Η Helen Κυριάκου Τσαστουάνγκ είναι μια Κύπρια καλλιτέχνις με πτυχία στην τέχνη και την προσχολική εκπαίδευση. Στην αρχή της καριέρας της είχε την ευκαιρία να «μυήσει» παιδιά και έφηβους στην τέχνη, ως δασκάλα, αν και με λύπη λέει πως παρατηρεί πως η χώρα μας είναι πολύ πίσω όσον αφορά τις δεξιότητες που μπορούν να «ανθίσουν» μέσω των τεχνών. Αυτήν τη στιγμή εργάζεται σε ένα αγγλόφωνο σχολείο ως δασκάλα προσχολικής εκπαίδευσης, αλλά η «δίψα» της για την καλλιτεχνική έκφραση μέσω της ζωγραφικής δεν τελειώνει ποτέ, έτσι, εντός του μήνα θα μας παρουσιάσει μια σειρά έργων της στη Λεμεσό, στην τρίτη της ατομική έκθεση.

Μιλώντας λίγο μαζί της μπορείς να διακρίνεις την αγάπη που έχει για αυτό που κάνει και πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη ζωή της η τέχνη. Ως καλλιτέχνις όλη της τη ζωή, μάς δίνει παραδείγματα από την παιδική της ηλικία, όταν ζωγράφιζε παντού μέσα στο σπίτι, ενώ ο ρόλος της ως μαμάς πλέον φαίνεται πως έχει εμπλουτίσει την καλλιτεχνική της έκφραση.

Ποια είναι η πρώτη σου «καλλιτεχνική» ανάμνηση;

Από μικρή ηλικία μου άρεσε να ζωγραφίζω. Όλες μου οι αναμνήσεις σαν παιδί είναι να βρίσκομαι κλεισμένη στο δωμάτιό μου μπροστά από ένα καβαλέτο περιτριγυρισμένη με μπογιές και πινέλα. Αν ρωτήσετε τη μητέρα μου, θα σας πει πως είχα χρωματίσει τα πάντα στο σπίτι, από τοίχους, μέχρι έπιπλα και σεντόνια! Παρ’ όλ’ αυτά, ήταν, είναι και θα είναι, μαζί με τον πατέρα μου, οι μεγαλύτεροί μου υποστηρικτές, οι οποίοι στηρίζουν και καταλαβαίνουν την τρέλα που έχουμε εμείς οι καλλιτέχνες! Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν έλαβα μέρος σε έναν διαγωνισμό ζωγραφικής στο σχολείο - ήμουν 12 χρόνων τότε, και κέρδισα το πρώτο βραβείο, το λεξικό του Μπαμπινιώτη! Αυτό αποτέλεσε την πρώτη μου επιβεβαίωση ότι υπάρχει αναγνώριση σε αυτό που αγαπώ τόσο να κάνω.


Και πώς συνέχισες από εκεί και πέρα;

Από την ηλικία των 10 χρόνων πήγαινα μαθήματα ζωγραφικής. Μετά από κάποια χρόνια, όταν σιγουρεύτηκα ότι αυτό θέλω να ακολουθήσω σαν επάγγελμα στη ζωή μου, γράφτηκα σε μια άλλη σχολή, που μπορούσε να με προετοιμάσει για τις εξετάσεις Τέχνης. Λίγο πριν τελειώσω το σχολείο, είχα ήδη ξεκινήσει Art & Design Foundation Studies, αυτό με προετοίμασε για την εξέλιξή μου από δίπλωμα σε πτυχίο. Το επόμενο στάδιο ήταν η φοίτησή μου στο University for the Creative Arts.


Γιατί επέλεξες τη ζωγραφική και όχι κάποιο άλλο μέσο;

Η τέχνη είναι ζωή! Είναι έκφραση, δημιουργία, χαρά και φυσικά αφορά τους πάντες, μικρούς και μεγάλους. Αναπτύσσει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία, αντιμετωπίζει την πραγματικότητα με διαφορετικό τρόπο και καλλιεργεί την κριτική σκέψη. Βλέπουμε τα παιδιά, πριν ακόμα μιλήσουν καλά καλά, να ζωγραφίζουν, όπως και μεγάλους ανθρώπους να αποφασίζουν να ασχοληθούν με τη ζωγραφική, για να βρουν ίσως, κάποια διέξοδο και να ανακαλύπτουν για τον εαυτό τους πράγματα που πιθανότατα δεν είχαν σκεφτεί ποτέ. Επομένως, ζωγραφική γιατί έχει μεγάλη, θετική επιρροή στη σωματική και πνευματική ανάπτυξή μας.

