Σε ένα παζάρι μεταχειρισμένων στη Μινεσότα, ένας συλλέκτης αντικών αγόρασε μια ελαιογραφία με θέμα έναν ψαρά, για λιγότερο από 50 δολάρια. Τώρα, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, μπορεί να πρόκειται για ένα χαμένο έργο του Βίνσεντ Βαν Γκογκ.

Ο πίνακας, με τίτλο Elimar (1889), φαίνεται ότι δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της παραμονής του καλλιτέχνη στο ψυχιατρικό άσυλο Saint-Paul στο Σεν-Ρεμί-ντε-Προβάνς της Γαλλίας, όπου εισήχθη οικειοθελώς από τον Μάιο του 1889 έως τον Μάιο του 1890. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, φιλοτέχνησε περίπου 150 έργα, μεταξύ των οποίων αριστουργήματα όπως τα: «Ανθισμένη Αμυγδαλιά» (1890), «Ίριδες» (1889) και «Έναστρη Νύχτα» (1889).


O πίνακας Elimar:

Ο πίνακας απεικονίζει έναν ψαρά με λευκή γενειάδα και ένα στρογγυλό καπέλο, που κρατά μια πίπα στο στόμα του, απορροφημένος καθώς επισκευάζει το δίχτυ του σε μια έρημη ακτή. Η λέξη «Elimar», που θεωρείται ότι είναι το όνομα του άνδρα, είναι χαραγμένη στην κάτω δεξιά γωνία του πίνακα. Οι διαστάσεις του έργου είναι 18x16 ίντσες.

Για την αξιολόγηση του πίνακα, συγκροτήθηκε μια ομάδα περίπου 20 ειδικών από διάφορους τομείς –συμπεριλαμβανομένων χημικών, επιμελητών και δικηγόρων ευρεσιτεχνιών- από την εταιρεία έρευνας τέχνης LMI Group International με έδρα τη Νέα Υόρκη, η οποία αγόρασε το έργο από τον ανώνυμο συλλέκτη αντίκες έναντι άγνωστου ποσού το 2019.

«Το Elimar βασίζεται ξεκάθαρα σε έναν πίνακα του Δανού καλλιτέχνη Michael Ancher», αναφέρει η έκθεση. «Ο Βαν Γκογκ δεν αντέγραψε, αλλά ‘μετέφρασε’ το έργο του Ancher».

H λεπτομερής έκθεση 458 σελίδων αποκάλυψε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία. Κατά την εξέταση των χρωστικών και των ινών του Elimar, η πρόεδρος της Scientific Analysis of Fine Art, Jennifer Mass, διαπίστωσε ότι η πυκνότητα του καμβά αντιστοιχούσε σε εκείνη των υφασμάτων που χρησιμοποιούνταν την εποχή του Βαν Γκογκ, όπως και οι χρωστικές που χρησιμοποιήθηκαν—με μία εξαίρεση.

Η οργανική ένωση PR-50, που σχετίζεται με τη δημοφιλή χρωστική geranium lake red και χρησιμοποιήθηκε για τις βιολετί αποχρώσεις στον ουρανό του πορτρέτου, πιστώνεται σε γαλλικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από το 1905-06. Ωστόσο, ο δικηγόρος ευρεσιτεχνιών Ben Appleton, από την Wilson Gunn, εντόπισε ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του 1883 για το PR-50, καταχωρημένο από την εταιρεία Colored Materials and Chemical Products of Saint-Denis σε ένα προάστιο του Παρισιού. Σημειώνεται ότι ο αδελφός του Βαν Γκογκ, Τεό, που ζούσε στο Παρίσι, του προμήθευε μπογιές. Ως αποτέλεσμα, οι συντηρητές τέχνης μπορούν πλέον να χρονολογήσουν και να πιστοποιήσουν έργα που περιέχουν αυτήν τη χρωστική στα τέλη του 19ου αιώνα, αντί για τις αρχές του 20ού.

«Η ανάλυση που πραγματοποιήθηκε σε αυτόν τον ξεχωριστό πίνακα προσφέρει νέα στοιχεία για το έργο του Βαν Γκογκ, ιδιαίτερα σε σχέση με την πρακτική του να επανερμηνεύει έργα άλλων καλλιτεχνών», ανέφερε σε δήλωσή του ο Maxwell L. Anderson, Διευθύνων Σύμβουλος της LMI Group και πρώην διευθυντής του Metropolitan Museum of Art. «Αυτό το συγκινητικό πορτρέτο ενσαρκώνει το επαναλαμβανόμενο θέμα της λύτρωσης στο έργο του Βαν Γκογκ, μια έννοια που συχνά συζητούσε στις επιστολές και την τέχνη του. Μέσα από το Elimar, ο Βαν Γκογκ δημιουργεί μια μορφή πνευματικού αυτοπορτρέτου, επιτρέποντας στους θεατές να τον δουν όπως επιθυμούσε να τον θυμούνται».

Οι ειδικοί ανέφεραν ότι το πορτρέτο αντιπροσωπεύει επίσης μια περίοδο στη ζωή του καλλιτέχνη κατά την οποία «επέστρεφε σε θέματα και εικόνες από τη νεότητά του».

«Τα πορτρέτα ψαράδων και τα θέματα της ζωής στη θάλασσα ήταν από τα πρώτα του θέματα», σημειώνει η έκθεση. Ο ψαράς ήταν «μια μορφή και ένα θέμα που του ήταν ιδιαίτερα οικείο, λόγω της μοναχικής και επικίνδυνης ζωής που ζούσαν οι ψαράδες — κατά τη διάρκεια της ζωής του».

Ωστόσο, ο πίνακας θα πρέπει να αποδοθεί επισήμως από το Μουσείο Βαν Γκογκ στο Άμστερνταμ. Εάν επιβεβαιωθεί ως αυθεντικός Βαν Γκογκ, η αξία του εκτιμάται στα 15 εκατομμύρια δολάρια.

Με πληροφορίες από Art News, Independent