«Ηθικός αυτουργός» της γνωριμίας μας ήταν ο mixologist Σωτήρης Σαββίδης, ο οποίος εμπιστεύθηκε μέρος της διακόσμηση του μπαρ (in)Theory στα μαγικά του χέρια. Και πολύ καλά έκανε. Οι τοιχογραφίες στον χώρο είναι οι καλύτερες σε μπαρ στο νησί. Και αυτό είναι μια σταγόνα στον ωκεανό ανάμεσα σ’ αυτά που έκανε και σ’ αυτά που έρχονται για τον Μελέτιο Μελετίου.

Εδώ και κάποια χρόνια βρίσκεται στη Ρώμη, όπου πρόσφατα το δημαρχείο της αιώνιας πόλης επέλεξε ένα γλυπτό του να κοσμεί ένα από τα κεντρικότερα σημεία στο νέο και επιβλητικό πάρκο του Τίβερη. Τα καλύτερα νέα όμως, έρχονται από αλλού, είναι ελληνικά και πιο συγκεκριμένα από τη Λέσβο, όπου ο Μελέτιος θα συμμετάσχει σ’ ένα πρότζεκτ που σκοπό έχει να δώσει στους πρόσφυγες βήμα έκφρασης και θα είναι η υποψηφιότητα του για το «Talent Award» 2016.

Ας ξεκινήσουμε με τις συστάσεις. Ποιος είσαι, πού βρίσκεσαι, τι έχεις σπουδάσει και με τι ασχολείσαι;

Ονομάζομαι Μελέτιος Μελετίου, είμαι εικαστικός και τον τελευταίο ενάμιση χρόνο επέστρεψα στη Ρώμη, όπου συνδυάζω δουλειά και σπουδές. Είμαι στο πέμπτο και τελευταίο έτος των Κάλων Τεχνών της Ρώμης και ασχολούμαι κυρίως με γλυπτά και εικαστικές εγκαταστάσεις.

Αυτή τη στιγμή σε πετυχαίνουμε σε αρκετά δημιουργική φάση.

Η αλήθεια είναι ότι αυτή την περίοδο το πρόγραμμα είναι βεβαρημένο.  Μόλις τελείωσε μια συνεργασία στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Maxxi, στη Ρώμη, όπου συμμετείχα στην πραγματοποίηση δύο εγκαταστάσεων για την έκθεση «Transformers» και σε μια μεγάλων διαστάσεων τοιχογραφία για την έκθεση «Istanbul. Passion, Joy, Fury». Εκθέσεις που θα τρέχουν μέχρι τον Μάρτιο και Απρίλιο αντίστοιχα.

Παράλληλα, δουλεύω εντατικά σε ένα από τα γλυπτά που θα εγκατασταθεί μόνιμα στο καινούριο πάρκο της Ρώμης δίπλα στον Τίβερη. Το γλυπτό είναι από πέτρα (τραβερτίνο) και σύρμα. Μικρογραφία του συγκεκριμένου γλυπτού θα παρουσιαστεί τέλη Ιανουαρίου στη διεθνή γιορτή σύγχρονης γλυπτικής στο Λαντσιάνο της Ιταλίας σε παράλληλή έκθεση 58 εκθεσιακών χώρων σε 18 πόλεις από όλη την Ευρώπη. Το σημαντικότερο όμως είναι το ταξίδι μου στη Λέσβο την πρώτη εβδομάδα του χρόνου. Είμαι καλεσμένος από τον μη κυβερνητικό οργανισμό MKO «Better days for Moria»  για να υλοποιήσω μέρος της δουλειάς μου μαζί με τους πρόσφυγες.

 Ελπίζω να δυναμώσω τη φωνή αυτών των ανθρώπων για ένα καλύτερο αύριο στο εξωτερικό

Δηλαδή; Τι θα γίνει εκεί;

Θεωρητικά το συνολικό πρότζεκτ χωρίζεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη φάση ξεκινά άμεσα με την επί τόπου επίσκεψη για μια πρώτη επαφή με την πραγματικότητα αυτών των ανθρώπων. Παράλληλα σκοπός είναι η διοργάνωση δραστηριοτήτων και εργαστηρίων για παιδιά και όχι μόνο.