Υπάρχει κάποιος καλλιτέχνης που επηρέασε το στυλ σου;

Στην πορεία της καλλιτεχνικής μου καριέρας έχω επηρεαστεί από διάφορους καλλιτέχνες. Ένας από τους αγαπημένους μου είναι ο Jackson Pollock. Αν υπάρχει ένας ζωγράφος που έσταξε πάνω στους καμβάδες του το οργανωμένο χάος αυτού του κόσμου και που το νοηματοδότησε εικαστικά, αυτός είναι ο Jackson Pollock. Ήταν ο εκπρόσωπος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού και επινόησε την τεχνική του dripping. Όταν έσταζε την μπογιά ήξερε ακριβώς πού θα πέσει και τι θα σχηματίσει. Σαν τους επαγγελματίες του μπιλιάρδου που έχουν προϋπολογίσει την πορεία της μπάλας τους.

Γι’ αυτό και τα έργα σου φαίνονται να εμπίπτουν στην αφηρημένη τέχνη;

Ακριβώς! Με τον όρο Abstract Art (αφηρημένη τέχνη) αναφερόμαστε σε ένα μοντέρνο κίνημα στις εικαστικές τέχνες σύμφωνα με το οποίο αποκλείεται οποιαδήποτε αναφορά στην εξωτερική, φυσική πραγματικότητα. Η αφηρημένη τέχνη είναι η τέχνη που δεν προσπαθεί να αναπαραστήσει μια ακριβή απεικόνιση μιας οπτικής πραγματικότητας, αλλά αντίθετα χρησιμοποιεί σχήματα, χρώματα, φόρμες και σημάδια για να επιτύχει το αποτέλεσμά της.


Έχεις πειραματιστεί με «προκλητικά» για κάποιους θέματα ή στοιχεία σε έργα σου;

Όταν ήμουν ακόμη φοιτήτρια, ένα από τα πιο απαιτητικά μαθήματά μας ήταν να παρατηρούμε και να ζωγραφίζουμε ανθρώπινες φιγούρες. Life drawing λοιπόν, συνήθως είναι ένα σχέδιο της ανθρώπινης φιγούρας, παραδοσιακά γυμνό, από την παρατήρηση ενός ζωντανού μοντέλου. Η δημιουργία σχεδίων ανθρώπινης γυμνής φιγούρας, ήταν ένα μεγάλο στοιχείο στην παραδοσιακή εκπαίδευση των καλλιτεχνών από την Αναγέννηση μέχρι και σήμερα, οπότε για εμένα σαν καλλιτέχνης δεν είναι κάτι το παράξενο ή κάτι το ανορθόδοξο.

Πώς αντιδρά ο κόσμος στη γύμνια που παρουσιάζεις σε κάποια από τα έργα σου;

Να σου πω την αλήθεια, δεν είχα ποτέ κάποιο πρόβλημα με τα έργα μου που απεικόνιζαν γυμνές ανθρώπινες φιγούρες. Το να κοιτάς είναι διαφορετικό από το να βλέπεις. Το να κοιτάς τα πράγματα είναι εύκολο, αλλά το να βλέπεις είναι πιο δύσκολο. Μπορούμε εύκολα να δούμε ένα γυμνό σώμα και να πούμε ότι είναι γυμνό σώμα. Το να βλέπεις σημαίνει να κατανοείς το σώμα του μοντέλου, να γνωρίζεις πού βρίσκονται οι μύες, πώς περιστρέφεται το σώμα, πού βρίσκονται οι σκιές και τα φώτα, οι αναλογίες και οι σχέσεις των μερών του σώματος, η γωνία στην οποία γέρνει το κεφάλι κ.λπ. Μαθαίνεις και εξελίσσεσαι ως καλλιτέχνης.


