Από τον Δημήτρη Τοκαρή


Χωρίς αμφιβολία πρόκειται για μια εκ βάθρων αλλαγή των δεδομένων που ίσχυαν για πολλές δεκαετίες. «Αυτά ανήκουν στο παρελθόν», λέει και προσθέτει: «Βλέποντας πόσο πολύ αγκαλιάστηκε από τους πολίτες, ενώ σταδιακά καθησυχάζονται και ανησυχίες των επαγγελματιών υγείας, μπορώ να πω ότι οι πρώτες εντυπώσεις μου είναι θετικές».

Προβλήματα υπάρχουν, σίγουρα και το αντιλαμβάνεται πολύ καλά ο υπουργός. «Το γνωρίζαμε ότι θα υπήρχαν και τα περισσότερα τα είχαμε προβλέψει. Το ενθαρρυντικό είναι ότι έχουν αναπτυχθεί μηχανισμοί και οι όποιες δυσκολίες εντοπίζονται, επιλύονται άμεσα».

Ο Κωνσταντίνος Ιωάννου απαντά σε 5 ζόρικες ερωτήσεις μας, κάνοντας ένα μικρό απολογισμό του πενταμήνου σε ότι αφορά στην πρώτη φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ.

Έχει καταλαγιάσει η πολεμική εναντίον του Συστήματος από οργανωμένα σύνολα ή απλώς η υπόσκαψη γίνεται πλέον διακριτικά;

Δεν θεωρώ ότι υπήρχε ή υπάρχει προσπάθεια υπόσκαψης του Συστήματος. Το έχω πει πολλές φορές στο παρελθόν, ότι κατανοώ και σέβομαι τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς που έθεσαν οι διάφοροι παροχείς υπηρεσιών υγείας, που σε αρκετές περιπτώσεις εκφράστηκαν με ακραίους τρόπους. Κάτι που επίσης έχω δηλώσει κατ’ επανάληψη στο παρελθόν και το πιστεύω, είναι ότι το Σύστημα χρειάζεται χρόνο για να ομαλοποιηθεί και να αποδείξει και στους πιο δύσπιστους ότι κακώς ανησυχούν.

Αντίθετες απόψεις πάντοτε θα υπάρχουν και είναι θεμιτές ως ένα βαθμό. Δεν συμμερίζομαι τα σενάρια για υπόσκαψη του ΓεΣΥ, ούτε δίνω έμφαση στην ψυθυρολογία που μερικές φορές κρύβει άλλες σκοπιμότητες. Τα δεδομένα είναι εκεί και μιλούν από μόνα τους. Ο κόσμος προσαρμόζεται με τον καιρό και στηρίζει το νέο Σύστημα και αυτό μας χαροποιεί. Και είμαι αισιόδοξος ότι όλοι θα πειστούν και θα στηρίξουν την προσπάθεια για αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας που προσφέρουμε στους ασθενείς μας.

Αληθεύει ότι οι Κύπριοι κατανάλωσαν πολύ μεγαλύτερο αριθμό φαρμάκων επί ΓεΣΥ, σε σύγκριση με την προηγούμενη αντίστοιχη περίοδο; Αν ναι, που οφείλεται αυτό και πως μπορεί να αντιμετωπισθεί;

Οι δύο περίοδοι στις οποίες αναφέρεστε δεν μπορούν να συγκριθούν και λόγω διάρκειας -το ΓεΣΥ λειτουργεί μόλις πέντε μήνες, ενώ η προηγούμενη περίοδος αφορά δεκαετίες- και λόγω διαφορετικότητας ως προς τη διαδικασία προμήθειας των φαρμάκων. Γνωρίζετε ότι μεγάλη μερίδα των ασθενών προμηθεύονταν φαρμακευτικά προϊόντα από τα φαρμακεία των δημόσιων νοσοκομείων, αφού σε πολλές περιπτώσεις ήταν οικονομικά ασύμφορο να τα αγοράσουν από τον ιδιωτικό τομέα.

Με την εισαγωγή του θεσμού του «φαρμακείου της γειτονιάς» η προσφορά μετατέθηκε στα ιδιωτικά φαρμακεία, το ίδιο και η ζήτηση, δημιουργώντας μια νέα κατάσταση πραγμάτων ως προς την κατανάλωση φαρμάκων. Ίσως να φαίνεται ότι αυξήθηκε η κατανάλωση λόγω αυτής της αλλαγής. Στην ουσία, όμως, βρισκόμαστε στα ίδια επίπεδα, με τη διαφορά ότι μετατοπίστηκε η ζήτηση στα ιδιωτικά φαρμακεία.

Αναμένεται αντίστοιχο φαινόμενο με την ένταξη και των ενδονοσοκομειακών υπηρεσιών στο ΓεΣΥ; Δηλαδή υπάρχει η περίπτωση να δούμε κόσμο που ανέβαλλε κάποια επέμβαση -λόγω κόστους- να τρέξει στα νοσοκομεία με την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ, δημιουργώντας συνωστισμό και κομφούζιο; Είσαστε προετοιμασμένοι για τέτοιο ενδεχόμενο;

Δεν δέχομαι ότι υπάρχουν συμπολίτες μας που χρειάζονται κάποια επέμβαση και την αναβάλλουν, προκαλώντας πιθανότατα ζημιά στην υγεία τους, μέχρι την έναρξη της 2ης φάσης του ΓεΣΥ. Ούτε πιστεύω ότι οι θεράποντες ιατροί τους συναινούν σε αυτή τους τη στάση.

