Με τα εσωτερικά παπαγαλάκια να διαλαλούν (και πάλι) «καθησυχάζοντάς» μας, πως οι ΗΠΑ έχουν παραγκωνίσει την Τουρκία και πως η δεύτερη βρίσκεται σε δυσμενή θέση, η Κύπρος βρίσκεται αυτή τη στιγμή αντιμέτωπη –για πρώτη φορά- μετά το 1974 με τουρκικές παραβιάσεις εντός αδειοδοτημένου τεμαχίου, ενώ την ίδια ώρα στη γείτονα Συρία ετοιμάζεται –από την Τουρκία- μία επιδρομή αφανισμού των Κούρδων.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία και πάλι δεν έδωσε βάση στις απειλές, χαρακτηρίζοντάς τις έπεα πτερόεντα, τρέχει να μαζέψει ό,τι και όπως μπορεί με διεθνή διαβήματα και συμμαχίες. Ο Διεθνολόγος και Πολιτικός Αναλυτής, Λοΐζος Μιχαήλ, εξηγεί με απλή γλώσσα τα όσα διαδραματίζονται περιμετρικά μας, δίνοντας κατανοητές απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα.

ΤΟ YAVOUZ ΣΤΟ ΤΕΜΑΧΙΟ 7

Η τουρκική προκλητικότητα και παρανομία έχει φτάσει στο ζενίθ το τελευταίο διάστημα με κορύφωση την έλευση του γεωτρύπανου Yavouz στο τεμάχιο 7, στην οριοθετημένη Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη, το οποίο η Τουρκία διατείνεται ότι εμπίπτει στην ΑΟΖ της Μόρφου και διεκδικεί μαζί με άλλα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ ως μέρος της υφαλοκρηπίδας της. Να θυμίσουμε ότι είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία εισβάλλει σε αδειοδοτημένο τεμάχιο της κυπριακής ΑΟΖ, αφού το εν λόγω τεμάχιο πέραν του ότι έχει οριοθετηθεί, έχει αδειοδοτηθεί στην Κοινοπραξία ENI – TOTAL.

Πρόκειται για την κορύφωση μιας κρίσης και προκλητικότητας που παρακολουθούμε εδώ και ένα χρόνο περίπου, ίσως τη σοβαρότερη από όλες τις παραβιάσεις τις οποίες έχει κάνει η Τουρκία μέχρι σήμερα και δυστυχώς θα πρέπει να διαπιστώσουμε ότι για ακόμη μια φορά δεν ήμασταν προετοιμασμένοι για να αντικρούσουμε τον κίνδυνο. Μάλιστα κάποιοι πρόσφατα πανηγύριζαν ότι η Τουρκία απέσυρε τα πλοία της από την κυπριακή ΑΟΖ λόγω του εμπάργκο που της επιβλήθηκε από τις ΗΠΑ κυρίως σε σχέση με τα αναλώσιμα που χρησιμοποιούσαν για τις γεωτρητικές τους δραστηριότητες. Ουδέν αναληθέστερον βεβαίως…

Την ίδια ώρα δεν δώσαμε ενδεχομένως τη δέουσα σημασία στις τοποθετήσεις του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών που από την πρώτη στιγμή της κατοχύρωσης του τεμαχίου στην κοινοπραξία ENI – TOTAL, προ μηνών, προέβη σε δηλώσεις αμφισβήτησης των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στο συγκεκριμένο τεμάχιο, ακόμη και με διαβήματα προς τον ΟΗΕ.

Θα πρέπει επίσης εδώ να τονίσουμε ότι ο στόχος της Τουρκίας δεν είναι τόσο η ανακάλυψη ή/και ανάκτηση κοιτασμάτων από την κυπριακή ΑΟΖ, αλλά περισσότερο η αμφισβήτηση της περιοχής και η δημιουργία τετελεσμένων γκρίζων ζωνών που θα της επιφέρουν μια θέση ισχύος υποχρεώνοντας την Κυπριακή Δημοκρατία να παίξει το παιχνίδι των διεκδικήσεων της Τουρκίας στην Κύπρο και στην ευρύτερη ανατολική Μεσόγειο.

Όλες οι ενέργειες της Τουρκίας όπως και όλα τα μέτωπα που ανοίγει είναι ξεκάθαρα προμελετημένα και πολύ καλά προετοιμασμένα, με απώτερο στόχο να καταστήσουν την Τουρκία, όπως έχουμε πει πολλές φορές, περιφερειακή δύναμη της Ανατολικής Μεσογείου, παρέχοντάς της και τον ανάλογο έλεγχο της Μέσης Ανατολής. Η γεωπολιτική σκηνή της περιοχής είναι τόσο εύθραυστη όσο και συνεχώς μεταβαλλόμενη και η Τουρκία εκ των πραγμάτων διεκδικεί να καταστεί η δύναμη που θα καθορίζει τις εξελίξεις.

