Σε μια δοκιμαστική θεραπεία-ορόσημο για τη νόσο, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα κοκτέιλ φαρμάκων ανοσοθεραπείας, που βοηθά το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών να σκοτώσει τα δικά του καρκινικά κύτταρα.

Η δοκιμαστική θεραπεία έχει ενθαρρυντικά σημάδια «επιβίωσης», σύμφωνα με ερευνητές του Ινστιτούτου Ερευνών για τον Καρκίνο (ICR), στο Λονδίνο και του ιδρύματος του Εθνικού Συστήματος Υγείας, Royal Marsden.

Ένας ασθενής, ο οποίος αναμενόταν να πεθάνει πριν από τέσσερα χρόνια, είπε στον Guardian για την «εκπληκτική» στιγμή που τον κάλεσαν οι γιατροί, εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας για να του ανακοινώσουν ότι ο όγκος του είχε «εξαφανιστεί τελείως». Ο 77χρονος πλέον δεν έχει καρκινικές ενδείξεις και πέρασε την περασμένη εβδομάδα σε κρουαζιέρα με τη σύζυγό του.


Το κοκτέιλ φαρμάκων

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο συνδυασμός των φαρμάκων «nivolumab» και «ipilimumab» οδήγησε σε μείωση του μεγέθους των όγκων σε ασθενείς, που βρίσκονται σε τελικό στάδιο καρκίνου στο κεφάλι και στον λαιμό (φάρυγγα και λάρυγγα). Σε ορισμένους ασθενείς δε, ο καρκίνος εξαφανίστηκε εντελώς.

Ο συνδυασμός των δύο φαρμάκων ανοσοθεραπείας θα μπορούσε να αποδειχθεί ένα αποτελεσματικό νέο όπλο απέναντι σε διάφορες μορφές προχωρημένου καρκίνου, πιστεύουν οι ειδικοί. Τα αποτελέσματα από άλλες δοκιμές του συνδυασμού φαρμάκων είχαν προηγουμένως δείξει παρόμοια οφέλη για ασθενείς με καρκίνο των νεφρών, του δέρματος και του εντέρου σε τελικό στάδιο.

Εκτός από την αύξηση των πιθανοτήτων επιβίωσης των ασθενών, η ανοσοθεραπεία προκάλεσε, επίσης, πολύ λιγότερες παρενέργειες σε σύγκριση με τη συχνά εξαντλητική φύση της «ακραίας» χημειοθεραπείας, η οποία είναι η τυπική θεραπεία που προσφέρεται σε πολλούς ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο, όπως είπαν οι επιστήμονες.


Η δοκιμή της 3ης φάσης

Τα αποτελέσματα από τη δοκιμή της φάσης 3, όπου συμμετείχαν σχεδόν 1.000 ασθενείς με καρκίνο στο κεφάλι και τον λαιμό, είναι πρώιμα και δεν είναι στατιστικά σημαντικά, αλλά εξακολουθούν να είναι «κλινικά σημαντικά», είπε η ICR, με ορισμένους ασθενείς να ζουν μήνες ή και χρόνια περισσότερα από το αναμενόμενο ενώ εμφάνισαν λιγότερες παρενέργειες.

«Αυτά είναι πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα», δήλωσε ο καθηγητής Kristian Helin, διευθύνων σύμβουλος της ICR, στον Guardian. «Οι ανοσοθεραπείες είναι ευγενέστερες, πιο έξυπνες θεραπείες που μπορούν να αποφέρουν σημαντικά οφέλη στους ασθενείς».

Περίπου 12.000 άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο διαγιγνώσκονται με καρκίνο στο κεφάλι και τον λαιμό κάθε χρόνο και πολλοί θα διαγνωστούν σε προχωρημένα στάδια. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για καλύτερες, ηπιότερες θεραπείες για αυτούς τους ασθενείς που μπορούν να τους κρατήσουν στη ζωή περισσότερο από το αναμενόμενο διάστημα.


