Αρχικά, υπήρξα καλλιτέχνις και συν-επιμελήτρια (curator) στο project coronahaikus (www.coronahaikus.com), μετά ακολούθησαν πολλές συμμετοχές σε webinars του corona haikus community και ακολούθησε η συμμετοχή μου στο συνέδριο του ROYAL ANTHROPOLOGICAL INSTITUTE FILM FESTIVAL 2021 (https://raifilm.org.uk/).

Λίγα λόγια για το coronahaikus

Στο coronahaikus project λαμβάνουν μέρος άνθρωποι από όλο τον κόσμο που κυρίως έχουν κάνει ανθρωπιστικές σπουδές και έχουν καλλιτεχνικές αναζητήσεις. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας συμμετείχαν χωρίς να επηρεάζονται από τους περιορισμούς της φυσικής μας υπόστασης εξαιτίας της πανδημίας.

Το coronahaikus project ήταν μια απάντηση στον εγκλεισμό που επιβλήθηκε σε όλο τον κόσμο και στην συνεπακόλουθη αδυναμία των ανθρώπων να συνεχίσουν την ζωή τους όπως την είχαν προγραμματίσει. Ήταν μια απάντηση στο σοκ, στον φόβο του άγνωστου και στην ανάγκη δημιουργίας ενός χώρου για να είμαστε μαζί και να αισθανόμαστε συνδεδεμένοι.

Η πρόταση ήταν απλή: τρεις εικόνες και ένα σύντομο Χαϊκού κείμενο σχετικά με την εμπειρία του εγκλεισμού. Το χαικού είναι μια ιαπωνική ποιητική έκφραση, η οποία συνδυάζει μια σύντομη μορφή ποίησης. Οι αναρτήσεις εκφράζουν τα συναισθήματα, τις ανησυχίες, τις ιδέες, τις εισηγήσεις, τις ανακαλύψεις και αντικατοπτρίζουν τις σκέψεις των ανθρώπων που, μέσα στη πανδημία, ανακάλυψαν ένα νέο τρόπο έκφρασης.

Πληθώρα συναισθημάτων

Μέσα από το project οι συμμετέχοντες αισθάνονται ενωμένοι και μοιράζονται πληθώρα συναισθημάτων που ξεχειλίζουν μέσα από τις εικόνες και τα κείμενά τους: Αγάπη, νοσταλγία, φόβος, απελπισία, ελπίδα, ευαλωτότητα, ενσυναίσθηση, ανάμεικτα αισθήματα θαυμασμού και δέους, η έντονη ανάγκη για κάθαρση και η αναθεώρηση στερεοτύπων είναι διάχυτα. Μέσα από το coronahaikus, οι συμμετέχοντες καλλιεργήσαμε τους εαυτούς μας και ανακαλύψαμε εκ νέου τον ιδιωτικό μας βιότοπο. Το project έδωσε το έναυσμα να μάθουμε να κοιτάμε εντός μας και όχι προς τα έξω.

Εργαλείο αυτής της επικοινωνίας είναι η τεχνολογία και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τις περισσότερες φορές τα κινητά μας τηλέφωνα. Μέσα από αυτή τη δημιουργική διαδικασία στοχεύουμε να επανασυνδεθούμε με τους εαυτούς μας, τα πραγματικά μας «θέλω» και τις ανάγκες μας. Όλη αυτή η διαδικασία εξελίσσεται σε πρόσκληση και πρόκληση να είμαστε προσεκτικοί, να βρούμε τρόπους να επικοινωνούμε τα συναισθήματά και τα ευρήματα της ενδοσκόπησης μας κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού και να είμαστε δημιουργικοί με αυτό.

Λίγα λόγια για το Φεστιβάλ

Το ROYAL ANTHROPOLOGICAL INSTITUTE FILM FESTIVAL 2021, γίνεται κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Φέτος, εξαιτίας της πανδημίας πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στο διαδίκτυο. Η εκδήλωση αυτή συγκεντρώνει κορυφαίες προσωπικότητες στον τομέα της οπτικής ανθρωπολογίας για την εξελισσόμενη πρακτική του ντοκιμαντέρ. Κατά τη διάρκεια των δέκα ημερών του φεστιβάλ RAI 2021 παρουσιάστηκαν βραβευμένες ταινίες, συζητήσεις πάνελ, παρουσιάσεις σε συνέδρια, εργαστήρια, ομιλίες καθώς και Q&As με δημιουργούς ταινιών.

Tο φεστιβάλ συνδυάζει ηχογραφημένο περιεχόμενο με ζωντανές συζητήσεις και εκδηλώσεις. Όλες οι ταινίες του φεστιβάλ, τα πάνελ συνεδρίων και οι συνομιλίες διατίθενται σε προ-ηχογραφημένη μορφή σε ειδική πλατφόρμα προβολής του φεστιβάλ για όσους έχουν εξασφαλίσει προηγουμένως συνδρομή. Ταυτόχρονα, είναι διαθέσιμο ένα πλούσιο πρόγραμμα με απευθείας Q &As, και πληθώρα συνομιλίων και συζητήσεων σε απευθείας μετάδοση μέσω της πλατφόρμας Zoom.

Ένας μεγάλος αριθμός επιστημόνων και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων υποστηρίζει το RAI FILM Φεστιβάλ. Μια διεθνής κριτική επιτροπή απαρτίζεται από ανθρωπολόγους και σκηνοθέτες που αξιολογούν τις 66 ταινίες που συναγωνίζονται για έξι βραβεία και διακρίσεις. Μια εκλεκτή ομάδα ακαδημαϊκών ιδρυμάτων μεταξύ των οποίων τα Πανεπιστήμια Oxford, Sussex, Antwerp, Bristol, Edinburgh, Emory, Falmouth, Goldsmiths, New York, USC Dornsife και το Granada Centre for Visual Anthropology συνεργάστηκαν για την υλοποίηση του Φεστιβάλ.