Συνεπώς με δεδομένο ότι και πάλι πιαστήκαμε απροετοίμαστοι ως προς τον επερχόμενο κίνδυνο ενεργειών της Τουρκίας στην οριοθετημένη, πλέον, κυπριακή ΑΟΖ, που ειρήσθω εν παρόδω, ουδέποτε απέκρυψε ότι αυτός ήταν ο στόχος της, βρισκόμαστε σήμερα σε έναν αγώνα δρόμου για να σταματήσουμε με κάθε δυνατό τρόπο τις ενέργειες αυτές.

Βεβαίως η δυναμική της Κύπρου δεν μας επιτρέπει ούτε την στρατικοποίηση του θέματος ούτε και μας παρέχονται πολλά όπλα αντίδρασης. Πέραν των διπλωματικών προσπαθειών σε επίπεδο Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και Ευρωπαϊκής Ένωσης αναπόφευκτα επαφίεται εν πολλοίς στις χώρες από τις οποίες προέρχεται η κοινοπραξία ENI – TOTAL, Ιταλία και Γαλλία αντίστοιχα, να αντιδράσουν προστατεύοντας τα συμφέροντα των εταιρειών τους αλλά και των ιδίων. Να θυμίσουμε πως, όταν η Τουρκία προσπάθησε να παρεμποδίσει τις έρευνες της TOTAL σε άλλο τεμάχιο στο παρελθόν, η Γαλλία αντέδρασε καταλυτικά αποστέλλοντας πολεμικά πλοία στην περιοχή αποτρέποντας τα τουρκικά πλοία να συνεχίσουν την παράνομη πορεία τους. Βεβαίως το ίδιο δεν συνέβη όταν παρεμποδίστηκαν τα ερευνητικά πλοία της ENI στην περίπτωση της οποία δεν είχαμε καμία αντίδραση από την Ιταλία, κάτι που επέφερε καθυστέρηση στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας περίπου 18 μηνών.

Ωστόσο δεν θα πρέπει να αναμένουμε ότι Γαλλία και Ιταλία θα εμπλακούν σε μια πολεμική σύρραξη με την Τουρκία όπως και βεβαίως θα ήταν ψευδαίσθηση να αναμένουμε ότι οι τριμερείς συμμαχίες που έχουμε θεσπίσει με άλλες χώρες της περιοχής θα αποτρέψουν τις όποιες τουρκικές ενέργειες, παρά την κάποια ασπίδα προστασίας, καθαρά πολιτικού αντικρίσματος και μόνον που παρέχουν στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Ορθά η Κυπριακή Δημοκρατία προέβη μέχρι σήμερα σε μια προσπάθεια επιβολής οικονομικών κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην Τουρκία αλλά και σε έκδοση ενταλμάτων σύλληψης του προσωπικού που επανδρώνει τα τουρκικά πλοία. Ωστόσο αυτά δεν επαρκούν και επιπρόσθετα δεν θα πρέπει αν παραβλέπουμε το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο κινείται η Τουρκία και στην εξάρτηση που έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση από αυτήν, κυρίως σε επίπεδο διαχείρισης των ροών προσφύγων από τη Συρία. Κάτι για το οποίο η Τουρκία κρατά ουσιαστικά όμηρο την Ευρώπη. Υπενθυμίζω πως σε κάθε προειδοποίηση για επιβολή οικονομικών κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία απαντά με απειλές για άφεση ανεξέλεγκτης ροής προσφύγων προς τα ευρωπαϊκά εδάφη.

Άρα θα πρέπει να πάψουμε να στρουθοκαμηλίζουμε και να αντικρίσουμε το πρόβλημα που προκύπτει κατάματα χωρίς να αναμένουμε ότι θα μας υπερασπιστεί ο οποιοσδήποτε εθελούσια. Αυτό που η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να επιδιώξει και να πετύχει είναι η ουσιαστικότερη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε αυτή την, άνευ προηγουμένου, παραβίαση στην Κυπριακή ΑΟΖ. Δεν παραβλέπουμε τα σοβαρά και ισχυρά συμφέροντα που οι χώρες της ΕΕ έχουν στην Τουρκία ωστόσο δε μπορεί να αφεθεί η Τουρκία να αλωνίζει ευρωπαϊκά εδάφη με ανενόχλητη.

Ταυτόχρονα η προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα μας. Το πιο σημαντικό ωστόσο είναι να μας προβληματίσουν και οι «θολές» τοποθετήσεις του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Αθήνα και να μας συνεφέρουν από την πεποίθηση ότι οι ΗΠΑ έχουν ξαφνικά καταστεί σύμμαχος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ότι θα γυρίσουν την πλάτη στην Τουρκία, αποτρέποντας την από το να συνεχίσει την παρανομία στην κυπριακή ΑΟΖ.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Θέλω να επισημάνω πως, όσα και όποια μέτρα και αν ληφθούν, όσες κυρώσεις κι αν επιβληθούν στην Τουρκία, η Τουρκία δε θα πάψει ποτέ να προκαλεί ή να προσπαθεί με κάθε τρόπο να αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το δυστυχές στην όλη υπόθεση είναι η παγίωση και η δημιουργία τέτοιων δεδομένων που θα βρεθούν μπροστά μας σύντομα σε μια ενδεχόμενη επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το κυπριακό και που αναμφίβολα αποβαίνουν εις βάρος της δικής μας πλευράς.