Στόχος της δεύτερης και μεγαλύτερης φάσης είναι η δημιουργία της συγκεκριμένης εγκατάστασης. Στο πλαίσιο των γενικών δραστηριοτήτων με τις οποίες απασχολούνται προσωρινά, οι πρόσφυγες στον καταυλισμό θα καλούνται, όσοι θέλουν, να συμμετέχουν δημιουργώντας ένα συρματένιο κρεμαστάρι ο καθένας. Φτιάχνοντας εκατοντάδες από αυτά, θα δημιουργηθεί μια μεγάλη στοίβα από κρεμαστάρια, με σκοπό να παραλληλιστεί με τις στοίβες από σωσίβια που αφαιρούν οι πρόσφυγες μόλις φτάσουν στις παραλίες τις Λέσβου. Με την εν λόγω εγκατάσταση αποβάλλουν από πάνω τους, συμβολικά, κάθε μορφή ελέγχου (κρεμαστάρια), εις ένδειξη ελευθερίας της ανθρώπινης βούλησης και του ξεκινήματος μιας καινούριας αρχής. Ελπίζω, λοιπόν, μέσα από το συγκεκριμένο εγχείρημα να δυναμώσω τη φωνή αυτών των ανθρώπων για ένα καλύτερο αύριο στο εξωτερικό. Η εγκατάσταση αύτη θα είναι η πρότασή μου για το «Talent Award 2016», απ’ όπου οι νικητές θα παρουσιάσουν μια συλλογική έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης MACRO στη Ρώμη και θα γίνει το βασικότερο μέρος της παρουσίασης της καινούριας μου δουλειάς.

Τι συμβολίζει το κρεμαστάρι; Είναι ένα υλικό που το χρησιμοποιείς συχνά.

Το κρεμαστάρι είναι ουσιαστικά το σύμβολο/στήριγμα αυτής της ανθρώπινης αδυναμίας. Η ιδέα γεννήθηκε το 2010 όταν μελετούσα την «ανδογενεία». Η έρευνα με οδήγησε στον κόσμο της ανορεξίας και γεννήθηκε ο προβληματισμός για τη χρησιμότητα του γυναικείου σώματος, με ισχυρή ροπή στο ανδρόγυνο, ως μέσο διάδοσης ιδεών ή έργων. Η σειρά των συγκεκριμένων έργων χαρακτηρίζεται από ειρωνική διάθεση, καθώς οι συνεχείς μεταμορφώσεις προς το «ιδανικό», προσκρούουν στον θάνατο.  Βλέπεις στα συγκεκριμένα έργα, από το 2010 μέχρι το 2013, αυτά τα σώματα είναι γαντζωμένα πάνω σε κρεμαστάρια ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που θα μπορούσαμε να κρεμάσουμε τα ρούχα μας (το δεύτερο μας δέρμα) για να μην αφεθούν στο πάτωμα. Σήμερα το συγκεκριμένο σύμβολο είναι πιο δυνατό από ποτέ, ορίζεται με το ιταλικό λογοπαίγνιο «PortaCorpi» (=μεταφορέας σωμάτων) και εννοιολογικά εξελίχθηκε, αφού πλέον αφορά κάθε άνθρωπο ο οποίος είναι παγιδευμένος σε καταστάσεις πέραν της δικής του βούλησης, είτε αυτός λέγεται ανορεξικός, ναρκομανής, πρόσφυγας, μετανάστης, φυλακισμένος κλπ. Το σημαντικότερο είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι είμαστε όλοι εμείς, οι εθισμοί μας, οι φοβίες μας, οι δυσκολίες μας και η αποχαύνωση μας ως κοινωνία.

Ποιοι είναι οι «Better days for Moria»;

Πρόκειται για έναν μη κυβερνητικό οργανισμό ΜΚΟ που έχει δημιουργηθεί από μια μικρή ομάδα εθελοντών που συναντήθηκαν στο νησί και με τις συντονισμένες τους προσπάθειες οργάνωσαν άτομα και οργανώσεις δημιουργώντας αυτό που είναι σήμερα το Olive grove project, το οποίο βρίσκεται έξω από το επίσημο κέντρο προσφύγων. Με την περιοχή, σήμερα που μιλούμε, να φτάνει σε θερμοκρασίες -6, μπορείτε να φανταστείτε τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η «Βetter days for Moria» για τους ανθρώπους αυτούς. Σ ’αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω τους ιδρυτές του ΜΚΟ αυτού, την Κiki και ιδιαίτερα την Έλενα Μουστάκα για την εμπιστοσύνη και την στήριξη της για το εγχείρημα αυτό! Θα σας καλούσα επίσης να στηρίξουμε όλοι έμπρακτα την προσπάθεια τους με οποιαδήποτε εισφορά εδώ.

