαταστάθηκε στο χωριό Κέδαρες της επαρχίας Πάφου και καλλιεργεί γκότζι μπέρι και αρώνια. Μένει μόνο να δούμε αν η περίπτωσή του θα εξελιχθεί σε ένα ακόμα success story.
Πως σου ήρθε η ιδέα να τα παρατήσεις όλα, να πας στο χωριό και να ασχοληθείς με την καλλιέργεια γκότζι και αρώνιας;
Εν καιρώ οικονομικής κρίσης -με την ανεργία να πλήττει τη νέα γενιά- έπρεπε να βρω μια διέξοδο στο αδιέξοδο της εποχής μας. Όλοι στη Κύπρο έχουμε λίγο πολύ κάποια σχέση με την αγροτική παράδοση του τόπου, μέσω των προγόνων μας. Η γη που κάποτε συντηρούσε τους προγόνους μας, αλλά και γενικότερα την οικονομία μας, θυσιάστηκε και ρήμαξε στον βωμό της δανεικής ευμάρειας που ακολούθησε τις επόμενες δεκαετίες και που μας έφερε εδώ που φτάσαμε. Η γεωργία, όμως, σε τέτοιους δύσκολους καιρούς αποκτά την χαμένη της αξία και έτσι η γη που μας άφησαν οι πρόγονοί μας αποτελεί περιουσιακό στοιχείο που αν αξιοποιηθεί έξυπνα και σωστά μπορεί να σου αποφέρει ένα ικανοποιητικό εισόδημα. Ιδίως με τις νέες καλλιέργειες υπερτροφών, που μπορούν να σου αποφέρουν, πέρα από μεγάλα διατροφικά οφέλη και οικονομικά, ενώ σημαντικό είναι πως η συγκεκριμένη καλλιέργεια δεν προϋποθέτει μεγάλες εκτάσεις γης. Ακόμα και ένα δεκάρι μπορεί να αποδώσει στον παραγωγό αυτό που για παραδοσιακές καλλιέργειες απαιτούνται τεράστιες εκτάσεις.
Γιατί φύτεψες φυτά γκότζι και αρώνιες και όχι μήλα, για παράδειγμα, ή κεράσια;
Υπάρχει μία πρότυπη ομάδα παραγωγών υπερτροφών στην Κύπρο που ονομάζεται Κίνηση Βιοκαλλιεργητών Υπερτροφών Κύπρου (ΚΙΒΥΚ) και η οποία προωθεί την πειραματική καλλιέργεια γκότζι, αρώνιας, μύρτιλου (blueberries) και άλλων υπετροφών. Ο λόγοι που παρακινήθηκα για να καλλιεργήσω γκότζι και αρώνια ήταν τρεις: Πρώτον, γιατί η ΚΙΒΥΚ έπειτα από επιτόπια έρευνα εδάφους που πραγματοποίησε με την επιστημονική της ομάδα στο χωράφι μου, μου σύστησε τις συγκεκριμένες καλλιέργειες. Δεύτερον, γιατί η ΚΙΒΥΚ υποχρεώνει τα μέλη της να καλλιεργούν μέχρι μία σκάλα ανά είδος καλλιέργειας και όχι περισσότερες. Ο λόγος που το κάνει αυτό είναι γιατί υπάρχει κοινή συμφωνία μεταξύ των μελών ότι τα πρώτα χρόνια είναι πειραματικά προκειμένου να υπάρξουν οι βέλτιστες πρακτικές παραγωγής από αυτές τις καλλιέργειες αλλά και βέλτιστες πρακτικές διάθεσης των καρπών αυτών. Τρίτον, διότι τα 15 συνολικά μέλη της κίνησης -εκ των οποίων και εγώ- οργανωθήκαμε και φτιάξαμε συνεταιρισμό νέας γενιάς, την ΚΙΒΥΚ ltd. Απώτερος σκοπός της ΚΙΒΥΚ ltd είναι να αναπτυχθούν οι δομές εκείνες, που θα επιτρέψουν την καθετοποίηση της παραγωγής της ΚΙΒΥΚ, με αποτέλεσμα οι βιοπαραγωγοί που την στελεχώνουμε, να ιδιοποιούμαστε την προστιθέμενη αξία της παραγωγής μας, μεταποιώντας και προωθώντας την.