Συνεπώς όσο καθυστερεί η επίλυση του κυπριακού, τόσο θα κορυφώνονται οι αξιώσεις της Τουρκίας που αύριο πολύ εύκολα θα μετατραπούν σε επίσημες διεκδικήσεις και διαπραγματευτικά χαρτιά στο τραπέζι των συνομιλιών.

Βεβαίως αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να συμφωνήσουμε στην οποιαδήποτε λύση για χάρην της λύσης, αλλά θα πρέπει να μας αφυπνίσει και να μας προετοιμάσει σωστά για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

ΤΟΥΡΚΙΑ – ΗΠΑ – ΣΥΡΙΑ

Με τις ευλογίες των Ηνωμένων Πολιτειών και του ιδίου του Προέδρου Τραμπ, η Τουρκία φαίνεται ότι ξεκινά σήμερα μια επέμβαση στη Συρία από την περιοχή ανατολικά του Ευφράτη, μια περιοχή η οποία ελέγχεται από τους Κούρδους καθώς επίσης και από τις ΗΠΑ.

Την ίδια ώρα ανακοινώθηκε η αποχώρηση των Αμερικανικών δυνάμεων από τη χώρα, αφήνοντας ουσιαστικά το πεδίο ελεύθερο στην Τουρκία να υλοποιήσει τις επιδιώξεις της που δεν είναι άλλες από τον αφανισμό των Κούρδων της περιοχής που για την ίδια αποτελεί βασική απειλή.

Την ίδια ώρα η σχετική ανακοίνωση του Λευκού Οίκου αναφέρει ότι «Η Τουρκία θα είναι τώρα υπεύθυνη για όλους τους μαχητές του ISIS στην περιοχή που συνελήφθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια μετά την ήττα του εδαφικού ‘Χαλιφάτου’ από τις ΗΠΑ». Αυτό το παραθέτω και ως απάντηση σε όσους έτρεξαν να πανηγυρίσουν για ρήξη στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας και εγκατάλειψη από την πρώτη ενός παραδοσιακού ισχυρού συμμάχου στην περιοχή.

Επιπρόσθετα, η χθεσινή προειδοποίηση του Αμερικανού Προέδρου ότι θα «καταστρέψει οικονομικά την Τουρκία εάν ξεφύγει από τα όσα συμφωνήθηκαν για τη Συρία», αποτελεί ουσιαστικά μια απόδειξη του διπλωματικού παρασκηνίου που υπάρχει πίσω από το ζήτημα της Συρίας και που δεν είναι άλλο από την υιοθέτηση εν τέλει μιας πολιτικής λύσης στο Συριακό που θα διαχωρίσει τη χώρα οριστικά σε σφαίρες επιρροής των ΗΠΑ και Ρωσίας, θα επιφέρει μια αποδεκτή για την Τουρκία λύση του Κουρδικού, παραχωρώντας ενδεχομένως εδάφη της Συρίας για τη δημιουργία αυτόνομου και κυρίαρχου κουρδικού κράτους και που θα επιτρέψει στον νυν Σύρο Πρόεδρο, Μπασαρ Αλ Ασσαντ μια «αξιοπρεπή» αποχώρηση από τον προεδρικό θώκο.

Να επισημάνουμε επίσης ότι η χθεσινή πτώση της Τουρκικής λίρας δεν οφείλεται στην «απειλή» Τραμπ, κατά την εκτίμησή μου, αλλά αποτελεί μέρος της ευρύτερης οικονομικής ύφεσης που μαστίζει την Τουρκία τον τελευταίο χρόνο.

Αυτό που απομένει να δούμε είναι με ποια ανταλλάγματα έχει συμφωνηθεί η νέα αυτή επέμβαση της Τουρκίας. Σίγουρα δεν θα πρόκειται για ανταλλάγματα που περιορίζονται στη Συρία αλλά θα έχουν να κάνουν με τις επιδιώξεις της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή, ενδεχομένως και σε σχέση με το Ιράν. Αναμφίβολα όμως τα όσα τεκταίνονται αποτελούν αδιαμφισβήτητη αποκατάσταση των σχέσεων ΗΠΑ – Τουρκίας μετά την κρίση των S400, όπως και έχουμε εκτιμήσει εδώ και πολύ καιρό.







Διεθνολόγος και Πολιτικός Αναλυτής, Λοΐζος Μιχαήλ