Σαν σήμερα, 14 Οκτωβρίου 1863, ο Σουηδός χημικός Άλφρεντ Νόμπελ πατεντάρει την παρασκευή της νιτρογλυκερίνης, μία εφεύρεση από την οποία θα κερδίσει τόσα χρήματα, όσα για να συντηρούν έως σήμερα το Ίδρυμα Νόμπελ, που απονέμει τα ομώνυμα βραβεία.

Πώς ξεκινά η ιστορία:

Η νιτρογλυκερίνη ήταν το πρώτο εκρηκτικό που μπορούσε να αναπτυχθεί καλύτερα και ήταν ισχυρότερο από άλλα εκρηκτικά που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα. Η νιτρογλυκερίνη εφευρέθηκε αρχικά από τον χημικό Ασκάνιο Σομπρέρο το 1847 στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, την οποία μάλιστα αποκάλεσε πυρογλυκερίνη (pyroglycerin) και προειδοποιούσε αδιάκοπα κατά της χρήσης της, στα γράμματα και τα άρθρα του, δηλώνοντας ότι ήταν υπερβολικά επικίνδυνη και αδύνατο να τη χειριστεί κανείς.

Ο Άλφρεντ Νομπέλ, συμμαθητής του Σομπρέρο, πήρε τον χημικό τύπο σπίτι του, στη Σουηδία και πειραματίστηκε πάνω σε πιο ασφαλείς τρόπους για τον χειρισμό αυτής της επικίνδυνης ουσίας.

Ο νεότερος αδελφός του και μερικοί εργάτες σκοτώθηκαν το 1864 σε μία έκρηξη νιτρογλυκερίνης στο οικογενειακό εργοστάσιο όπλων στο Helenborg. Ένα χρόνο μετά, ο Νομπέλ ίδρυσε την εταιρία «Alfred Nobel & Company» στη Γερμανία, χτίζοντας ένα απομονωμένο εργοστάσιο στους λόφους Krümmel του Geestacht δίπλα στο Αμβούργο.

Αυτή η εταιρία παρήγαγε ένα υγρό που συνδύαζε τη νιτρογλυκερίνη με το μπαρούτι, γνωστό ως «Εκρηκτικό Έλαιο» (Blasting Οil), αλλά ήταν εξαιρετικά ασταθές και δύσκολο στη μεταφορά, όπως φαινόταν από πολυάριθμες καταστροφές. Τα κτήρια του εργοστασίου στο Krümmel καταστράφηκαν μάλιστα σε δύο περιπτώσεις.

Τον Απρίλιο του 1866 τρία κιβώτια νιτρογλυκερίνης στάλθηκαν στην Καλιφόρνια, όπου η εταιρεία σιδηροδρόμων «Central Pacific Railroad» ήθελε να κάνει πειράματα χρησιμοποιώντας την ικανότητά της να εκρήγνυται βίαια, ώστε να επιταχύνει την κατασκευή μιας σήραγγας μήκους 506 μέτρων (1659 ποδιών) στην οροσειρά Σιέρα Νεβάδα.

Ένα από τα κιβώτια εξερράγη σε γραφείο της εταιρείας Ουέλς Φάργκο (Wells Fargo) στο Σαν Φρανσίσκο και σκότωσε 15 άτομα, κάτι που οδήγησε στη γενική απαγόρευση της μεταφοράς υγρής νιτρογλυκερίνης στην Καλιφόρνια. Έτσι, έγινε απαραίτητη η επιτόπια παρασκευή νιτρογλυκερίνης, καθώς ήταν απαραίτητη για τα σκληρά πετρώματα που είχαν απομείνει και έπρεπε να απομακρυνθούν με έκρηξη για την ολοκλήρωση του πρώτου αμερικανικού διηπειρωτικού σιδηροδρόμου.

Η υγρή νιτρογλυκερίνη είχε απαγορευθεί ευρέως και σε άλλα επίσης μέρη και αυτό τελικά οδήγησε στη δημιουργία της δυναμίτιδας από τον Άλφρεντ Νομπέλ και την εταιρία του το 1867.

Η δυναμίτιδα κατασκευάστηκε με συνδυασμό νιτρογλυκερίνης και γης διατόμων, πετρώματος που μπορούσε να βρεθεί στους λόφους Krümmel. Παρόμοια μίγματα περιείχαν νιτρογλυκερίνη με άλλα αδρανή απορροφητικά υλικά (πολλοί διαφορετικοί συνδυασμοί δοκιμάστηκαν έτσι ώστε να παρακάμψουν τα αυστηρά διπλώματα ευρεσιτεχνίας του Νομπέλ). Δυναμίτιδες που περιείχαν νιτροκυτταρίνη, η οποία αυξάνει το ιξώδες του μίγματος, είναι γνωστοί ως «ζελατίνες».

Η ιατρική χρήση της νιτρογλυκερίνης

Μετά την ανακάλυψη ότι το νιτρικό άμυλο βοηθά στην ανακούφιση του πόνου στο στήθος, ο γιατρός William Murrel πειραματίστηκε με τις χρήσεις της νιτρογλυκερίνης για να καταπραΰνει τη στηθάγχη και να μειώσει την αρτηριακή πίεση.

Ξεκίνησε να χορηγεί μικρές δόσεις σε ασθενείς το 1878 και αυτή η μέθοδος σύντομα υιοθετήθηκε ευρέως, μετά τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων του στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet» το 1879.

Αυτή η ιατρική ανακάλυψη χρησιμοποιούταν με το όνομα «τρινιτρική γλυκερόλη» ή «τρινιτρίνη» για να αποφευχθούν παρεξηγήσεις των ασθενών που είχαν να κάνουν με τη χρήση της νιτρογλυκερίνης ως εκρηκτικό.