Η αστυνομία της πόλης του Βελιγραδίου απαγόρευσε την πραγματοποίηση της Πορείας Υπερηφάνειας που ήταν προγραμματισμένη για το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου ως κορύφωση των εκδηλώσεων του «EuroPride 2022», που διοργανώνουν οργανώσεις της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας της Ευρώπης, επικαλούμενη λόγους δημόσιας ασφάλειας. Προηγήθηκε η δήλωση του προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ότι η πορεία «είτε θα αναβληθεί είτε θα ματαιωθεί».

Επιπλέον, οι Αρχές απαγόρευσαν τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που είχαν προγραμματίσει για το Σάββατο ομάδες και οργανώσεις που εναντιώνονται στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ προσώπων.

Η εκδήλωση Europride πραγματοποιείται εναλλάξ σε διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες από το 1992 και αυτή είναι η πρώτη χρονιά που φιλοξενείται στη Σερβία.

Η απάντηση των διοργανωτών EuroPride, πάντως, είναι ότι η πορεία θα πραγματοποιηθεί κανονικά παρά τις απαγορεύσεις και τις απειλές. «Η σερβική αστυνομία απαγόρευσε τη φετινή πορεία του EuroPride. Το Belgrade Pride θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα νομικά μέσα για να ανατρέψει αυτή την απόφαση», δεσμεύτηκε.

Η εβδομάδα του πανευρωπαϊκού event ξεκίνησε τη Δευτέρα, με την έπαρση της ΛΟΑΤΚΙ σημαίας έξω από το κεντρικό κτήριο της σερβικής κυβέρνησης στο Βελιγράδι. Σε καθημερινή βάση έχουν προγραμματιστεί διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις και διαλέξεις με τη συμμετοχή ακτιβιστών από ολόκληρη την ήπειρο, οι οποίες επίσης συνεχίζονται, όπως ανακοινώθηκε, ωστόσο η πραγματοποίηση της Πορείας κατέστη εκ των πραγμάτων δύσκολη.

Οι αντιδράσεις στη Σερβία για το EuroPride έχουν ήδη υπάρξει έντονες, αν και μέχρι και την Τρίτη το βράδυ εκδηλώνονταν με ειρηνικό τρόπο –πρωτοστάτησαν συντηρητικοί πολιτικοί, ακροδεξιές οργανώσεις αλλά και η Εκκλησία της Σερβίας.

Την Κυριακή πραγματοποιήθηκε μαζική πορεία όπου χιλιάδες πολίτες μεταξύ των οποίων και πολλοί ιερείς εξέφρασαν την αντίθεσή τους στο EuroPride και τη στήριξη τους στον «θεσμό της οικογένειας» κρατώντας θρησκευτικά λάβαρα, σταυρούς αλλά και εικόνες του Πούτιν.

Η πορεία, η οποία ξεκίνησε από την έδρα του Πατριαρχείου, κατέληξε στο πλατό μπροστά από τον ναό του Αγίου Σάββα όπου τελέστηκε λειτουργία χοροστατούντος του Πατριάρχη των Σέρβων Πορφυρίου. Στην ομιλία του ο προκαθήμενος της σερβικής Εκκλησίας υποστήριξε τον «θεσμό της οικογένειας» και δήλωσε ότι η ορθόδοξη θρησκεία δεν αποδέχεται την «ιδεολογία των ΛΟΑΤΚΙ». Εχοντας πει τα παραπάνω, προσέθεσε ότι είναι αντίθετος με την κάθε μορφή βίας εναντίον των μελών της κοινότητας. Στο μεταξύ, με εντολή του ιδίου, από την Τρίτη και μέχρι το Σάββατο, θα διαβάζεται μία δέηση υπέρ της «ιερότητας του γάμου και της οικογένειας» σε όλους τους ορθοδόξους ναούς και τα μοναστήρια, καθημερινά.

Ο γάμος μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου δεν έχει νομιμοποιηθεί στη Σερβία, όπου η ομοφοβία παραμένει βαθιά ριζωμένη, παρά τα σταδιακά βήματα που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια για τη μείωση των διακρίσεων.

Υπενθυμίζεται ότι το 2001 και το 2010 όταν πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες πορείες υπερηφάνειας της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας στο Βελιγράδι έγιναν σοβαρά επεισόδια. Από το 2014 οι πορείες υπερηφάνειας πραγματοποιούνται τακτικά, κάθε χρόνο, υπό την προστασία ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων.

Αντιδράσεις από την Ευρώπη

Συμβούλιο της Ευρώπης: Η Σερβία να σεβαστεί τις υποχρεώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα

«Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι οι σερβικές αρχές αποφάσισαν να απαγορεύσουν την πορεία EuroPride που είχε προγραμματιστεί για τις 17 Σεπτεμβρίου. Εβδομάδες αβεβαιότητας σχετικά με τη διεξαγωγή αυτής της πορείας έστειλαν ένα λάθος μήνυμα στο κοινό και δημιούργησαν χώρο για ρητορική μίσους και περισσότερες απειλές κατά των LGBTI, μεταξύ άλλων από θρησκευτικούς ηγέτες», δήλωσε η Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ντούνια Μιγιάτοβιτς.

