Επιμέλεια: Ανδρέας Κάτσιης

Τα transgender άτομα είναι μέρος της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και θα υπάρχουν είτε μεγαλώσουν με αυστηρά παραδοσιακά πρότυπα, είτε πιο φιλελεύθερα.

Και εκεί είναι που αρχίζουν να συμβαίνουν τα διάφορα περίεργα και παράδοξα, σχετικά με την κοινωνία και την αντιμετώπισή της προς τα transgender άτομα. Αδιάκριτες ερωτήσεις, προσβλητικές πολλές φορές, οι οποίες -συνήθως- αποσκοπούν στο να κάνουν ένα trans άτομο να νιώσει άσχημα γι’ αυτό που είναι και να του δημιουργήσει περισσότερες ανασφάλειες και ντροπή.

Παρότι σήμερα ο κόσμος έχει μεγαλύτερη και πιο εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν θέματα ΛΟΑΤΙ, ενώ πολύ συχνά γίνονται και διάφορες εκστρατείες ενημέρωσης, υπάρχει ακόμη ένα μεγάλο σύννεφο σε θέματα που αφορούν τους transgender.

Με αφορμή το 4ο Cyprus Pride Parade #SpeakLove που θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 28 Μαΐου με τη μεγάλη πορεία υπερηφάνειας στη Λευκωσία, ζητήσαμε από ένα transgender άτομο να μας πει ποιες είναι οι πιο άβολες ερωτήσεις που μπορεί να δεχτεί ένας trans, ποιοι είναι οι πιο fail αστικοί μύθοι που επικρατούν και τέλος, πώς μπορεί κάποιος που θέλει να μάθει περισσότερα πράγματα για έναν trans να θέσει τα ερωτήματα που τον απασχολούν χωρίς να γίνει προσβλητικός και αδιάκριτος.

«Για τα περισσότερα trans άτομα, εκτός κι αν είναι εξαιρετικά τυχεροί, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα δεχτούν περίεργες, αδιάκριτες και προσβλητικές ερωτήσεις σχετικά με αυτό που είναι,. Το χειρότερο είναι δε πως αν αρνηθούν να απαντήσουν, οι συνομιλητές μπορεί να γίνουν επιθετικοί και εριστικοί».

 

1# Μα πιο είναι το πραγματικό σου όνομα;

Είναι ίσως η πιο συχνή ερώτηση που γίνεται σε ένα transgender άτομο, αφού στα μάτια του ατόμου που ρωτάει, η εικόνα που βλέπει, δεν με την ταυτότητα που επιθυμεί να εκφράσει το άτομο που έχει απέναντί του. Μια ερώτηση που ακυρώνει την ταυτότητα και την προσωπικότητα ενός transgender ατόμου, αφού δείχνει πως δεν αποδέχεται την ύπαρξη που έχει απέναντι του.

Γιατί ένα trans άτομο να έχει λιγότερα δικαιώματα σε θέματα αξιοπρέπειας, προσωπικών δεδομένων και σεβασμού, από κάποιον άλλον;

2# Έχεις κάνει την επέμβαση;

Αυτό, εκτός από αγένεια -πώς θα σου φαινόταν αν σε ρωτούσα εγώ για τα απόκρυφα σημεία σου- είναι και εξαιρετικά αδιάκριτο, ιδίως όταν γίνεται από εντελώς άγνωστα άτομα. Αν μάλιστα κάποιος γνωρίζει ότι είσαι trans και σε ρωτήσει κάτι τέτοιο, απαιτεί να λάβει και απάντηση, αν δηλαδή έχω αλλάξει τα γεννητικά μου όργανα. Λες και αυτό θα καθορίσει το ποιος είμαι (άντρας ή γυναίκα) ή λες και πρέπει να αφορά τον οποιονδήποτε τι κάνω εγώ με τα γεννητικά μου όργανα.

