Κεντρική φωτογραφία: Βασίλης Τομπάζης

«Ο νέος δίσκος των Λάργκο δεν είναι καλός. Είναι ουάο», μου στέλνει Τετάρτη βράδυ βάζοντας τρία θαυμαστικά στο τέλος της λέξης του. Δεν χρειάζεται να το εξηγήσει περισσότερο. Τι, άλλωστε, θα μπορούσε να έπεται ενός ουάο; Και πράγματι κάπως έτσι είναι περίπου που νιώθω κι εγώ λίγα λεπτά αργότερα όταν πέφτω πάνω στο κομμάτι Οι περιπατητές του κόσμου, από τον δίσκο των Λάργκο με τίτλο Τα Λάθη, που μετράει όλες κι όλες δύο ώρες παρουσίας στο Youtube.

Σε αυτόν, που λες, τρομπέτες και κλαρίνα κάνουν πάσες σε ηλεκτρικές κιθάρες και τύμπανα, το δημοτικό τραγούδι αναμιγνύεται με το βαλκανικό στοιχείο και εσύ μένεις απλά με την απορία αν αυτό που ζεις τη δεδομένη στιγμή είναι η μουσικά μετουσιωμένη φλόγα της επανάστασης ή απλά ένα αεράκι που θέλει να διαδώσει παντού τη φρεσκάδα της νεότητας.

Τριανταπέντε λεπτά και τέσσερα τσιγάρα αργότερα, έχω βγάλει το πρώτο συμπέρασμα. Στον δίσκο αυτό δεν ακούω πια ούτε τον Μάνου Τσάο, ούτε τον (γιο του) Θανάση Παπακωνσταντίνου. Αυτό που βγαίνει απ’ το ηχείο είναι ένα αργό και με μεγαλείο ξεκάθαρο Λάργκο, με ταυτότητα και άποψη. Το παραδέχομαι οριστικά όταν ακούω το κομμάτι Λαγός, το οποίο υπογράφει μουσικά και στιχουργικά ο Θανάσης, σαν να πρόκειται για μια φυσική συνέχεια του όλου.

Αυτά σκέφτομαι τρεις η ώρα το πρωί, όταν αποφασίζω τελικά να στείλω μήνυμα στον Κωνσταντή Παπακωνσταντίνου, γράφοντάς του ένα σκέτο «ευχαριστώ». Η αλήθεια είναι πως η περίπτωσή του με απασχολεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια μιας και το όνομά του έχει συνδεθεί με τις ευχάριστες εκπλήξεις που μου προκαλεί το άκουσμα των κομματιών των Λάργκο, των Γκιντίκι και του νεοσύστατου γκρουπ Transidelia, με τα οποία καταπιάνεται. Θέλω να μάθω περισσότερα για το ένα από «τα δίδυμα αγκαλιά κοιμάται η κυρά μου», την ύπαρξη του οποίου έμαθα για πρώτη φορά μέσα από το κομμάτι του Θανάση Παπακωνσταντίνου Όνειρο.

Δίνουμε τηλεφωνικό ραντεβού στις 8 της επόμενης ημέρας. Από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής μού λέει ότι βρίσκεται σε ένα δωμάτιο και έχει απέναντί του έναν καθρέφτη. «Πάλι τον εαυτό μου κοιτάω», μου λέει όταν τον ρωτάω, γελώντας ευγενικά ή γελώντας από ευγένεια, δεν είμαι ακριβώς σίγουρη. Ανάβω τσιγάρο, πατάω εγγραφή και με πιάνει να στριφογυρνάω πάνω - κάτω στο δικό μου δωμάτιο σε μια προσπάθεια να εκτονώσω τον ενθουσιασμό και ταυτόχρονα την αμηχανία μου απέναντι σε έναν άνθρωπο της ηλικίας μου που δεν έχει ιδέα της (μεγάλης) αξίας του…

Έχω μπερδευτεί λίγο με σένα. Από τη μία οι Λάργκο, από την άλλη οι Γκιντίκι και τώρα οι Transidelia. Ηχητικά, που νιώθεις (τελικά) ότι ανήκεις;