Ο όγκος στον λαιμό του είχε εξαφανιστεί

Όταν ο Barry Ambrose, 77 ετών, από το Bury St Edmunds, διαγνώστηκε με καρκίνο στον λαιμό το 2017, του είπαν ότι είχε ήδη εξαπλωθεί στους πνεύμονές του και ότι η παρηγορητική φροντίδα του νοσοκομείου ήταν η μόνη επιλογή του.

Αλλά ο Ambrose είχε την ευκαιρία να συμμετάσχει στη νέα μελέτη. «Όταν μου είπαν για τη νέα δοκιμαστική θεραπεία δεν δίστασα να συμμετάσχω - τι είχα να χάσω; Αποδείχθηκε ότι ήταν σωτήρια».

«Αν και έπρεπε να κάνω κάθε δύο εβδομάδες ταξίδια από το Σάφολκ στο νοσοκομείο για τη θεραπεία, δεν είχα σχεδόν καμία παρενέργεια και ήμουν σε θέση να συνεχίσω κανονικά να κάνω τα πράγματα που αγαπώ: την ιστιοπλοΐα, την ποδηλασία και το να περνάω χρόνο με την οικογένειά μου».

Μέσα σε περίπου οκτώ εβδομάδες από την έναρξη της θεραπείας, οι σαρώσεις αποκάλυψαν ότι ο όγκος στο λαιμό του είχε εξαλειφθεί.

«Όταν οι ερευνητές τηλεφώνησαν να μου πουν ότι, μετά από δύο μήνες, ο όγκος στον λαιμό μου είχε εξαφανιστεί εντελώς, ήταν μια καταπληκτική στιγμή», είπε ο 77χρονος. «Ενώ υπήρχε ακόμη η ασθένεια στους πνεύμονές μου, σε εκείνο το σημείο, το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό».

Αργότερα υποβλήθηκε σε χημειοθεραπεία και ακολούθησε χειρουργική επέμβαση. Προς το παρόν δεν εμφανίζει καρκινικές ενδείξεις.


Ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό επιτυχίας

Τα αποτελέσματα της δοκιμαστικής θεραπείας δείχνουν ότι ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας παρουσίασε ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό επιτυχίας σε μια ομάδα ασθενών των οποίων οι όγκοι είχαν υψηλά επίπεδα ανοσολογικού δείκτη που ονομάζεται PD-L1.

Τα ποσοστά επιβίωσης σε εκείνους με υψηλά επίπεδα PD-L1 που έλαβαν το κοκτέιλ ανοσοθεραπείας ήταν τα υψηλότερα που αναφέρθηκαν ποτέ σε μια δοκιμαστική θεραπεία για υποτροπιάζοντα ή μεταστατικό καρκίνο στο κεφάλι και τον λαιμό.

Αυτοί οι ασθενείς έζησαν κατά μέσο όρο τρεις μήνες περισσότερο από αυτούς που έκαναν χημειοθεραπεία. Η μέση συνολική επιβίωση για αυτούς τους ασθενείς ήταν 17,6 μήνες, ο υψηλότερος μέσος όρος που έχει αναφερθεί ποτέ σε αυτήν την ομάδα ασθενών.


Ελπίδες για μελλοντικά ευρήματα

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι ελπίζουν ότι τα μελλοντικά ευρήματα από τη δοκιμαστική θεραπεία «CheckMate 65», που χρηματοδοτήθηκε από τον Bristol Myers Squibb, θα επιδείξουν περαιτέρω οφέλη από τη θεραπεία σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο στο κεφάλι και τον λαιμό.

«Παρά την έλλειψη στατιστικής σημασίας, αυτά τα αποτελέσματα είναι κλινικά σημαντικά», δήλωσε ο καθηγητής Kevin Harrington, καθηγητής θεραπειών καρκίνου στο ICR και σύμβουλος κλινικός ογκολόγος στο «Royal Marsden», ο οποίος ηγήθηκε της δοκιμαστικής θεραπείας «CheckMate 651».

«Θα χρειαστεί να ακολουθήσουμε περαιτέρω παρακολούθηση για να δούμε αν μπορούμε να αποδείξουμε όφελος επιβίωσης σε όλους τους ασθενείς της θεραπείας» σημείωσε.