«Χαιρετίζω την πρόσφατη δήλωση του Προέδρου Βούτσιτς σχετικά με τη σημασία της αναγνώρισης και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των LGBTI ατόμων και προτρέπω τις σερβικές αρχές να διασφαλίσουν ότι όσοι θα περπατήσουν για ίσα ανθρώπινα δικαιώματα και αξιοπρέπεια μπορούν να το κάνουν με ασφάλεια. Η Σερβία πρέπει να σεβαστεί τις υποχρεώσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα και να υποστηρίξει την ελευθερία του ειρηνικού συνέρχεσθαι και την ελευθερία της έκφρασης για όλους, χωρίς διακρίσεις».

Η ελευθερία του ειρηνικού συνέρχεσθαι και της έκφρασης βρίσκεται στον πυρήνα μιας ελεύθερης, χωρίς αποκλεισμούς και πλουραλιστικής δημοκρατίας, όπου όλοι μπορούν να απολαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους ισότιμα και με ασφάλεια, και τα κοινωνικά ζητήματα συζητούνται μέσω ειρηνικού διαλόγου. Όπως επαναλαμβάνεται με συνέπεια στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα κράτη έχουν την υποχρέωση, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, να διευκολύνουν τη διεξαγωγή ειρηνικών συνελεύσεων.

«Το βρίσκω ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι η πορεία EuroPride αντιμετωπίζει τέτοιο επίπεδο παρεμπόδισης από τις αρχές, ενώ άλλες εκδηλώσεις και μαζικές συγκεντρώσεις πραγματοποιούνται συνεχώς ελεύθερα και με ασφάλεια στους δρόμους του Βελιγραδίου».

Σε υποθέσεις που εγείρουν παρόμοια ζητήματα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει αποφανθεί ότι τα κράτη έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα, για να εξουδετερώνουν τους κινδύνους βίας κατά μιας συνέλευσης και πρέπει να διασφαλίζουν την ασφάλεια των συμμετεχόντων. Πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι ο χρόνος, ο τόπος και ο τρόπος διεξαγωγής μιας συνέλευσης είναι τέτοιοι που επιτρέπουν στους συμμετέχοντες να μεταφέρουν το μήνυμά τους εντός του οπτικού και ακουστικού εύρους του κοινού-στόχου τους. «Αντί να υποκύψουν σε απειλές και μίσος απαγορεύοντας την πορεία EuroPride, οι σερβικές αρχές έχουν την ευθύνη να διασφαλίσουν ότι όλοι στην κοινωνία μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους να απολαμβάνουν τις ίδιες ελευθερίες και να είναι ίσοι στην αξιοπρέπεια».

«Όπως έχω τονίσει στις συνομιλίες μου με τις σερβικές αρχές στο υψηλότερο επίπεδο τις τελευταίες δύο εβδομάδες, το γεγονός ότι το EuroPride λαμβάνει χώρα στη Σερβία αυτήν την εβδομάδα έχει επίσης μεγάλη σημασία για την περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου χρειάζεται ακόμη να γίνουν πολλά για την καταπολέμηση των διακρίσεων και του μίσους κατά των LGBTI ατόμων. Η φιλοξενία του EuroPride στέλνει το μήνυμα ότι η πορεία προς την ισότητα βρίσκεται σε εξέλιξη. Είναι θετικό ότι οι πορείες υπερηφάνειας πραγματοποιήθηκαν ειρηνικά τα τελευταία χρόνια σε Βελιγράδι, Σεράγεβο, Τίρανα, Ποντγκόριτσα και Σκόπια και εγώ καλώ τις σερβικές αρχές να βρίσκονται στη σωστή πλευρά της ιστορίας, επιτρέποντας μια ειρηνική και ασφαλή πορεία EuroPride το επόμενο Σάββατο».


Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Πέτερ Στάνο προχώρησε στην παρακάτω γραπτή δήλωση:

«Πριν από τρία χρόνια, η Σερβία υπέβαλε αίτηση για να φιλοξενήσει το EuroPride, μια πανευρωπαϊκή εκδήλωση LGBTI+. Ήταν επιτυχής και χθες, το Βελιγράδι έγινε η πρώτη πόλη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη που φιλοξένησε αυτήν την εκδήλωση.

Ωστόσο, η ΕΕ είναι απογοητευμένη καθώς πληροφορήθηκε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών απαγόρευσε την Πορεία Υπερηφάνειας. Από τη δημιουργία της πριν από 30 χρόνια, η παρέλαση αποτελεί ουσιαστικό μέρος του EuroPride. Είναι μια δημόσια έκφραση της βούλησης για την καταπολέμηση των διακρίσεων και την προώθηση των ίσων δικαιωμάτων των LGBTIQ+ ατόμων και το πιο ορατό μέρος του EuroPride. Δεν μπορεί να υπάρξει EuroPride χωρίς την πορεία.

Καθώς οι διοργανωτές ανακοίνωσαν να διερευνήσουν οδούς, συμπεριλαμβανομένων των νομικών μέσων, κατά της απαγόρευσης, η ΕΕ εκφράζει την ελπίδα ότι θα βρεθεί λύση πριν από το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου, ώστε η πορεία να διεξαχθεί με ειρήνη και ασφάλεια».

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ και Euronews