Η μουσική έχει άπειρες πτυχές. Ως ομάδα προσπαθούμε να πιάνουμε όσες πιο πολλές μπορούμε, για να αυτοϊκανοποιούμαστε. Οι Λάργκο ξεκίνησαν αρχικά από εμένα και έναν φίλο. Με τους Γκιντίκι παίζουμε δημοτικά/παραδοσιακά, που μας αρέσουνε πάρα πολύ. Κάποια στιγμή θέλαμε να εμπλουτίσουμε τον ήχο μας με λίγο ηλεκτρισμό και από εκεί προέκυψε η Transidelia, το καινούριο σχήμα. Είναι δυνατή η ομάδα και θέλουμε να αφεθούμε να δούμε πού θα μας οδηγήσει όλο αυτό, γιατί δεν θέλουμε να περιοριστούμε σαν να παίζουμε δημοτικές διασκευές με ηλεκτρικό ήχο.

Νιώθεις ότι οι Λάργκο έχουν ταυτότητα ως συγκρότημα;

Έχω την εντύπωση ότι τελευταία και συγκεκριμένα με αυτόν τον δίσκο αρχίσαμε να τη βρίσκουμε. Με τον προηγούμενο δεν νομίζω ότι υπήρχε κάτι τέτοιο, γιατί ψαχνόμασταν αρκετά.

Εδώ και μερικές ώρες ανέβηκε στο διαδίκτυο το δεύτερό σας άλμπουμ με τίτλο Τα Λάθη. Πώς βιώνεις το γεγονός;

Δεν είμαι εντελώς σίγουρος ακόμα και νομίζω ότι θα χρειαστεί ένα διάστημα για να σχηματίσω μια γενική εικόνα του τι ακριβώς έχουμε κάνει. Είναι ένας δίσκος τον οποίο εγώ, ο Τάσος Κοφοδήμος, ο Παύλος Μέτσιος, ο Φίλιππος Φασούλας, ο Μανόλης Σταματιάδης, ο Ηλίας Ρότσιας και ο Κώστας Αναγνώστου δουλεύουμε εδώ και περίπου δύο χρόνια και νιώθω σε γενικές γραμμές αρκετά ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα.

Πώς θα τον περιέγραφες ηχητικά και στιχουργικά;

Στα οκτώ κομμάτια που υπάρχουν στον δίσκο παίζουμε με βαλκανικούς και παραδοσιακούς ήχους και με ηλεκτρισμένα ακούσματα που παραπέμπουν λίγο στο ελληνικό ροκ της δεκαετίας του ‘90. Στιχουργικά, τα κομμάτια προέρχονται από διαφορετικούς δημιουργούς, οι οποίοι έχουν ο καθένας το δικό του τοπίο. Έχουμε κάνει συνεργασία με τους Social Waste στο κομμάτι Οι περιπατητές του κόσμου, με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου στο κομμάτι Λαγός και με τον Γιώργο Κοκτσίδη στο κομμάτι Λάθη, ενώ υπάρχει και ένα τραγούδι, το Ξάπλα στον ουρανό, σε δικούς μου στίχους. Σε γενικές γραμμές, θα έλεγα ότι ο στίχος μας είναι περισσότερο κοινωνικός παρά οτιδήποτε άλλο.

Κοινωνικοπολιτικός, θα έλεγα.

Ναι. Ως άνθρωποι αυτής της κοινωνίας παρακολουθούμε και ασχολούμαστε σε μεγάλο βαθμό με το τι γίνεται γύρω μας και αυτό δεν θα μπορούσε να είναι έξω από τα κομμάτια μας. Δεν κάνουμε επιτηδευμένα πολιτικό τραγούδι, αλλά είναι κάτι που βγαίνει μέσα από τους δικούς μας προβληματισμούς και τα δικά μας βιώματα. Αναγνωρίζοντας, μάλιστα, το γεγονός ότι δεν έχουμε την τεράστια ευχέρεια να γράφουμε στίχους, κάποια στιγμή είχα βγάλει μια ανακοίνωση στο Facebook μέσα από την οποία καλούσα κόσμο να μας στείλει τους δικούς του στίχους. Μας έστειλαν αρκετά πράγματα, ένα από αυτά ήταν και οι στίχοι του κομματιού Τα Λάθη.