Από πού αντλείς έμπνευση;

Πηγή έμπνευσης για έμενα είναι η καθημερινότητά μου, τα όνειρά μου, η οικογένειά μου και η φύση. Ακόμη και οι δυσκολίες της ζωής είναι πηγή έμπνευσης. Όντας ένας πολύ συναισθηματικός άνθρωπος, η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσής μου είναι τα συναισθήματά μου. Η τέχνη μού δίνει την δυνατότητα να καθαρίσω το μυαλό μου, να δημιουργήσω και να απομακρύνω το άγχος της καθημερινότητας.


Η επερχόμενη έκθεσή σου τι πραγματεύεται;

Πραγματεύεται τη ζωή ενός καλλιτέχνη εν καιρώ καραντίνας μέχρι και σήμερα. Στην έκθεση θα βρείτε έργα που δημιουργήθηκαν με μεγάλη αγάπη, ελάχιστα υλικά και χρώματα, που όμως δεν έχουν κάτι να ζηλέψουν από αλλά έργα ζωγραφικής.


Ποιο θα έλεγες ότι είναι το πιο ξεχωριστό έργο που θα δούμε στην έκθεση;

Υπάρχει ένα έργο τέχνης που είναι ανεκτίμητο. Απεικονίζει εμένα και την κόρη μου εν καιρώ Covid-19, τότε που σταμάτησε ο χρόνος και αναγκαστήκαμε να μείνουμε σπίτι, χωριστά ο ένας από τον άλλο.

Εκείνο τον καιρό λοιπόν, λίγες μέρες πριν από το lockdown στην Κύπρο, ο άντρας μου έφυγε για επαγγελματικό ταξίδι στην Αφρική, απ’ όπου και κατάγεται. Κανένας από τους δύο μας δεν γνώριζε ότι όλο αυτό θα εξελισσόταν σε παγκόσμια πανδημία. Περάσαμε πολύ δύσκολα! Για τον σύζυγό μου μάλιστα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να ταξιδέψει πίσω σε εμάς, χωρίς ευρωπαϊκή βίζα ή χωρίς κυπριακό διαβατήριο. Όμως, βρέθηκαν στον δρόμο μας άνθρωποι με ψυχή! Άνθρωποι που με άκουσαν και βοήθησαν τον άντρα μου να έρθει πίσω στην οικογένειά του. Μέσα σε αυτούς τους επτά μήνες που ήμασταν μακριά, όσο στενάχωρο και να ήταν, έπρεπε να παραμείνουμε δυνατοί ο ένας για τον άλλο. Ευτυχώς είχα τη στήριξη και την αγάπη της οικογένειάς μου.

Έτσι, γεννήθηκε και αυτός ο πίνακας, ο οποίος είναι τόσο ξεχωριστός στην καρδιά μου και είναι αφιερωμένος στην κόρη μου, γεμάτος συναισθήματα και αγάπη. Φτιαγμένος με μηδαμινά υλικά και ελάχιστα ακριλικά χρώματα.


Η οικογένειά σου φαίνεται πως παίζει σημαντικό ρόλο στα έργα σου

Όλοι μου οι πίνακες είναι μοναδικοί και το κάθε έργο έχει μια ιστορία να πει, αλλά ναι, η οικογένεια έχει μια ξεχωριστή θέση στην τέχνη μου. Μάλιστα, εκτός από τον πίνακα που αφιέρωσα στην κόρη μου, έχω ακόμη ένα αγαπημένο μου έργο που ονομάζεται «Alexander». Είναι εμπνευσμένο από τον αδερφό μου και τις αναμνήσεις μας στην θάλασσα τα καλοκαίρια.

Άκρως αφηρημένη και παραστατική ταυτόχρονα, η τέχνη της Helen ενσωματώνει φύση και φιγούρες βυθισμένες σε πλούσια χρώματα και εκφραστικές πινελιές. Μερικές φορές χρειάζεται λίγος χρόνος από τον θεατή για να καταλάβει τι βλέπει λόγω μιας φαινομενικής συνεχούς ροής χρωμάτων και γραμμών.

Μπορείς να πάρεις μια γεύση από την τέχνη της στην επερχόμενη έκθεσή της, που θα γίνει στις 14,15 & 16 Ιουλίου στο Art Studio 55 στη Λεμεσό. Ο δήμαρχος της πόλης θα πραγματοποιήσει ομιλία στα εγκαίνια που θα γίνουν στις 14 Ιουλίου, στις 8:00 μ.μ.