Φέτος, πολλές συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης όπως και η θεματολογία των συνεδρίων γενικότερα εστιάστηκε στον Covid19. Μια σειρά από πάνελ και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης πραγματεύτηκαν την πανδημία και τις προεκτάσεις της. Επιγραμματικά αναφέρονται μερικά θέματα όπως, «Η ζωή μας στην πανδημία: φωτογραφίζοντας την πανδημία», «Κρίση - δημιουργικότητα και ηθική», «Η κρίση της επικοινωνίας», «Απώλεια στέγης και ανασφάλεια», «Ψυχική υγεία», «Μάσκες - το πρόσωπο του covid», «Εμπειρική τέχνη», «Γραφιστική ανθρωπολογία».

Συμμετοχή στο Συνέδριο

Στο συνέδριο με θέμα: «Η ζωή μας στην πανδημία: φωτογραφίζοντας την πανδημία», παρουσίασα την έρευνά μου με τίτλο: «coronahaikus project, μια απάντηση στα lockdowns και μια πρόσκληση να κοιτάξουμε τον κόσμο γύρω μας με νέα ματιά και να ανιχνεύσουμε την ουσία της σύνθετης καθημερινότητάς μας».

Η ανάλυση του project, στηρίζεται στη δική μου εμπειρία και μετοχή αλλά και στην συμμετοχή ολόκληρης της coronahaikus κοινότητας. Πολύ ενδιαφέροντες πυλώνες που αναλύονται είναι η κάθαρση, η ενσυναίσθηση, η ανθεκτικότητα, η ευελιξία, η πνευματικότητα, τα δυνατά συναισθήματα, η αλληλεπίδραση, η αφήγηση, ο χώρος, ο χρόνος και το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας.

Φωτογραφικά έργα όπως το coronahaikus είναι μια πρόσκληση να κοιτάξουμε τον κόσμο γύρω μας με νέα ματιά, να εντοπίσουμε την ουσία της καθημερινότητας μας και τις πολλαπλές ερμηνείες των οικείων αντικειμένων, της φύσης, του φωτός, των χρωμάτων. Έργα όπως το coronahaikus ενθαρρύνουν μια κοινωνία που γνωρίζει περισσότερο τις ανάγκες και επιθυμίες της και μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε με μεγαλύτερη σαφήνεια τη διαφορά μεταξύ της επίπλαστης και της πραγματικής ελευθερίας.

Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης

Ταυτόχρονα ήμουν μέλος σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα: «Ατομική και συνεργατική χρήση της φωτογραφίας στην τρέχουσα πανδημία, τον τρόπο που αναδεικνύει τις νέες κοινωνίες και τα υπάρχοντα παγκόσμια συστήματα».

Το πάνελ ήταν μια πρόκληση που αφορά τη χρήση της φωτογραφίας στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης, λαμβάνοντας υπόψη τους τρόπους που εκθέτει κρίσιμες πτυχές της κοινωνίας, της διακυβέρνησης, της θρησκείας, της συγγένειας, των νέων κοινωνιών που δημιουργεί και των παγκόσμιων συστημάτων που επισημαίνει.

Η φωτογραφία από την αρχή της ύπαρξής της διατηρεί τις δυνατότητες τόσο της τεκμηρίωσης όσο και του σχολιασμού των κρίσεων και παρέχει τρόπους στους ανθρώπους να προβληματιστούν κριτικά για τις δικές τους εμπειρίες μέσα σε αυτήν. Η τρέχουσα πανδημία COVID-19 έχει δει αυτή τη δυνατότητα να επεκτείνεται και να παρέχει ευκαιρίες για καινοτόμους τρόπους εργασίας πέραν των συνόρων, για παροχή κοινωνικής και πολιτικής κριτικής, εκθέτοντας συγκρουόμενα συστήματα Πρότζεικ Φωτογραφίας διακυβέρνησης και ανισοτήτων.

Ταυτόχρονα εμπλέκει και δημιουργεί δίκτυα φροντίδας και υποστήριξης και στην παγκόσμια κοινότητα που εξελίσσονται σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς οι άνθρωποι παλεύουν με τη νέα τους ζωή και τις μεταβαλλόμενες πραγματικότητες που έχουν να αντιμετωπίσουν. Ο δημοκρατικός χαρακτήρας τόσο της φωτογραφίας όσο και του διαδικτύου έφερε νέες συνδέσεις. Mέσω της φωτογραφίας καταγράφονται, αναλύονται και τονίζονται οι νέες κοινωνίες και οι παγκόσμιες πραγματικότητες της ζωής σε μια πανδημία.

Διεπιστημονικά Projects - μια παρακαταθήκη για περαιτέρω μελλοντική έρευνα

Την δύσκολη αυτή περίοδο, αναμφίβολα όλη η ανθρωπότητα έχει βιώσει τραυματικές εμπειρίες και χρειάστηκε να διαθέσει ψυχική ανθεκτικότητα αφού η πανδημία προκάλεσε αλυσιδωτές επιπτώσεις στην υγεία, την ψυχολογία και την οικονομία. Συνεπώς, projects και φεστιβάλ όπως τα προαναφερθέντα, καταγράφουν ένα πολύ σημαντικό γεγονός για την ανθρωπότητα, μέσα από τη τέχνη της φωτογραφίας και την ποίηση, αφήνουν σαν παρακαταθήκη υλικό για περαιτέρω έρευνα και ανάλυση.

ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ

Εικαστικός, Ακαδημαϊκός

Τμήμα Πολυμέσων και Γραφικής Επικοινωνίας

Πανεπιστήμιο Λευκωσίας