Φωτογραφίες: Andreas Poli


Μπορεί τις προηγούμενες ημέρες να δημιουργήθηκε ένας μικρός πανικός στα social media σχετικά με την υπερχείλιση του Ασπρόκρεμμου, ωστόσο ένεκα αυτού, είχαμε την ευκαιρία να «ανακαλύψουμε» ένα ξεχασμένο παράδεισο, τοποθετημένο στο φράγμα του Ασπρόκρεμμου.

Το Τουρκοκυπριακό χωριό Φοίνικας το οποίο, προφανώς, προϋπήρχε του φράγματος, είναι χτισμένο παραπλεύρως του Ξεροπόταμου και είναι από τα λιγότερο γνωστά χωριά της επαρχίας. Ωστόσο, κάποτε άνθιζε από ζωή, όντας διοικητικό κέντρο των Ναϊτών.

Ο Φοίνικας βρίσκεται κτισμένος κοντά στη δυτική όχθη του Ξεροπόταμου περίπου πέντε χιλιόμετρα βορειανατολικά του χωριού Αναρίτα της επαρχίας Πάφου. Ακολουθώντας, λοιπόν, μια βορειοανατολική πορεία από το χωριό Αναρίτα ή μια νότια πορεία από το χωριό Νατά κατά μήκος του Ξεροπόταμου βρίσκεσαι στο συγκεκριμένο σημείο αφού πρώτα συναντήσεις το φράγμα του Ασπρόκρεμμου.

Η ονομασία του χωριού προέρχεται από το δέντρο «φοινικιά» ενώ σε παλαιότερους χάρτες το χωριό καταγραφόταν ως «Finicha» . Η ονομασία του αυτή συνδέεται με την ιστορική άποψη ότι προϋπήρχε στα Βυζαντινά χρόνια. Ωστόσο όμως, δεν σώζεται κανένα μνημείο από την εν λόγω ιστορική περίοδο.

Ο Φοίνικας, μαζί με τα χωριά Αγία Ειρήνη, Ανώγυρα, Πλατανισσό και Καλογιαννάκια, αποτελούσαν τη ‘Commendaria della Finicha’ απαρτίζοντας έτσι την ανώτερη στρατιωτική διοίκηση της περιοχής. Αρχής γενομένης, το 1191μ.Χ. ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος εισέβαλλε στο νησί και αφού το λεηλάτησε το πούλησε στους Ναΐτες οι οποίοι με τη σειρά τους επέλεξαν τον Φοίνικα για πρωτεύουσα της διοίκησής τους. Η απόφαση τους αυτή πάρθηκε γνωρίζοντας ότι το χωριό ήταν κτισμένο σε θέση που θα το καθιστούσε απόρθητο φρούριο. Η μόνη πρόσβαση προς αυτό ήταν από τη κοίτη του ποταμού έτσι οι Ναΐτες δεν δίστασαν να κυβερνήσουν τις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου μέσω της έκτασής του.

Ο Φοίνικας υπόμενε τους κατακτητές μέχρι και την ανεξαρτησία του νησιού το 1960 όταν και επηρεάστηκε αρνητικά σε αντίθεση με άλλα χωριά που επηρεάστηκαν με θετικό τρόπο από το συγκεκριμένο γεγονός. Η συνεπαγόμενη αστυφιλία οδήγησε τον Φοίνικα στην εγκατάλειψη και αργότερα στην ερήμωση.

Η υφιστάμενη μορφή του χωριού δεν θυμίζει πια την ομορφιά που το διακατείχε παλαιότερα. Ο επισκέπτης έρχεται αντιμέτωπος με πυκνή άγρια βλάστηση και τα ερείπια των σπιτιών που αφέθηκαν στο έλεος του χρόνου μετά την εγκατάλειψη από τους κατοίκους του. Οι χωμάτινοι δρόμοι βρίσκονται σε κακή κατάσταση έτσι οι επίδοξοι επισκέπτες θα ήταν ορθό να χρησιμοποιήσουν αυτοκίνητο τύπου SUV για τη μεταφορά τους εκεί.

Παρ’ όλα αυτά, η πρώτη θέα του από μακριά, δίπλα από το φράγμα, δεν παύει να είναι μαγική. Τα ερείπια των σπιτιών, που πλέον άρχισαν να αποσυντίθενται και να γίνονται ένα με τη φύση, προκαλούν συναισθήματα συγκίνησης στον επισκέπτη αφού η εκπληκτική θέα του άγριου, ορεινού τοπίου σε συνδυασμό με το υδάτινο τοπίο του φράγματος του Ασπρόκρεμμου εξακολουθεί να κόβει την ανάσα.

Με πληροφορίες από bigcyprus.com.cy