Απόφοιτος της Αγγλικής Σχολής Λευκωσίας, το 2005 μετακόμισε στο Γιορκ της Βρετανίας για να σπουδάσει Ψυχολογία, όπου και παρέμεινε μέχρι το 2012 παίρνοντας το μεταπτυχιακό της στη Γνωστική Νευροεπιστήμη και το Διδακτορικό της στην ερευνητική Ψυχολογία.

«Από το 2013, δουλεύω ως ερευνήτρια στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Πίζας στην Ιταλία και σε συνεργασία με ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται πληροφορίες από το οπτικό μας πεδίο», σημειώνει η Κυριακή.

Πρόσφατα, η Κυριακή και η ερευνητική ομάδα της οποία ήταν επικεφαλής, δημοσίευσαν τα αποτελέσματα της έρευνας τους (διαβάστε τη δημοσίευση ΕΔΩ), σχετικά με μία νέα περιοχή του εγκεφάλου την οποία ανακάλυψαν, την περιοχή prostriata, η οποία έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται αντικείμενα κινούμενα με υψηλή ταχύτητα κυρίως στο περιφερικό οπτικό πεδίο.

Η CITY μίλησε με την Κύπρια επιστήμονα για τα οφέλη της σημαντικής αυτής ανακάλυψης σε σχέση με την κατανόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, αλλά και γιατί μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα στη νόσο του Αλτσάχαϊμερ.

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με αυτή τη συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου;

Αρχικός μας στόχος ήταν να καταλάβουμε πώς διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, επεξεργάζονται αντικείμενα κινούμενα με υψηλή ταχύτητα κυρίως στο περιφερικό οπτικό πεδίο. Προς μεγάλη μας έκπληξη, η περιοχή prostriata (μετατενιωτός φλοιός) ήταν η μοναδική περιοχή που έδειχνε ιδιαίτερη προτίμηση σε τέτοια ερεθίσματα. Η αλήθεια είναι ότι το αποτέλεσμα ήταν απρόσμενο, αφού -όπως πολλοί άλλοι ερευνητές- δεν γνωρίζαμε καν την ύπαρξη αλλά ούτε και το ρόλο της περιοχής prostriata.

 

Τι ακριβώς είναι αυτό που ανακαλύψατε;

Χρησιμοποιώντας ένα καινοτόμο σύστημα για την προβολή εικόνων κατά τη διάρκεια της λειτουργικής Μαγνητικής Τομογραφίας (fMRI), κατασκευασμένο ειδικά για τις ανάγκες αυτής της μελέτης από τον συνεργάτη μας Vincenzo Greco του Ιταλικού Εθνικού Ινστιτούτου Οπτικής, προβάλαμε για πρώτη φορά σ’ ένα ευρύ οπτικό πεδίο αντικείμενα κινούμενα σε πολύ μεγάλες ταχύτητες. Αυτό μας επέτρεψε να κατανοήσουμε το ρόλο της περιοχής prostriata στον ανθρώπινο εγκέφαλο, που μέχρι πρότινος παρέμενε άγνωστος.

Αν και μετά από 12 χρόνια στο εξωτερικό η επιστροφή στο νησί θα ήταν μια τεράστια αλλαγή στη ζωή μου, η αλήθεια είναι πως θα ήθελα πάρα πολύ να επιστρέψω πίσω στην Κύπρο και να συνεχίσω την έρευνα μου εκεί.

Dr Kyriaki Mikellidou (University of Pisa) and Professor David Burr (University of Florence)

Ποια είναι τα ευρήματά σας και ποια η σημαντικότητά τους;

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι στην περιοχή prostriata υπάρχει ολοκληρωμένος «χάρτης» του εξωτερικού οπτικού πεδίου. Σε αντίθεση όμως με άλλες οπτικές περιοχές που επεξεργάζονται κυρίως πληροφορίες από το υψηλής ευκρίνειας κεντρικό οπτικό πεδίο, ο χάρτης της περιοχής prostriata εστιάζεται κυρίως στο περιφερικό οπτικό πεδίο και αναλύει ερεθίσματα κινούμενα με υψηλή ταχύτητα, τα οποία απαιτούνται σε μια γρήγορη αντίδραση.

 

Πώς θα μπορούσε αυτή η ανακάλυψη και η κατανόηση των ευρημάτων σας, να βοηθήσουν την επιστήμη στο μέλλον; Ποια οφέλη είναι πιθανόν να προκύψουν;

Οι περισσότερες έρευνες σε αυτό τον τομέα, επικεντρώνονται στην κατανόηση του κεντρικού οπτικού πεδίου αγνοώντας πλήρως τις ιδιότητες του περιφερικού οπτικού πεδίου. Η κατανόηση της λειτουργίας της εν λόγω περιοχής του εγκεφάλου, που εστιάζει στο περιφερικό οπτικό πεδίο, θα μπορούσε να έχει σημαντικές κλινικές εφαρμογές. Για παράδειγμα, η περιοχή prostriata είναι μία από τις περιοχές που πλήττονται από τη νόσο του Αλτσχάϊμερ και συμβάλλουν στον αποπροσανατολισμό του χώρου και στην τάση πτώσης, χαρακτηριστικά αυτής της διαταραχής.

 

Μετά από αυτή την ανακάλυψη, ποια είναι τα επόμενα βήματα της έρευνας; Πώς θα προχωρήσετε;

Το επόμενο μας βήμα είναι να δούμε με ποιες άλλες περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου «επικοινωνεί» η περιοχή prostriata. Γνωρίζουμε ήδη από άλλα πρωτεύοντα, όπως ο πίθηκος, που έχουν παρόμοια δομή εγκεφάλου με τον δικό μας πως η περιοχή prostriata διατηρεί μια «απευθείας γραμμή» επικοινωνίας με περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν την προσοχή, τα συναισθήματα και τις γρήγορες αντιδράσεις κίνησης. Ανυπομονούμε να δούμε κατά πόσο αυτό ισχύει και στον άνθρωπο!

 

Κατάγεσαι από Κύπρο, παρόλα αυτά επέλεξες να εργαστείς στο εξωτερικό. Υπάρχει η σκέψη για επιστροφή στο νησί για να συνεχίσεις εδώ την έρευνα σου;

Αν και μετά από 12 χρόνια στο εξωτερικό η επιστροφή στο νησί θα ήταν μια τεράστια αλλαγή στη ζωή μου, η αλήθεια είναι πως θα ήθελα πάρα πολύ να επιστρέψω πίσω στην Κύπρο και να συνεχίσω την έρευνα μου εκεί. Ο δρόμος όμως είναι μακρύς και δύσβατος μιας και κάτι τέτοιο προϋποθέτει την εξασφάλιση χρηματοδότησης μέσω πολύ ανταγωνιστικών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας Κύπρου. Είμαι όμως αισιόδοξη!

 

*Η ερευνητική ομάδα αποτελείτο από τους Κ. Μικελλίδου, K., Kurzawski, J. W., Frijia, F., Montanaro, D., Greco, V., Morrone, M. C., & Burr. 

Reference: Mikellidou, K., Kurzawski, J. W., Frijia, F., Montanaro, D., Greco, V., Burr, D. C., & Morrone, M. C. (2017). Area prostriata in the human brain. Current Biology,27(19), 3056 - 3060.e3053. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2017.08.065

Κεντρική Φωτογραφία: www.mariamaraki.com