Πίσω στο γλυπτό στον Τίβερη. Τι απεικονίζει και πώς επιλέχθηκες για το συγκεκριμένο έργο;

Το γλυπτό λέγεται «transition» (μετάβαση). Απεικονίζει ένα κουκούλι που από μέσα του αναγεννιέται ένα ανθρώπινο σώμα και κατ’ επέκταση μια νέα γενιά ανθρώπων. Ο χώρος που θα εγκατασταθεί είναι κομβικός για την ονομασία και το εννοιολογικό μέρος του γλυπτού, μιας και τα νερά του Τίβερη τον χειμώνα φουσκώνουν και θα το καλύπτουν. Όταν ο Τίβερης λοιπόν επανέρχεται στα κανονικά του επίπεδα, το νερό υποχωρεί και επέρχεται η κάθαρση.

Το γλυπτό επιλέχθηκε μετά από παρουσίαση του στον Δήμο της Ρώμης. 

Ασχολείσαι μ’ ένα ευρύ φάσμα τεχνών, η κάθε μια με τη δική της ιδιαιτερότητα. Υπάρχει κάποιο κοινό στοιχείο που δίνει σε όλες το στίγμα σου;

Ο άνθρωπος στη σημερινή πραγματικότητα. 

Kαι πώς τον αντιλαμβάνεσαι εσύ σ’ αυτήν;

Οι εθισμοί μας, οι φοβίες μας, οι δυσκολίες μας, η αποχαύνωση μας ως κοινωνία, είναι όλα στοιχεία που μας κάνουν ευάλωτους και αδυναμίες που μας περιορίζουν. Η πρόκληση για όλους μας βρίσκεται στο να αποβάλουμε αυτό το βαρίδιο, αυτό το «κρεμαστάρι» από πάνω μας, να σταθούμε στα πόδια μας, να αντιμετωπίσουμε τους εαυτούς μας, την κοινωνία, να αντιληφθούμε, να κρίνουμε, να αποφασίσουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι η δουλειά μου είναι απαισιόδοξη. Αντιθέτως, θεωρώ ότι οι ατέλειες μας, τα προβλήματα μας, οι δυσκολίες μας καθορίζουν το ποιοι είμαστε. Αντιμετωπίζοντας την  πραγματικότητα μας, δημιουργείται η ανάγκη για αλλαγή, για κάτι καλύτερο.

Οι ατέλειες μας, τα προβλήματα μας, οι δυσκολίες μας, καθορίζουν το ποιοι είμαστε

Πώς νομίζεις ότι μπορεί ο καθένας μας να νικήσει τις αδυναμίες του. Και πόσο είναι στον έλεγχό μας;

Νομίζω το πιο σημαντικό είναι να τις αποδεχτούμε.

Πόσα χρόνια λείπεις απ’ την Κύπρο;

Από το 2008 μέχρι σήμερα. Το 2012 είχα επιστρέψει για ένα διάστημα όταν εργαζόμουν ως σχεδιαστής κήπων, μία απ’ τις μεγάλες μου αγάπες.

Εδώ μπορεί να δει κάποιος δείγμα της δουλειάς σου;

Κάποια παλιά έργα μου βρίσκονται στη Thiseas art gallery στη Λεμεσό. Συνήθως πηγαινοέρχομαι Κύπρο για δουλειές και συνεργασίες. Το τελευταίο έργο που έχω κάνει στην Κύπρο είναι μια μεγάλη τοιχογραφία τον Οκτώβρη στο in theory bar στη Σαριπόλου.

Τι ευκαιρίες κέρδισες ή περιμένεις να κερδίσεις στο εξωτερικό που πιστεύεις πως δεν θα μπορούσες ποτέ να έχεις στην Κύπρο;

Οι ευκαιρίες είναι ζήτημα σωστού timing και θέλησης. Είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με εξαιρετικούς καλλιτέχνες σε σημαντικά μουσεία, αλλά και σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας. Ειδικά η τελευταία μου συνεργασία με την Τούρκο καλλιτέχνη Ceren Oykut στο πλαίσιο της έκθεσης «Istanbul. Passion, Joy, Fury» στο μουσείο Maxxi με στιγμάτισε!

Οι ευκαιρίες είναι ζήτημα σωστού timing και θέλησης

Ο τρόπος δομής της κοινωνίας και τα ταμπού είναι ικανά να σταματήσουν έναν καλλιτέχνη;

Αντιθέτως, είναι ικανά να εμπνεύσουν ένα καλλιτέχνη. Αυτός άλλωστε είναι και ο ρόλος του, να προκαλεί προβληματισμό, να αμφισβητεί, να δημιουργεί.

Μπορείς να μας περιγράψεις μ’ ένα σκίτσο, τι σημαίνει για έναν καλλιτέχνη η λογοκρισία;

Δες εδώ την δουλειά του Μελέτιου: www.meletiosmeletiou.com

Facebook: www.facebook.com/meletiosmeletioucom-568357006527657/?fref=ts

Instagram: https://www.instagram.com/meletiosmeletiou