«Δεν είναι περίεργο που ενώ φοβόμαστε τόσο πολύ τον θάνατο, την ίδια στιγμή θέλουμε να μάθουμε τα πάντα γι’ αυτόν; Ίσως γιατί νιώθουμε πως έτσι τον απομυθοποιούμε, τον κάνουμε πιο ανεκτό». Κλείνοντας τη συνέντευξη και καθώς οδηγούσα για το σπίτι, αυτό το σχόλιο του Πάνου γύριζε συνέχεια μέσα στο μυαλό μου. Σαν τη λύση σε ένα μυστήριο που έψαχνα για χρόνια.

Τον φοβόμαστε τον θάνατο, αν όχι όλοι, τουλάχιστον οι περισσότεροι, κι ας ξέρουμε πως είναι αναπόφευκτος. Νομοτελειακός. Και την ίδια στιγμή που τον φοβόμαστε και αποφεύγουμε να μιλάμε γι’ αυτόν, διψάμε να μάθουμε τα πάντα γι’ αυτόν. Την ίδια στιγμή που μας προκαλεί αποστροφή και μόνο η ιδέα του να βρεθούμε στο ίδιο δωμάτιο, δίπλα από ένα νεκρό σώμα, αποζητούμε κάθε μικρή πληροφορία για το τι θα μας συμβεί αφού αφήσουμε τα εγκόσμια.

Αυτή η αέανη αναζήτηση του «μετά» πιθανολογώ πως ήταν που με οδήγησε στο να ζητήσω συνέντευξη από τον Πάνο, όταν έμαθα πως τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως νεκροτόμος -από σπόντα- και παράλληλα δουλεύει και ως dj σε διάφορες εκδηλώσεις.

Πώς είναι άραγε μέσα στην ίδια μέρα να έρχεσαι αντιμέτωπος με τον θάνατο και τη ζωή; Είναι εφικτό να αφήσεις στην άκρη το συναίσθημα; Πώς αντιμετωπίζουν οι γύρω του, το επάγγελμά του;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΕΚΡΟΤΟΜΙΑ

Τι κάνει ένας νεκροτόμος ακριβώς;

Ένας νεκροτόμος έχει την ευθύνη για τη σωστή λειτουργία του νεκροτομείου, την καλή επικοινωνία με τα υπόλοιπα τμήματα του νοσοκομείου, την καθαριότητα, τη συντήρηση, τη διατήρηση του αρχείου, τη διενέργεια νεκροτομών φυσικά, και την παράδοση νεκρών.

Όταν λες παραδόσεις νεκρών

Αφού ολοκληρωθεί μια νεκροτομή, όλοι οι νεκροί παραδίδονται στα γραφεία κηδειών που αναλαμβάνουν την ταφή τους.

Θα ήθελες να μας εξηγήσεις λίγο περισσότερο τη διαδικασία μίας νεκροτομής;

Όπως αντιλαμβάνεστε πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα, και δεν μπορώ να σας περιγράψω λεπτομερώς τη διαδικασία. Επιγραμματικά μπορώ να αναφέρω ότι γίνονται τομές στα όργανα του νεκρού για να ανακαλύψουμε την αιτία θανάτου.

Όλοι όσοι πεθαίνουν περνούν από αυτήν τη διαδικασία;

Όχι. Νεκροτομές πραγματοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις βίαων ή αιφνίδιων θανάτων και σε περιπτώσεις υπόνοιας ιατρικής αμέλειας.

Εσύ εργάζεσαι στο νεκροτομείο του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού. Υπάρχουν και ιδιωτικές δομές;

Εξ όσων γνωρίζων δεν υπάρχουν ιδιωτικά νεκροτομεία στην Κύπρο.

ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΟΛΑ

Ας πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή, πώς βρέθηκες σε αυτό το επάγγελμα;

Εντελώς τυχαία! Εργαζόμουν ως υπάλληλος σε ναυτιλιακή εταιρεία προηγουμένως και εκείνη την περίοδο είχα μείνει άνεργος. Άκουσα πως ζητούσαν νεκροτόμους και μπήκα στη διαδικασία να το ψάξω για να δω τι ακριβώς είναι αυτό το επάγγελμα. Όταν διαπίστωσα πως δεν με ενοχλεί η διαδικασία, αντίθετα κατάλαβα πως μπορεί να είναι κάτι που μπορώ να κάνω, έκανα αίτηση για τη δουλειά. Το αστείο, μάλιστα, είναι πως όταν αιτήθηκα για τη θέση, στην αρχή μου είπαν όχι. Όταν κατάλαβαν για ποια θέση, σχεδόν με υποδέχτηκαν με ανοιχτές αγκάλες αφού ήταν για καιρό στα αζήτητα.

Και πώς από υπάλληλος σε ναυτιλιακή έκανες μια τόσο μεγάλη αλλαγή;

Δεν το είδα καθόλου έτσι. Όπως σου είπα, εκείνη την περίοδο ήμουν άνεργος και σε μία ηλικία που δεν βρίσκεις εύκολα δουλειά. Οι υποχρεώσεις έτρεχαν, οπότε η πρώτη μου έγνοια ήταν να βρω μία δουλειά για να μπορέσω να βιοποριστώ. Στην πορεία όμως, αποδείχτηκε μία από τις καλύτερες αποφάσεις της ζωής μου. Αγάπησα αυτήν τη δουλειά και όλες τις πτυχές της, και ξέρω πως μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά η δουλειά του νεκροτόμου δεν είναι μόνο αυτό που μπορεί κάποιος να φαντάζεται.

