Όλα ξεκίνησαν με μια γροθιά που δέχθηκε ο 34χρονος Γιόζεφ Μπράντνερ λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 24ης Αυγούστου πέρυσι. Τρεις άντρες με μπλουζάκια «Division Deutschland», μια μάρκα που συνδέεται με τους νεοναζί, τον χτύπησαν από πίσω, καθώς απολάμβανε ένα ποτό με φίλους σε ένα τραπέζι έξω από το μπαρ Kuckucksnest, στη βαυαρική αλπική πόλη Μπερχτεσγκάντεν.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Guardian, ο Μπράντνερ, ο οποίος αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες από την εποχή όπου τον χτύπησε αυτοκίνητο στα 17 του, δέχθηκε την άνανδρη γροθιά και έπεσε στο έδαφος. «Παλιομ*****», ούρλιαξε ο δράστης με τα τατουάζ την ώρα που τον χτύπησε. «Πάμε – τρεις εμείς, τρεις εσείς», φώναξε, καλώντας τους σε σύγκρουση.

Οι δύο φίλοι του Μπράντνερ, μεταξύ των οποίων και ο 33χρονος ιδιοκτήτης του μπαρ, Γιάκομπ Παλμ, τον σήκωσαν βιαστικά και τον μετέφεραν μέσα. Δύο από τους δράστες εντοπίστηκαν αργότερα από την αστυνομία. Οι άντρες, ηλικίας 20 και 30 ετών αντίστοιχα, ήταν επισκέπτες από τη βόρεια Γερμανία. Οι αργοί τροχοί της δικαιοσύνης είχαν μπει σε κίνηση.

Ήταν ένα τραυματικό επεισόδιο βίας που το χωριό της ήσυχης, συντηρητικής κοινότητας των 8.000 κατοίκων είχε να βιώσει πολλά χρόνια. Αποδείχθηκε, όμως, σημείο καμπής για την αντιμετώπιση των νεοναζί επισκεπτών του χωριού.

Το βίντεο που τράβηξε ο Παλμ, στο οποίο περιγράφει το περιστατικό, έχει πάνω από 15.000 θεάσεις στο Instagram. Ακολούθησε μια μάζωξη 40 χωριανών στο μπαρ, οι οποίοι πήραν μια απόφαση. Εκείνη ακριβώς τη μέρα «γεννήθηκε» μια πρωτοβουλία πολιτών γνωστή ως Berchtesgaden Against the Right. Η γροθιά της 24ης Αυγούστου έσκασε «τη φούσκα» του εφησυχασμού στο Μπερχτεσγκάντεν. «Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να πούμε στους ναζί: "Δεν θα πάρετε αυτό το χωριό πίσω, αυτό το ιστορικό σημείο έχει φύγει για πάντα από τα χέρια σας"», είπε ο Παλμ.

«Το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι από ακροδεξιούς κύκλους διοργανώνουν ξανά προσκυνήματα στο Ομπερσάλτζμπεργκ, είναι ένα αγκάθι στο πλευρό πολλών από εμάς στη λεκάνη της κοιλάδας Μπερτστεγκάτεν», αναφέρει μια ιστοσελίδα που δημιούργησε η πρωτοβουλία των 40. «Στόχος μας είναι να πάρουμε ξεκάθαρη θέση υπέρ μιας δημοκρατικής και κοσμοπολίτικης κοινωνίας σε περιόδους δεξιών εξτρεμιστικών δραστηριοτήτων και επιθέσεων».

Στην περιοχή που ο Χίτλερ έχτισε το εξοχικό του

Είναι αναπόφευκτο ότι το Μπερτστεγκάτεν, η πανέμορφη κωμόπολη στην κορυφή των γερμανικών Αλπεων, θα συνδέεται για πάντα με τον Αδόλφο Χίτλερ. Ο Φίρερ ήρθε για πρώτη φορά στο Ομπερσάλτζμπεργκ, την περιοχή στην πλαγιά του βουνού πάνω από το Μπερχτεσγκάντεν, το 1923, και στη συνέχεια αγόρασε το Haus Wachenfeld, ένα μέτριο σαλέ που θα επεκτείνονταν σταθερά καθώς η παντοδυναμία του απλωνόταν στη χώρα.

Το 1936, το Μπέργκοφ, όπως μετονομάστηκε, ήταν η δεύτερη έδρα εξουσίας του Γερμανού δικτάτορα μετά το Βερολίνο, μέσα σε ένα συγκρότημα ιδιωτικών και κυβερνητικών κτηρίων όπου πέρασε το ένα τέταρτο του χρόνου του ως καγκελάριος.

Οι πιο κοντινοί συνεργάτες του, Μάρτιν Μπόρμαν, Αλμπερτ Σπέερ και Χέρμαν Γκέρινγκ, επέταξαν, ή έχτισαν γειτονικά σπίτια. Στο Μπέργκοφ ο Χίτλερ φιλοξένησε τους Βρετανούς πρωθυπουργούς Λόιντ Τζορτζ και Νέβιλ Τσάμπερλεν, καθώς και τον παραιτηθέντα βασιλιά Εδουάρδο με την Αμερικανίδα σύζυγό του, Ουόλις Σίμπσον.