 

Να του απαντήσω δηλαδή για ένα μέρος του σώματος μου, το οποίο στο κάτω-κάτω, καθημερινά κρύβεται μέσα σε ρούχα και δεν μπορεί να το δει κανείς. Για να το ξεκαθαρίσουμε, δεν είναι μόνο μια η επέμβαση, είναι πολλές (μαστεκτομή, υστερεκτομή, επέμβαση προσώπου για γυναικεία χαρακτηριστικά, αφαίρεση στήθους κ.ο.κ), μια από αυτές είναι και η αλλαγή οργάνων, η οποία συνήθως είναι η πιο περίπλοκη, δύσκολη, επικίνδυνη και ακριβή. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι transgender επιλέγουν να μην προχωρήσουν σε αυτή τη διαδικασία, κάτι που όμως δεν αλλάζει την ταυτότητα φύλου που επιλέγουν να είναι.

Υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός οικογενειών -ναι στην Κύπρο-  οι οποίες όχι μόνο αποδέχονται τον άνθρωπό τους όπως ακριβώς είναι, αλλά τον στηρίζουν και τον υπερασπίζονται.

3# Πότε θα κάνεις τελικά την επέμβαση;

Δες πιο πάνω…

 

4# Αλήθεια, πώς κάνεις σεξ;

Ακόμη μια πολύ αδιάκριτη και αγενής ερώτηση, την οποία δέχονται συχνά τα transgender άτομα- δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ένα trans άτομο να έχει λιγότερα δικαιώματα σε θέματα αξιοπρέπειας, προσωπικών δεδομένων και σεβασμού, από κάποιον άλλον; Είναι επίσης μια άτοπη ερώτηση, αφού τα trans άτομα κάνουν σεξ όπως και όλος ο υπόλοιπος κόσμος, άλλωστε οι άνθρωποι κάνουν σεξ με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Δεν φαντάζομαι να έκανες την ίδια ερώτηση ποτέ σε κάποιον άλλον που δεν είναι trans...

 

5# Έχεις ακόμα αντρικά/γυναικεία γεννητικά όργανα;

Ξανά, αγενής και αδιάκριτη ερώτηση, που δεν αφορά και κανέναν. Αν αυτή την ερώτηση δεν θα την έκανες σε ένα άτομο που δεν είναι trans και δεν θα ήθελες να σου την κάνουν, τότε σε παρακαλώ εφάρμοσε την ίδια τακτική και με ένα trans άτομο. Μόνο και μόνο επειδή είναι κάποιος transgender, δεν νομιμοποιείσαι να του κάνεις τέτοιου είδους προσωπικές ερωτήσεις.

Τα transgender άτομα δεν ενδιαφέρονται να εξαπατήσουν κανέναν, θέλουν μόνο να ζήσουν ήσυχα τη ζωή τους εκφράζοντας το φύλο που τους αντιπροσωπεύει.

6# Είσαι τέλειος όπως είσαι. Γιατί προσπαθείς να κάνεις ζημιά στο σώμα σου;

Αυτός, είναι ακόμη ένας τρόπος για να ακυρώσεις ή να απορρίψεις την ταυτότητα φύλου ενός trans ατόμου. Ενώ αποδεικνύει την επικρατούσα λογική, η οποία είναι ανίκανη να αναγνωρίσει την ποικιλομορφία στην ανθρώπινη αυτό-έκφραση. Τα ζητήματα της υγείας, έχουν πολλά επίπεδα και αναγνώσεις και για τα trans άτομα – όχι για όλα- το να καταφέρουν να πετύχουν την αρμονία του πως νιώθουν με το πως φαίνονται, είναι το πιο σημαντικό βήμα στην επίτευξη της ευημερίας τους.

 

7# Γιατί προσπαθείς να εξαπατήσεις τον κόσμο; Δεν θα γίνει ποτέ αληθινός άντρας/γυναίκα.

Αυτό δεν είναι μόνο αγενές, αλλά βάρβαρο και επιθετικό. Είναι στην ουσία μια προσπάθεια να ταπεινώσεις και να εκφοβίσεις ένα trans άτομο, και να το πείσεις να επιστρέψει σε ένα καλούπι το οποίο εσύ πιστεύεις ότι ανήκει. Τα transgender άτομα δεν ενδιαφέρονται να εξαπατήσουν κανέναν, θέλουν μόνο να ζήσουν ήσυχα τη ζωή τους εκφράζοντας το φύλο που τους αντιπροσωπεύει, χωρίς να πρέπει να νιώθουν περιθωριοποιημένοι, ή ψεύτες ή ακόμα ότι πάσχουν από κάποια πνευματική αναπηρία.

