Θεραπεύτηκε από τον ιό HIV ο γηραιότερος - μέχρι σήμερα - ασθενής, ύστερα από μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων, όπως ανακοίνωσαν χθες Αμερικανοί ερευνητές.

Αν και η μεταμόσχευση προοριζόταν για τη θεραπεία της λευχαιμίας του 66χρονου, οι γιατροί αναζήτησαν έναν δότη που να ήταν επίσης ανθεκτικός στον ιό που προκαλεί το AIDS. H συγκεκριμένη πρακτική είχε ως αποτέλεσμα τη θεραπεία του λεγόμενου «ασθενή του Βερολίνου», του Τίμοθι Ρέι Μπράουν, το 2007.

Ο τελευταίος ασθενής, ο τέταρτος που θεραπεύτηκε με αυτόν τον τρόπο, είναι γνωστός ως ασθενής του «City of Hope» από την ονομασία του νοσοκομείου της Καλιφόρνιας όπου νοσηλευόταν, επειδή ο ίδιος ήθελε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Εκτός από το γεγονός ότι είναι ο γηραιότερος ασθενής που θεραπεύτηκε μέχρι σήμερα, ο 66χρονος ήταν επίσης φορέας του ιού HIV για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αφού είχε διαγνωστεί το 1988 με αυτό που περιέγραφε τότε ως «θανατική ποινή», εξαιτίας της οποίας είχαν χάσει τη ζωή τους πολλοί φίλοι του. Υποβαλλόταν σε αντιρετροϊκή θεραπεία (ART) για τον έλεγχο της κατάστασής του για περισσότερα από 30 χρόνια.

Οι γιατροί που παρουσίασαν τα δεδομένα ενόψει της συνόδου της Διεθνούς Κοινότητας για το AIDS (IAS), ανέφεραν πως η υπόθεση ανοίγει τον δρόμο για τη δυνατότητα πρόσβασης στη θεραπεία σε ηλικιωμένους ασθενείς με HIV και λευχαιμία, ιδιαίτερα καθώς ο δότης βλαστοκυττάρων δεν ήταν μέλος της οικογένειας του 66χρονου.

Η πρόεδρος της IAS Σάρον Λιούιν χαρακτήρισε τη θεραπεία «ιερό δισκοπότηρο» που δίνει «ελπίδα και έμπνευση», χωρίς να παραβλέψει όμως τους κινδύνους που ελλοχεύουν στη διαδικασία.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η πρακτική είναι αποτελεσματική επειδή τα βλαστοκύτταρα του δότη έχουν μια συγκεκριμένη, σπάνια γενετική μετάλλαξη που σημαίνει ότι δεν έχουν τους υποδοχείς που χρησιμοποιούνται από τον HIV για τη μόλυνση των κυττάρων.

Ύστερα από τη μεταμόσχευση στην οποία υποβλήθηκε πριν από 3,5 χρόνια και τη χημειοθεραπεία που ακολούθησε, ο ασθενής του «City of Hope» σταμάτησε την αντιρετροϊκή αγωγή τον Μάρτιο του 2021. Σήμερα παρουσιάζει ύφεση - τόσο όσον αφορά τον ιό HIV όσο και τη λευχαιμία - για περισσότερο από έναν χρόνο, σύμφωνα με τους γιατρούς.

Η περίπτωση μιας γυναίκας στην Ισπανία

Η δεύτερη περίπτωση αφορά μια γυναίκα στην Ισπανία, η οποία εξακολουθεί να έχει HIV σε κάποια κύτταρα του σώματός της, αλλά η ποσότητα μειώνεται και ο ιός δεν πολλαπλασιάζεται, παρόλο που σταμάτησε την αντιρετροϊκή θεραπεία πριν από τουλάχιστον 15 χρόνια, είπε ο Juan Ambrosioni, ένας από τους γιατρούς που τη φρόντισαν στη Νοσοκομειακή Κλινική του Ινστιτούτου Βιοϊατρικής Έρευνας August Pi i Sunyer στη Βαρκελώνη.

Διαγνώστηκε με HIV σε ηλικία 59 ετών, λίγο μετά τη μόλυνση και συμμετείχε σε κλινική δοκιμή στην οποία έλαβε αντιρετροϊκά φάρμακα καθώς και θεραπείες για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού της συστήματος. Μετά από εννέα μήνες, τα αντιρετροϊκά σταμάτησαν, πρόσθεσε.