Όπως ανέφερες, δεν είχες σχέση με το αντικείμενο. Δεν απαιτούνται κάποιες σπουδές ή σχετική εκπαίδευση για μία τέτοια δουλειά;

Όχι, μόνο πρακτική εκπαίδευση που γίνεται από άλλους επαγγελματίες, πριν ξεκινήσεις να εργάζεσαι κανονικά.

Υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος που γίνονται οι τομές; Τι ακριβώς μαθαίνετε;

Ναι, υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο που ακολουθούμε κάθε φορά, αναλόγως της περίπτωσης.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΙΑΣΜΟΙ

Όταν αποφάσισες ότι μπαίνεις στο επάγγελμα, πώς αντέδρασαν οι δικοί σου άνθρωποι;

Αρνητικά, αλλά ήταν κάτι που το περίμενα και το θεωρώ και φυσιολογικό. Είναι όλα μέσα στο μυαλό μας. Εάν δεις καθαρά ρεαλιστικά το τι κάνω, δεν έχει κάτι τρομακτικό. Ασχολούμαι με άψυχα σώματα, τα οποία ούτε αισθάνονται ούτε αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει. Προσωπικά έτσι το είδα από την αρχή. Αλλά μπορώ να καταλάβω πως για την πλειοψηφία ο θάνατος είναι κάτι τρομακτικό.

Άρα από την πρώτη ημέρα που ανέλαβες ήσουν εντάξει; Δεν είχες κάποιο κούμπωμα; Έναν ενδοιασμό;

Νομίζω πως ναι, και όπως φάνηκε εκ των υστέρων είχα προετοιμαστεί πολύ καλά για το τι θα έκανα οπότε όταν ξεκίνησα, δεν είχα κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα.

Στα τέσσερα χρόνια που κάνεις αυτό το επάγγελμα, υπήρξαν περιπτώσεις που δεν άντεξες να προχωρήσεις ή ένιωσες άβολα;

Όχι, δεν έτυχε αυτό εκτός από μια φορά με ένα πολύ καλό μου φίλο, συνάδελφο dj που ευτυχώς δεν χρειάστηκε να προχωρήσουμε σε νεκροτομή.


Όταν σας φέρνουν βρέφη ή μικρά παιδιά;

Σίγουρα δεν είναι το ίδιο, αλλά και αυτό με τον καιρό συνηθίζεται και γίνεται ρουτίνα. Όταν μπεις σε αυτή τη δουλειά ένα από τα πρώτα πράγματα που συνειδητοποιείς είναι πως δυστυχώς ο θάνατος δεν έχει ηλικία.

ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ

Τι πρέπει να διαθέτει ένας άνθρωπος για να μπει στο επάγγελμα;

Σε πρακτικό επίπεδο πέραν από το απολυτήριο λυκείου, πρέπει να είναι εργατικός και υπεύθυνος γιατί έχει υπό την εποπτεία του όλη τη λειτουργία του νεκροτομείου. Τα υπόλοιπα μαθαίνονται στην εκπαίδευση. Προσωπικά, όμως, εξίσου σημαντικές θεωρώ και άλλες ικανότητες, όπως το να έχει ενσυναίσθηση και να είναι καλός άνθρωπος.

Πώς το εννοείς αυτό;

Συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που κουβαλούν μεγάλο πόνο, ρωτούν για τους δικούς τους, είναι σε κακή κατάσταση. Αν δεν μπορείς λοιπόν να καταλάβεις αυτόν τον πόνο και να τον νιώσεις, τότε δεν πρέπει να βρίσκεσαι εκεί εξαρχής. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να μπαίνεις στα παπούτσια του άλλου και να του συμπαραστέκεσαι σε όλο αυτό που βιώνει εκείνη τη στιγμή. Είναι θέμα ψυχολογίας και αυτό είναι μια ικανότητα που απέκτησα ομολογώ μέσω της άλλης μου ενασχόλησης.

ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

Να περάσουμε και σε αυτό το κομμάτι της ζωής σου. Εκτός από νεκροτόμος λοιπόν, εργάζεσαι παράλληλα και ως dj. Πώς συνδέονται αυτά τα δύο;

Ως dj εργαζόμουν πολύ πριν γίνω νεκροτόμος. Είναι μία δουλειά που αγαπώ και που δεν βλέπω σαν δουλειά, αλλά σαν ψυχοθεραπεία. Ξέρω πως εκ πρώτης όψεως μπορεί να μοιάζει οξύμωρο αυτό που κάνω, εμένα όμως που προσφέρει ισορροπία στην καθημερινότητά μου. Το να παίξω μουσική σε μία εκδήλωση μετά από μία δύσκολη ημέρα στο νεκροτομείο για παράδειγμα με αποφορτίζει και με ηρεμεί. Και έπειτα, όπως σου είπα, και στις δύο δουλειές χρειάζεται να ψυχολογείς τον κόσμο, να καταλαβαίνεις τις ανάγκες του και να δημιουργείς τις κατάλληλες συνθήκες γι’ αυτούς.

Πώς αντιδρά ο κόσμος όταν τους λες και τις δύο σου ιδιότητες;

Στην αρχή με βλέπουν περίεργα και έπειτα αρχίζουν καταιγισμό ερωτήσεων.

Τι σε ρωτάνε πιο συχνά;

Τι κάνω ακριβώς. Πώς νιώθω που ασχολούμαι με νεκρούς. Αν μου έφεραν τον τάδε δολοφονημένο που έδειξαν στις ειδήσεις και τι έγινε τελικά. Ξέρεις, είναι περίεργο που ενώ φοβόμαστε τόσο πολύ τον θάνατο, την ίδια στιγμή θέλουμε να μάθουμε τα πάντα γι’ αυτόν. Δεν ξέρω, ίσως έτσι προσπαθούμε να τον απομυθοποιήσουμε με κάποιο τρόπο.

Follow him on Instagram and Facebook