Από το «μεγαλοπρεπές δωμάτιό» του, με θέα τον χιονισμένο ορεινό όγκο του Ούντερσμπεργκ, ο Χίτλερ ξεκίνησε την εισβολή στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939, σχεδίασε την «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα» εναντίον της Σοβιετικής Ενωσης και σχεδίασε την πολιορκία του Λένινγκραντ.

Η αδερφή του Χίτλερ, Πάουλα, η οποία πέθανε το 1960 σε ηλικία 64 ετών, είναι θαμμένη στο νεκροταφείο του Μπερχτεσγκάντεν, αλλά ελάχιστα απομεινάρια στην περιοχή θυμίζουν πια αυτό το σκοτεινό κεφάλαιο της γερμανικής ιστορίας. Το Μπέργκοφ υπέστη ζημιές σε μια βρετανική αεροπορική επιδρομή στις 25 Απριλίου 1945, και πυρπολήθηκε από τα SS του Ομπερσάλτζμπεργκ, λίγες ημέρες αργότερα. Η ελεγχόμενη από τους Αμερικανούς μεταπολεμική στρατιωτική κυβέρνηση διέταξε την ανατίναξη των ερειπίων το 1952, ώστε να αποφευχθεί η μετατροπή τους σε ναζιστικό ιερό, με ταχέως αναπτυσσόμενα δέντρα να φυτεύονται πάνω τους. Ένας τοίχος θεμελίωσης είναι το μόνο αντικείμενο που απομένει σήμερα.

Ωστόσο, ήταν πάντα τόπος προσκυνήματος για ορισμένους – και οι αριθμοί φαίνεται να αυξάνονται. Το Dokumentation Obersalzberg, ένα μουσείο 300 μέτρα από την τοποθεσία του Μπέργκοφ, άνοιξε ξανά τον περασμένο Οκτώβριο μετά από μια επέκταση κόστους 30 εκατομμυρίων ευρώ, με ρητή πρόθεση να αντιπαραβάλει το ειδυλλιακό περιβάλλον της κοιλάδας με τα εγκλήματα που διατάχθηκαν εκεί.

Την ημέρα των εγκαινίων του, ένας επισκέπτης έγραψε στο βιβλίο επισκεπτών: «Das ist das wahre Deutschland, stolz national» (Αυτή είναι η πραγματική Γερμανία, περήφανα εθνική). Η Lena Thurnhausstatter, υπάλληλος εκπαίδευσης στο μουσείο, είπε ότι αυτό δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά, ειδικά τις τελευταίες μέρες, έχει μαζέψει σημειώσεις Post-it με αντισημιτικά σχόλια τις οποίες είχαν κολλήσει στον «τοίχο συμμετοχής» του μουσείου. Μερικές εξ αυτών αναφέρονταν στον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Όλα αυτά γίνονται σε μια εποχή όπου οι ακροδεξιές απόψεις έχουν ανοδικές τάσεις σε ολόκληρη τη Γερμανία, με το αντιμεταναστευτικό κόμμα «Εναλλακτική Για τη Γερμανία» (AfD) να γνωρίζει συνεχείς εκλογικές επιτυχίες. Τα τοπικά κεντροδεξιά κόμματα χρησιμοποιούν επίσης, εξτρεμιστική γλώσσα. Ανησυχίες έχει προκαλέσει και η διαμονή των αιτούντων άσυλο σε τοπικά ξενοδοχεία.

Μετά το επεισόδιο βίας στο μπαρ Kuckucksnest, η πρωτοβουλία των 40 διοργάνωσε συγκέντρωση διαμαρτυρίας τον περασμένο Σεπτέμβριο. Περίπου 300 άνθρωποι παρέλασαν στα πλακόστρωτα δρομάκια του Μπερχτεσγκάντεν, με τον δήμαρχο Φραντς Ρασπ της κεντροδεξιάς Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης (CSU) να απευθύνεται στους συγκεντρωμένους σε ένδειξη αλληλεγγύης. Τον περασμένο Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε ολονύχτια αγρυπνία για τα θύματα των πογκρόμ της βερολινέζικης «Νύχτας των Κρυστάλλων» του 1938. Περαιτέρω εκδηλώσεις έχουν προγραμματιστεί για τα γενέθλια του Χίτλερ, συμπεριλαμβανομένης μιας «ανθρώπινης αλυσίδας» από τη μια άκρη της πόλης στην άλλη.

Πιο άμεσα, μέσα τις επόμενες ημέρες, θα γίνει το πρώτο βήμα για τη μετονομασία της οδού Φον Χίντεμπουργκ, ενός κεντρικού δρόμου στο Μπερχτεσγκάντεν που πήρε το όνομά του το 1933 από τον τότε Γερμανό πρόεδρο, προς τιμήν της απόφασής του να προσφέρει στον Χίτλερ την καγκελαρία.

Ο σκοπός των πρωτοβουλιών δεν είναι μόνο να αποθαρρυνθούν οι ανεπιθύμητοι ακροδεξιοί επισκέπτες, αλλά να ζητηθεί από όλους εκείνους που έχουν μια δυσάρεστη άποψη για τους μετανάστες, να θέσουν μια γραμμή απέναντι στη βία. Σύμφωνα με τον Παλμ, «η απάντηση στα προβλήματα της χώρας δεν είναι η επιστροφή στον ναζισμό και τη βία του – και η κατάσταση δεν βελτιώνεται μόνο με τη χρήση των iPhone για φωτογραφίες στο Instagram».

Με πληροφορίες από Guardian