Για χάριν συζήτησης, ας υποθέσουμε ότι υπάρχει ένα ποσοστό ασθενών που λειτουργεί κατ’ αυτόν τον τρόπο και ότι θα παρατηρηθεί αυτό που περιγράφετε. Με την ένταξη πλέον και ιδιωτικών νοσηλευτηρίων στη 2η φάση του ΓεΣΥ -βρίσκεται όπως ξέρετε σε εξέλιξη ο διάλογος ανάμεσα στον ΟΑΥ και τον ΠΑΣΙΝ-, ο κάθε ασθενής θα μπορεί να επιλέξει ποιο είναι εκείνο το νοσηλευτήριο, δημόσιο ή ιδιωτικό, που μπορεί να του προσφέρει τις καλύτερες υπηρεσίες. Μέχρι τώρα βλέπαμε τα δημόσια νοσηλευτήρια να απορροφούν μεγαλύτερο αριθμό ασθενών σε σύγκριση με τις υποδομές που διαθέτουν, σε αντίθεση με τον ιδιωτικό τομέα που η ζήτηση είναι χαμηλότερη από την προσφορά. Αυτό που έγινε με την εξωνοσοκομειακή περίθαλψη στην 1η φάση του ΓεΣΥ, αναμένω ότι θα συμβεί και στη 2η φάση. Μερίδα δικαιούχων από τον δημόσιο θα μετακινηθεί προς τον ιδιωτικό τομέα, εξισορροπώντας την κατάσταση.

Πιστεύετε πως μακροπρόθεσμα το ΓεΣΥ θα αγκαλιαστεί με ειλικρίνεια από όλους και θα καθιερωθεί ή θα υπάρχουν πάντα προβλήματα προς αντιμετώπιση;

Από πλευράς των δικαιούχων, το νέο Σύστημα Υγείας έχει ήδη αγκαλιαστεί. Είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρούμε ότι το ΓεΣΥ έχει τη στήριξη και των γιατρών.

Το ΓεΣΥ ήρθε για να μείνει. Σε καμία περίπτωση δεν εφαρμόζεται πιλοτικά ούτε είναι κάτι παροδικό. Και ναι, πιστεύω ότι δυσκολίες θα αναφύονται συνεχώς και αυτές είναι που θα διαμορφώσουν το Σύστημα σε μεγάλο βαθμό. Αυτό συμβαίνει με κάθε ζωντανό οργανισμό και το ΓεΣΥ σίγουρα δεν είναι κάτι στατικό. Βελτιώνεται και εξελίσσεται συνεχώς.

Ποιο το μήνυμά σας προς τους Κύπριους γιατρούς που υπηρετούν το Σύστημα, προς αυτούς που επέλεξαν να απέχουν και προς τον Κύπριο πολίτη και ασθενή;

Θέλω να συγχαρώ τους Κύπριους γιατρούς, αλλά και τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας, φαρμακοποιούς, ακτινοδιαγνωστικά κέντρα και κλινικά εργαστήρια, που από την πρώτη μέρα καταβάλλουν προσπάθειες ώστε το ΓεΣΥ να λειτουργήσει όσο πιο ομαλά γίνεται. Το μήνυμά μου προς αυτούς είναι πως, χωρίς τη δική τους συμβολή δεν θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε τα επιμέρους στοιχεία του Συστήματος και να το κάνουμε πιο λειτουργικό. Επίσης καθοριστική συμβολή είχαν και έχουν και τα οργανωμένα σύνολα των Ασθενών και ειδικά η ΟΣΑΚ.

Στους ιατρούς που επέλεξαν να μην ενταχθούν στο ΓεΣΥ, θέλω να μεταφέρω το μήνυμα ότι οι προβληματισμοί τους είναι απόλυτα κατανοητοί και εύχομαι πολύ σύντομα να καταφέρουμε να τους καθησυχάσουμε και να γίνουν κι αυτοί συνεργάτες μας.

Τέλος, θέλω να διαβεβαιώσω τους πολίτες της χώρας μας ότι είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο μας, που δεν είναι άλλος από την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ και η λήψη εκείνων των μέτρων που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά του. Θέλω να επαναλάβω για ακόμα μια φορά, ότι στο επίκεντρο των σχεδιασμών μας βρίσκεται ο ασθενής και το δικό του συμφέρον.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σας πω συγχαρητήρια για την ομαλή εφαρμογή της πρώτης φάσης ΓΕΣΥ -προσωπικά ανέμενα πολύ περισσότερα προβλήματα- και κουράγιο για τη δύσκολη συνέχεια, ειδικά στην επόμενη φάση με την πλήρη εφαρμογή, όπου θα είναι και μια τεράστια δοκιμασία των αντοχών του συστήματος. Ευχαριστούμε.