Επιστήμη
Τα ανησυχητικά ευρήματα έρευνας για τα σωματίδια που μολύνουν τους ανθρώπινους εγκεφάλους
Η παρουσία τους έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια.
Μία νέα μελέτη διαπίστωσε ότι όλο και περισσότερα μικροπλαστικά μολύνουν τους ανθρώπινους εγκεφάλους, κάτι που μπορεί να αντανακλά τη γενικότερη αύξηση της ρύπανσης από μικροπλαστικά τα τελευταία 50 χρόνια.
Αναλύοντας δεκάδες νεκροψίες που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1997 και 2024, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στους εγκεφαλικούς ιστούς αυξήθηκαν σημαντικά. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης τα μικροσκοπικά σωματίδια σε δείγματα ήπατος και νεφρών.
Όπως αναφέρει ο Guardian, το ανθρώπινο σώμα είναι ευρέως μολυσμένο από μικροπλαστικά. Έχουν επίσης βρεθεί στο αίμα, το σπέρμα, το μητρικό γάλα, τον πλακούντα και τον μυελό των οστών. Ο αντίκτυπός τους στην ανθρώπινη υγεία είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστος, αλλά έχουν συνδεθεί με εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν επίσης ότι η συγκέντρωση μικροπλαστικών ήταν περίπου έξι φορές υψηλότερη σε δείγματα εγκεφάλου από άτομα που είχαν άνοια. Ωστόσο, η βλάβη που προκαλεί η άνοια στον εγκέφαλο ενδέχεται να αυξάνει τις συγκεντρώσεις, δήλωσαν οι ερευνητές, πράγμα που σημαίνει ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί αιτιώδης σχέση.
Οι επιστήμονες ζητούν περισσότερες έρευνες πάνω στα μικροπλαστικά
«Δεδομένης της δραματικά αυξανόμενης παρουσίας των μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στο περιβάλλον, τα δεδομένα αυτά μας αναγκάζουν να καταβάλουμε πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να κατανοήσουμε αν παίζουν ρόλο στις νευρολογικές διαταραχές ή αν έχουν άλλες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία», εξήγησαν οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μάθιου Κάμπεν του Πανεπιστημίου του New Mexico στις ΗΠΑ.
Τα μικροπλαστικά διασπώνται από τα πλαστικά απορρίμματα και έχουν μολύνει ολόκληρο τον πλανήτη, από την κορυφή του όρους Έβερεστ μέχρι τα βάθη των ωκεανών. Οι άνθρωποι καταναλώνουν τα μικροσκοπικά σωματίδια μέσω της τροφής και του νερού, αλλά και απλά αναπνέοντας.
Μία άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου, διαπίστωσε ότι η μόλυνση από μικροπλαστκά είναι σημαντικά υψηλότερη στους πλακούντες από πρόωρες γεννήσεις. Μια άλλη πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να μπλοκάρουν τα αιμοφόρα αγγεία στους εγκεφάλους ποντικών, προκαλώντας νευρολογικές βλάβες, αλλά σημείωσε ότι τα ανθρώπινα τριχοειδή αγγεία είναι πολύ μεγαλύτερα.
Μεγαλύτερη συγκέντρωση μικροπλαστικών στα δείγματα του 2024 από ότι το 2016
Η νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Medicine, ανέλυσε δείγματα ιστών εγκεφάλου, ήπατος και νεφρών από 28 ανθρώπους που πέθαναν το 2016 και 24 άτομα που πέθαναν το 2024 στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ. Η συγκέντρωση μικροπλαστικών ήταν πολύ υψηλότερη στον εγκεφαλικό ιστό. Ήταν επίσης υψηλότερη στα δείγματα από το 2024, σε σύγκριση με εκείνα του 2016.
Οι επιστήμονες επέκτειναν την ανάλυση με δείγματα εγκεφαλικού ιστού από ανθρώπους που είχαν πεθάνει μεταξύ 1997 και 2013 στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ. Τα δεδομένα έδειξαν αυξητική τάση στη μόλυνση των εγκεφάλων από μικροπλαστικά από το 1997 έως το 2024.
Το πιο συνηθισμένο πλαστικό που βρέθηκε ήταν το πολυαιθυλένιο, το οποίο χρησιμοποιείται σε πλαστικές σακούλες και συσκευασίες τροφίμων και ποτών. Αποτελούσε το 75% όλων των πλαστικών κατά μέσο όρο. Τα σωματίδια στον εγκέφαλο ήταν κυρίως θραύσματα και νιφάδες πλαστικού σε νανοκλίμακα. Οι συγκεντρώσεις πλαστικών στα όργανα δεν επηρεάστηκαν από την ηλικία του ατόμου κατά τον θάνατο, ούτε από την αιτία θανάτου, το φύλο ή την εθνικότητά του.
Οι επιστήμονες σημείωσαν ότι αναλύθηκε μόνο ένα δείγμα από κάθε όργανο, πράγμα που σημαίνει ότι η μεταβλητότητα εντός των οργάνων παραμένει άγνωστη. Πρόσθεσαν, ακόμη, ότι ορισμένες διαφορές στα δείγματα του εγκεφάλου θα μπορούσαν να οφείλονται σε γεωγραφικές διαφορές μεταξύ του Νέου Μεξικού και της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ.
«Τα αποτελέσματα αυτά αναδεικνύουν μια κρίσιμη ανάγκη για την καλύτερη κατανόηση των οδών έκθεσης, των οδών πρόσληψης και κάθαρσης και των πιθανών συνεπειών των πλαστικών στην υγεία των ανθρώπινων ιστών, ιδίως στον εγκέφαλο», τόνισαν οι ερευνητές.
Η καθηγήτρια Ταμάρα Γκάλογουεϊ του Πανεπιστημίου του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία δεν συμμετείχε στην ομάδα μελέτης, δήλωσε ότι η αύξηση κατά 50% των επιπέδων μικροπλαστικών στον εγκέφαλο τα τελευταία οκτώ χρόνια είναι σημαντική και αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη παραγωγή και χρήση πλαστικών παγκοσμίως.
«Υποδηλώνει ότι αν μειώναμε τη μόλυνση του περιβάλλοντος με μικροπλαστικά, τα επίπεδα έκθεσης στους ανθρώπους θα μειώνονταν επίσης, προσφέροντας ένα ισχυρό κίνητρο για να επικεντρωθούμε σε καινοτομίες που μειώνουν την έκθεση», είπε στον Guardian η Γκάλογουεϊ.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Όλιβερ Τζοούνς, από το Πανεπιστήμιο RMIT της Αυστραλίας, δήλωσε ότι η νέα έρευνα είναι ενδιαφέρουσα, αλλά ο μικρός αριθμός δειγμάτων και η δυσκολία στην ανάλυση πλαστικών σωματιδίων που δεν είναι μολυσμένα σημαίνει ότι τα αποτελέσματα πρέπει να ερμηνευτούν με προσοχή.
Με πληροφορίες από Lifo, Guardian