Τα transgender άτομα δεν πρέπει να εξαναγκάζονται να ζουν σ’ ένα ψέμα, γιατί η κοινωνία ή η κουλτούρα της χώρας στην οποία ζουν, δεν αποδέχεται την ποικιλομορφία.

8# Δοκίμασες κάποια θεραπεία πριν;

Άκρως προσβλητικό. Μια ακόμη απόδειξη ότι η κοινωνία θεωρεί πως η επιλογή ενός transgender ατόμου δεν υφίσταται, και πρέπει αυτό το άτομο να θεραπευτεί ακολουθώντας μια ψυχολογική θεραπεία. Την ώρα που πολλά trans άτομα παλεύουν με το άγχος, την κατάθλιψη και τον κοινωνικό αποκλεισμό, καταπιέζοντας παράλληλα τη φύση τους για να επιβιώσουν, είναι ότι χειρότερο να τους λες ότι το να είσαι transgender, είναι ένα υποπροϊόν μιας υποβόσκουσας νεύρωσης ή μιας ψυχολογικής δυσλειτουργίας.

 

9# Με την οικογένεια και τους οικείους σου τι γίνεται; Δεν σε ενδιαφέρει το πώς θα του επηρεάσει η απόφαση σου και πώς θα τους κάνει να νιώσουν;

Προσπάθεια χειραγώγησης και ξεκάθαρη απόπειρα εξαναγκασμού ενός trans ατόμου να επιστρέψει πίσω στο καλούπι που του «αρμόζει» σύμφωνα με την κοινωνία. Η ευτυχία του καθενός εξαρτάται μόνο απ’ αυτόν. Τα transgender άτομα δεν πρέπει να εξαναγκάζονται να ζουν σ’ ένα ψέμα, γιατί η κοινωνία ή η κουλτούρα της χώρας στην οποία ζουν, δεν αποδέχεται την ποικιλομορφία. Η πιο πάνω ερώτηση, υπονοεί παράλληλα πως οι οικογένειες των trans ατόμων είναι δεδομένο πως πρέπει να ντρέπονται γι’ αυτούς και να τους απορρίπτουν.

Παρόλο που είναι γεγονός ότι στις πιο παραδοσιακές κοινωνίες, όπως είναι η Κύπρος, τα μέλη της οικογένειας ενός trans ατόμου δεν αποδέχονται αυτή την επιλογή και τους εξαναγκάζουν σε αποσιώπηση του γεγονότος, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός οικογενειών -ναι στην Κύπρο-  οι οποίες όχι μόνο αποδέχονται τον άνθρωπο τους όπως ακριβώς είναι, αλλά τον στηρίζουν και τον υπερασπίζονται.

 

Διάβασε επίσης εδώ για τη μεγάλη συναυλία του  Cyprus Pride Days 2017

Εναλλακτικά, αν θέλεις πραγματικά να μάθεις κάποια πράγματα για τον συνομιλητή σου, που τυγχάνει να είναι trans, μπορείς να θέσεις τα ερωτήματά σου κάπως διαφορετικά, ούτως ώστε και να μην τον προσβάλεις ή να τον κάνεις να νιώσει άσχημα, αντίθετα όμως θα του δημιουργήσεις ένα αίσθημα ασφάλειας και οικειότητας.

Το να είσαι transgender, αφορά την ταυτότητα φύλου. Το να είσαι gay, όμως, αφορά τον σεξουαλικό σου προσανατολισμό.

1# Ποια είναι η προσωπική προσφώνηση που προτιμάς;

Αυτόματα, δείχνει έναν συνομιλητή με τον οποίο ένα trans άτομο μπορεί να νιώσει ασφαλής και να είναι ο εαυτός του. Κάποια trans άτομα νιώθουν άνετα με τις παραδοσιακές προσφωνήσεις, αυτός/αυτή, του/της, ενώ άλλα trans άτομα μπορεί να νιώθουν πιο άνετα με ουδέτερες προσφωνήσεις όπως αυτό/αυτή κ.ο.κ.