Όπως εξήγησε, χρόνια έρευνας αποκάλυψαν τελικά πώς διατηρεί τον ιό HIV υπό έλεγχο: έχει υψηλά επίπεδα δύο τύπων ανοσοκυττάρων που φυσιολογικά καταστέλλει ο ιός και που πιθανώς βοηθούν στον έλεγχο της αναπαραγωγής του ιού.


Ελπιδοφόρες περιπτώσεις

Οι δύο περιπτώσεις «παρέχουν συνεχή ελπίδα στους ανθρώπους που ζουν με HIV και έμπνευση για την επιστημονική κοινότητα», δήλωσε η Sharon Lewin, διευθύντρια του Peter Doherty Institute for Infection and Immunity και επικεφαλής στην έρευνα για τη θεραπεία του HIV που δεν συμμετείχε στις μελέτες.

Η εύρεση μιας θεραπείας για τον HIV είναι μια σημαντική επιστημονική πρόκληση, διότι ακόμη και όταν μειωθεί σε χαμηλά επίπεδα με φαρμακευτική αγωγή, ο ιός μπορεί να «κρυφτεί» από το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος, λανθάνοντας σε ορισμένα κύτταρα. Στη συνέχεια, μπορεί να «ξυπνήσει» και να αρχίσει να αναπαράγεται.

«Δεν χρησιμοποιούμε επιπόλαια τον όρο ‘θεραπεία’ στον κόσμο του HIV», είπε η Δρ Ντίκτερ, η οποία λέει ότι ο ασθενής της βρίσκεται σε ύφεση αλλά για να πούμε ότι έχει «απαλλαχθεί» θα χρειαστεί «περισσότερο χρόνο και δεδομένα».

Οι γιατροί που φροντίζουν τη γυναίκα στην Ισπανία θεωρούν ότι έχει επιτύχει μια «λειτουργική θεραπεία», που σημαίνει ότι ο ιός δεν έχει εξαλειφθεί πλήρως, αλλά είναι υπό έλεγχο χωρίς φαρμακευτική αγωγή.

Άλλη έρευνα που κυκλοφόρησε την Τετάρτη εντόπισε μια σειρά βημάτων με τα οποία ο ιός HIV λανθάνει σε έναν σπάνιο τύπο ανοσοκυττάρων, ένα σημαντικό εύρημα που θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να αναζητήσουν τρόπους, για να «καθαρίσουν» αυτούς τους ιούς από το σώμα, δήλωσαν ερευνητές HIV.

Δείχνει ότι τα φάρμακα που δοκιμάστηκαν μέχρι στιγμής επιτίθενται μόνο σε μέρος αυτής της διαδικασίας λανθάνουσας κατάστασης, είπε η Eli Boritz, ερευνήτρια για τη θεραπεία του HIV που ηγήθηκε της εργασίας στο Ερευνητικό Κέντρο Εμβολίων του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων, μέρος των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας.


Οι μεταμοσχεύσεις δεν μπορούν να αποτελέσουν θεραπεία για όλους τους ασθενείς

Μεταμοσχεύσεις όπως αυτή που έλαβε ο 66χρονος ασθενής στο Λος Άντζελες δεν μπορούν να αποτελέσουν θεραπεία για τα 37,7 εκατομμύρια άτομα που ζουν με HIV παγκοσμίως, είπε ο Δρ Lewin. Είναι επικίνδυνα, ακριβά και μόνο για άτομα που τα χρειάζονται για μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια όπως ο καρκίνος, λένε η ίδια και άλλοι ερευνητές. Ωστόσο, αναφέρουν ότι οι επιστήμονες που αναζητούν μια θεραπεία μαθαίνουν από αυτά.

Ο Δρ Ambrosioni είπε ότι τα ευρήματα της γυναίκας στη Βαρκελώνη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη μιας θεραπείας που θα μπορούσε να χορηγηθεί ευρύτερα από τις μεταμοσχεύσεις.

Είπε ότι αυτός και οι συνάδελφοί του ελπίζουν να προσδιορίσουν εάν ο έλεγχος του HIV της είναι αποτέλεσμα γενετικών παραγόντων, της θεραπείας ενίσχυσης του ανοσοποιητικού που έλαβε στη δοκιμή ή και των δύο. Εάν από τα ευρήματα προκύψει μια θεραπεία για άλλους, «αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι που θα μπορούσατε να αναβαθμίσετε για πολλούς, πολλούς ανθρώπους», είπε.


Με πληροφορίες από ΑΠΕ και LIFO