Το δικό σου Ξάπλα στον ουρανό μέσα από ποια διεργασία προέκυψε;

Βγήκε εντελώς αυθόρμητα και τυχαία, διότι είχε να κάνει με μια εντελώς βιωματική κατάσταση. Αν καθόμουνα να πω «θα γράψω στίχους», δεν υπήρχε περίπτωση να μου έβγαινε. Πολλές φορές έχω πιάσει τον εαυτό μου να είμαι ξάπλα και να παρατηρώ όλα εκείνα τα αυλάκια, που υπάρχουν στο ταβάνι, να γίνονται βουνά και εγώ να τρέχω μέσα τους. Ή να φαντάζομαι τον εαυτό μου πιτσιρικά, που σκεφτόταν τα ίδια πράγματα. Αυτή την κατάσταση την οποία έχω βιώσει άπειρες φορές είναι που περιγράφω στο κομμάτι.

Από τα παιδικά σου χρόνια ποιες μουσικές αναμνήσεις έχεις;

Θυμάμαι τον πατέρα μου να έρχεται πάνω από το κρεβάτι μας και να μας παίζει ρεμπέτικα μέχρι να μας πάρει ο ύπνος. Είχε μανία με τα ρεμπέτικα και ήταν από τα πρώτα ερεθίσματα που με συνεπήραν από πολύ νωρίς. Μεγαλώνοντας άκουγα πολύ ελληνικό ροκ. Οι Τρύπες είναι το αγαπημένο μου συγκρότημα και νομίζω ότι κάπως φαίνεται και στα κομμάτια μας. Κάποια στιγμή άκουγα metal, αλλά ευτυχώς το προσπέρασα γρήγορα. Αγαπούσα πολύ τον Μάνου Τσάο, την παραδοσιακή μουσική και τα soundtrack. Η αφρικάνικη μουσική μου αρέσει επίσης πολύ και είναι κάτι που υπάρχει ως επιρροή στα κομμάτια μου, παρόλο που δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό.

Ο ίδιος πότε άρχισες να παίζεις;

Στην πρώτη Γυμνασίου, όταν πήρα την πρώτη μου ακουστική κιθάρα. Άρχισα, όμως, να ασχολούμαι λίγο περισσότερο στην τρίτη Γυμνασίου, όταν απέκτησα ηλεκτρική. Μικρός είχα πάει σε κάποια ωδεία, όμως ποτέ δεν μου άρεσε ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουν στα παιδιά τη μουσική. Επειδή δεν μου άρεσε ποτέ ούτε το σχολείο, δεν ήθελα τη μουσική να τη βλέπω και αυτήν ως μάθημα ή ως αγγαρεία. Ήθελα να είναι ένα παιχνίδι. Όταν ήρθε η ώρα των σπουδών, ακολούθησα κάτι άλλο σχετικό με τις τέχνες, το οποίο με βοήθησε ως προς τον τρόπο που βλέπω τη ζωή και τα πράγματα. Δεν ήθελα να σπουδάσω μουσική για να μην τη μισήσω και μέχρι σήμερα τη βλέπω σαν ένα παιχνίδι.

Κατάφερες, όμως, να γίνεις ένας καλός μουσικός.

Σίγουρα δεν είμαι.

Σοβαρά τώρα;

Αλήθεια, δεν είμαι. Ένας άνθρωπος που θα πάει να παρακολουθήσει μαθήματα μουσικής για ελάχιστο διάστημα θα καταφέρει να γίνει πέντε φορές καλύτερος σε σχέση με μένα που παίζω τόσα χρόνια, αλλά δεν με απασχολεί κιόλας να γίνω καλός μουσικός. Αυτό που θέλω είναι να καταφέρνω να βγάζω αυτά που έχω στο μυαλό μου.

Τι νιώθεις όταν είσαι πάνω στη σκηνή;

Ανάλογα. Κάποιες φορές τρομοκρατημένος, κάποιες φορές τέλεια. Έχω λίγο ένα θέμα με τη σκηνή. Δεν είμαι άνετος γενικά.

Σε ενοχλεί να σε πούνε «ο γιος του Θανάση Παπακωνσταντίνου»;

Καλά, εντάξει, έχω περάσει τις φρίκες μου όταν ήμουνα μικρός, τώρα έχω μάθει και δεν ασχολούμαι καθόλου με τέτοια θέματα. Αν το έπαιρνα στα σοβαρά, θα είχα τρελαθεί. Ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει και από τη στιγμή που εκτίθεσαι ξέρεις ότι θα ακούσεις τα πάντα. Ή το παίρνεις απόφαση ή δεν το κάνεις καθόλου.