Και γιατί έφτιαξες βιολογικές καλλιέργειες και όχι συμβατικές;
Η εντατική γεωργία που εφαρμόζεται στο μεγαλύτερο μέρος του Ευρωπαϊκού χώρου, η γεωργία της μεγάλης παραγωγής, βασίζεται στην εντατικοποίηση και στην αυξημένη αποδοτικότητα με τεχνικές βελτίωσης, όχι πάντα αθώες για την υγεία και το περιβάλλον. Η “οικολογική γεωργία” στις λιγότερο ευνοημένες περιοχές, πχ ορεινές περιοχές και ημιορεινές περιοχές του Τροόδους, είναι η απάντηση στα αδιέξοδα του προαναφερθέν μοντέλου, που περιήλθε σε κρίση καθότι δέχτηκε το “μοιραίο κτύπημα στην αχίλλειο πτέρνα του”, που είναι η ποιότητα και η υγιεινή των τροφίμων (διοξίνες κτλ). Το μειονέκτημα του πρώτου μοντέλου μπορεί να γίνει το μεγάλο πλεονέκτημα του δεύτερου, αρκεί να γίνουν επιπρόσθετα βήματα βελτίωσης ώστε να παράξει η κυπριακή γεωργία προϊόντα και τρόφιμα εγγυημένης ποιότητας, που να καλύπτουν τις απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή. Η παραγωγή βιολογικών τροφίμων πρέπει να αποτελέσει τη νέα πρόκληση της κυπριακής γεωργίας προκειμένου να γίνει ανταγωνιστική διεθνώς.
Ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες των υπερτροφών που καλλιεργείς;
Γενικά, ως υπερτροφές χαρακτηρίζονται οι τροφές με πολύ υψηλή διατροφική αξία και αντιοξειδωτική δράση, γιατί εμπεριέχουν μεγάλη ποσότητα σε θρεπτικά συστατικά ανώτερης βιολογικής αξίας. Κάποια από αυτά είναι δυσεύρετα στα υπόλοιπα τρόφιμα και η κατανάλωση τους επιδρά θετικά στη καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Όσον αφορά τα διατροφικά οφέλη αυτών που καλλιεργώ στο χωράφι μου, το γκότζι μπέρι χαρακτηρίζεται, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, ως υπερτροφή με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, που βοηθά στη μείωση της κυτταρικής γήρανσης και στην αναστολή της οξείδωσης της LDL χοληστερόλης (κακής). Επίσης, έχει αντιμικροβιακές και αντιμυκητισιακές ιδιότητες, καταπολεμάει την αϋπνία, ενισχύει τη μνήμη και την όραση, μειώνει την αρτηριακή πίεση και βελτιώνει την σεξουαλική ικανότητα. Η αρώνια διαθέτει και αυτή ισχυρές αντιοξειδωτικές δράσεις. Ενισχύει τους συνδετικούς ιστούς. Μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες. Αποτοξινώνει το οργανισμό από βαρέα μέταλλα. Αυξάνει την ζωτικότητα του σώματος και βελτιώνει το μεταβολισμό. Επίσης, διαθέτει αντισηπτικές ιδιότητες και βοηθά στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος. Τόσο τα γκότζι μπέρι όσο και η αρώνια, καταναλώνονται νωπά ή αποξηραμένα, και μπορούν να μεταποιηθούν σε μαρμελάδα, χυμό, σε καλλυντικά κλπ.
Τι σου προσφέρει η επαφή με τη φύση;
Το γεγονός ότι είμαι επαγγελματίας γεωργός δεν σημαίνει ότι δεν σέβομαι αυτά που χαρίζει η φύση. Πρώτα από όλα είμαι ιδεολόγος παραγωγός και αν δεν σέβομαι αυτό που με τρέφει στο παρών στάδιο τότε θα υποθηκεύσω το ίδιο μου το μέλλον, συμβάλλοντας κι εγώ με την σειρά μου στο οικολογικό ζήτημα. Η διαρκής επαφή μου με τη φύση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μου και πλέον την θεωρώ κάτι παραπάνω από ευλογία. Έχω την ευτυχία να ζω και να κινούμαι ελεύθερος στο πιο όμορφο φυσικό περιβάλλον της Κύπρου. Κάθε μέρα ανακαλύπτω και νέες φυσικές ομορφιές του τόπου μας, που η ζωή μου στην πρωτεύουσα κατά το παρελθόν μου τις στερούσε.
Και… πότε θα φάμε γκότζι και αρώνιες; Μέχρι το καλοκαίρι θα έχεις καρπό;
Και οι δύο ποικιλίες σού δίνουν δείγματα καρπού σχετικά νωρίς. Ιδίως η ποικιλία γκότζι, αν προσαρμοστεί καλά με το περιβάλλον μπορεί και να σου επιφέρει τόσο αρκετό καρπό που θα μπορούσες να κάνεις απόσβεση της επένδυσης σου γρήγορα και άμεσα. Ναι, το επερχόμενο καλοκαίρι υπολογίζουμε να έχουμε νωπό καρπό.