Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Οι Έλληνες, παρά τις παλαιότερα επικρατούσες απόψεις για τη μορφή της Γης, έφθασαν από νωρίς στο σωστό συμπέρασμα ότι η Γη είναι σφαίρα.

Ο Ερατοσθένης κατόρθωσε να υπολογίσει και την περίμετρό της.

Γνώριζε ότι στη Συήνη, το σημερινό Ασσουάν, μια συγκεκριμένη ημέρα του χρόνου (θερινό ηλιοστάσιο), οι ακτίνες του ηλίου προσπίπτουν κατακόρυφα στην επιφάνεια της Γης και επομένως φωτίζουν κεντρικά τον πυθμένα των πηγαδιών.

Την ίδια χρονική στιγμή, οι (παράλληλες) ακτίνες του ηλίου προσπίπτουν στην Αλεξάνδρεια υπό γωνία ως προς την κατακόρυφο.

Με την βοήθεια ενός γνώμονος, υπολόγισε την γωνία πρόσπτωσης (7,20 – δηλαδή 1/50 της περιφέρειας του κύκλου).

Την απόσταση Συήνη – Αλεξάνδρεια λέγεται ότι την υπολόγισε (5000 στάδια) από τα δρομολόγια των καραβανιών με καμήλες, οι οποίες κινούνται με σταθερό ρυθμό (100 στάδια/ημέρα).

Δεν αποκλείεται όμως και να τη μέτρησε με όργανα. Με τα στοιχεία αυτά υπολόγισε ότι η περίμετρος της γης ήταν 250.000 στάδια, δηλαδή 46.250 χλμ.