Συμμετέχεις ενεργά σε πολλά πολιτικά φεστιβάλ. Είναι καθήκον, πιστεύεις, των καλλιτεχνών να έχουν ξεκάθαρη θέση απέναντι στα πράγματα;

Καθήκον δεν θα το έλεγα, όμως πιστεύω ότι αν αυτό που γράφεις έχει μια τέτοια ροπή, είναι πολύ πιο ειλικρινές να το υποστηρίζεις και ως στάση ζωής, διαφορετικά είναι σαν να ακυρώνεις αυτό που γράφεις. Πολλοί λένε ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να παίζει μόνο μουσική και να τα λέει μέσα από τα κομμάτια του, όμως δεν μπορείς να βγάζεις την ιδιότητα του ανθρώπου από έναν καλλιτέχνη. Όταν βλέπω καλλιτέχνες να παίρνουνε, κατά τη δική μου οπτική, σωστή θέση στα πράγματα, τους εκτιμώ ακόμα περισσότερο γιατί πάντα δίνω μεγαλύτερη βάση στο τι άνθρωπος είναι ο άλλος παρά στο τι κομμάτια γράφει. Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες οι οποίοι δεν έχουνε καν πολιτική άποψη και δεν τους απασχολεί κιόλας.

Η κρίση ενέπνευσε τη θεματολογία με την οποία καταπιάνεται σήμερα το τραγούδι;

Εννοείται και έχω την εντύπωση ότι όταν κάποια στιγμή παραγίναμε Ευρώπη, είχαμε χάσει γενικά ως χώρα την ποιοτική μουσική. Αμερικανοποιηθήκαμε αρκετά, μέχρι που με την κρίση προσγειωθήκαμε λίγο στα πόδια μας. Πλέον, είχαμε λόγο να γράφουμε αλλά και λόγο να επιστρέψουμε στην παράδοση, την οποία είχαμε απαρνηθεί τελείως. Το πρόβλημα που έχουμε είναι ότι ξεχνάμε. Την ιστορία, το παρελθόν. Κάθε εποχή έχει τις δυσκολίες και τις δικές της απογοητεύσεις κατά κάποιο τρόπο. Ξέρεις, τώρα με τις δυσκολίες, είναι σαν να βρίσκεις και να συνδέεσαι με το παρελθόν και δεν το λέω καθόλου εθνικιστικά ή εγωιστικά αυτό. Ξαφνικά, σαν να απέκτησαν όλα νόημα. Επειδή εγώ αυτές τις μουσικές είναι που ακούω πάντα, νομίζω ότι άνθρωποι που έχουν περάσει πολλά έχουν και πολλά να πούνε, οπότε είναι πηγή έμπνευσης όλο αυτό το πράγμα.

Από τα κομμάτια σου απουσιάζει η αναφορά στον έρωτα. Ο έρωτας δεν σε απασχολεί;

Με απασχολεί, όμως υπάρχουν άλλα θέματα τα οποία μπορεί να με κάνουν να χάνω τον ύπνο μου για μέρες και νομίζω ότι πλέον βρίσκομαι σε μια τέτοια φάση που από εκεί πηγάζουν πολλά από αυτά που γράφω. Το τι συμβαίνει, για παράδειγμα, στην Παλαιστίνη, είναι κάτι που με στοιχειώνει δύο χρόνια τώρα. Με τον έρωτα νιώθω ότι έχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα. Το 70% της μουσικής βιομηχανίας στηρίχτηκε πάνω στον έρωτα. Το έχουνε βιώσει όλοι πολλές φορές και επομένως είναι και λίγο δύσκολο να το βρω και να το αγγίξω με κάποιο τρόπο.

Αισιόδοξος είσαι;

Δεν ξέρω αν είμαι αισιόδοξος, όμως δεν πιστεύω ότι είμαι και απαισιόδοξος. Πιο πολύ, μια μέτρια κατάσταση θα έλεγα ότι είμαι. Αισιόδοξος γίνομαι πολλές φορές όταν σκέφτομαι τη φύση. Σκέφτομαι καμιά φορά ότι ακόμα και όταν πεθάνω θα γίνω ένα με τη φύση, επομένως αυτό με καθησυχάζει απ’ το να σκέφτομαι ότι θα χαθώ μέσα σε μια μαύρη τρύπα. Αισιοδοξία από την άλλη είναι και η μουσική. Πολλή μουσική. Συνέχεια.