Οι ιστορικοί ελπίζουν να αποκρυπτογραφήσουν σύντομα κείμενα αρχαίων φιλοσόφων και ποιητών που θάφτηκαν και απανθρακώθηκαν ως έναν βαθμό μετά τη φονική έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., που κατέστρεψε την Πομπηία και το γειτονικό Herculaneum .

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της GitHub, Νατ Φρίντμαν ξεκίνησε έναν διαγωνισμό με τίτλο «Vesuvius challenge»: Όποιος αποκρυπτογραφήσει τους παπύρους, γνωστούς ως Herculaneum, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων μηχανική μάθηση, θα κερδίσει 250.000 δολάρια. Συγκεκριμένα, οι νικητές θα λάβουν $150.000 ως κύριο βραβείο και άλλα $100.000 σε βραβεία προόδου. Η προθεσμία του διαγωνισμού είναι μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

Οι πάπυροι βρίσκονταν στη βιβλιοθήκη μιας πολυτελούς βίλας που πιστεύεται ότι κάποτε ανήκε στον πεθερό του Ιουλίου Καίσαρα. Ωστόσο, η έκρηξη του ηφαιστείου του Βεζούβιου και η επακόλουθη καταστροφή κατέστησε τα περισσότερα χειρόγραφα εξαιρετικά δυσανάγνωστα. Η βίλα ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν αγρότη περί το 1750.

Αν και η θερμότητα της έκρηξης απανθράκωσε τους παπύρους του Herculaneum, τούς διατήρησε επίσης για σχεδόν 2.000 χρόνια στο υπέδαφος. Περίπου 600 εναπομείναντες πάπυροι μπορούν να ξετυλιχθούν με τη χρήση ακτίνων Χ και η ομάδα των ερευνητών που ασχολείται με το πρότζεκτ απευθύνει παγκόσμιο κάλεσμα για να «λύσει αυτό το αρχαίο παζλ».

Στις αρχές του 2023, οι επιστήμονες διέκριναν με επιτυχία γράμματα και σύμβολα των παπύρων μέσω ακτίνων Χ υψηλής ανάλυσης και με τη βοήθεια μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης. Έτσι, απέδειξαν ότι η αποκρυπτογράφησή τους είναι δυνατή χωρίς να αγγίξουν ή να καταστρέψουν το εύθραυστο χαρτί.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας απεικόνισης, η τεχνητή νοημοσύνη κατάφερε να εντοπίσει ακόμη και χαρακτήρες που ήταν κρυμμένοι μέσα σε στρώματα παπύρου.

«Έχουμε δείξει πώς να διαβάσει κάποιος το μελάνι», λέει ο επικεφαλής της έρευνας Μπρεντ Σιλς, από το πανεπιστήμιο του Κεντάκι.

«Αυτό μας επιτρέπει να αποκαλύψουμε το 50,70 ίσως και το 80% της συλλογής. Εμείς χτίσαμε στη “βάρκα”. Τώρα θέλουμε τον κόσμο να μπει σε αυτήν τη βάρκα και να ταξιδέψουμε μαζί» υπογράμμισε ο ίδιος.

Οι επιστήμονες σκοπεύουν να μοιραστούν με την ανθρωπότητα το λογισμικό που χρησιμοποίησαν για να διαβάσουν τους δύο τυλιγμένους παπύρους αλλά και άλλα τρία κομμάτια χειρόγραφων ενώ θα δημοσιοποιήσουν και χιλιάδες 3D απεικονίσεις ακτινών X.

Και ελπίζουν ότι ερευνητικές ομάδες από άλλα μέρη του πλανήτη θα θελήσουν να τους βοηθήσουν να βελτιώσουν το λογισμικό τους, ώστε τελικώς να καταφέρουν να επιτύχουν το στόχο τους.

«Ξεκινάμε αυτόν το διαγωνισμό για να καταφέρουμε να βελτιωθούμε και να διαβάσουμε μεγαλύτερο μέρος του κειμένου» τόνισε ο Σιλς.

Με πληροφορίες από CNN, Lifo