 

2# Η ζωή σου τώρα άλλαξε προς το καλύτερο;

Αν ένα transgender άτομο εκφράζει ανοιχτά την ταυτότητα φύλου του, άσχετα αν έχει προχωρήσει σε ορμονοθεραπείες ή επεμβάσεις, αυτή είναι μία καλή ερώτηση. Ακόμη μια καλή ερώτηση θα ήταν «Τι σχέδια μπορείς να κάνεις τώρα για τη ζωή σου, που δεν μπορούσες πριν;», ή «Πώς το να είσαι trans άτομο, σε κάνει να αντιμετωπίζεις τον κόσμο;».

#ΜΥΘΟΙ

1# Τα trans άτομα είναι απλά ομοφυλόφιλοι, οι οποίοι δεν αποδέχονται τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό.

Το να είσαι transgender και το να είσαι gay, είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Το να είσαι transgender, αφορά την ταυτότητα φύλου. Με λίγα λόγια δηλαδή, είναι ένας άνθρωπος ο οποίος βλέπει τον εαυτό του ως άντρα, γυναίκα ή άφυλο ον, άσχετα με το τι λέει το πιστοποιητικό γέννησης. Το να είσαι gay όμως, αφορά τον σεξουαλικό σου προσανατολισμό. Δηλαδή πιο φύλο σε ελκύει, όχι το τι φύλο είσαι. Τα trans άτομα μπορεί να είναι straight, gay, bisexual, όπως ακριβώς συμβαίνει με όλους όσοι η εικόνα τους συνάδει, με το πιστοποιητικό γέννησης τους.

Οι μητέρες και οι πατεράδες, δεν «κάνουν» τα παιδιά τους transgender.

2# Τα trans άτομα είναι πνευματικά διαταραγμένοι.

Τα transgender άτομα υπάγονται κάτω από μια μεγάλη ομπρέλα φύλων ταυτότητας, η οποία διαφέρει από την δυαδική του άρρεν και του θήλυ. Το να είσαι transgender δεν είναι ψυχολογική ή πνευματική δυσλειτουργία.

 

3# Όλα τα trans άτομα θέλουν να προχωρήσουν ιατρικά σε επεμβάσεις και ορμονοθεραπείες.

Ακόμη ένα ψέμα. Ενώ πολλοί transgender αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα την περίοδο της εφηβείας, που το σώμα αλλάζει και επιθυμούν να προχωρήσουν σε επεμβάσεις και ορμονοθεραπείες για να εκφράσουν την ταυτότητα των φύλων τους, υπάρχουν και αυτοί που δεν έχουν την ανάγκη να τροποποιήσουν το σώμα τους. Που απλά επιθυμούν να εκφράζουν την ταυτότητα του φύλου τους, χωρίς να ντρέπονται, να στοχοποιούνται, να παρενοχλούνται ή να περιθωριοποιούνται από τις οικογένειές τους, το χώρο εργασίας και τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις (ιδίως εκείνες που απαιτούν έγγραφα ταυτότητας, όπως το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού, άδεια οδήγησης ή το διαβατήριο κλπ).

 

4# Αν οι γονείς σου σε μεγάλωναν πιο παραδοσιακά και με πιο αποτελεσματικό τρόπο, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν θα συνέβαινε.

Ακόμη ένας μύθος. Οι μητέρες και οι πατεράδες, δεν «κάνουν» τα παιδιά τους transgender. Δεν συμβαίνει αυτό επειδή ο πατέρας δεν ήταν αρκετά «άντρας» ή η μητέρα αρκετά «γυναίκα», ή δεν δόθηκε αρκετή έμφαση στους παραδοσιακούς ρόλους, μεγαλώνοντας. Τα transgender άτομα είναι μέρος της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και θα υπάρχουν είτε μεγαλώσουν με αυστηρά παραδοσιακά πρότυπα, είτε πιο φιλελεύθερα.