Είναι κάπως σαν παράδοση οτιδήποτε επιτυχημένο να έχει δύο εκδοχές για το πώς ξεκίνησε και ποιος δημιούργησε τι, στον κόσμο των υπολογιστών. Είτε λέγεται Pong και εμπλέκονται νεαροί Στιβ Τζομπς και Στίβεν Βόζνιακ, είτε Μπιλ Γκέιτς και Apple, είτε Napster, σχεδόν πάντα υπάρχει και μία σκιά σε κάθε τι επιτυχημένο. Το Twitter δεν αποτελεί εξαίρεση.

Το κοινωνικό δίκτυο που μίσησαν κυβερνήσεις και δικτάτορες, και αγάπησαν εταιρείες προώθησης αλλά και ο απλός κόσμος για την αμεσότητά του έχει διαγράψει ήδη μια απίστευτη πορεία δώδεκα ετών.

Πώς δημιουργήθηκε το Twitter

Η επίσημη εκδοχή θέλει το Twitter να γεννήθηκε από μια ιδέα που είχε ο Τζακ Ντόρσεϊ το 2006. Αρχικά, είχε φανταστεί μια πλατφόρμα επικοινωνίας μέσω ανταλλαγής σύντομων μηνυμάτων κειμένου (SMS). Με ενσωματωμένη την ειδοποίηση «κατάστασης» του χρήστη, φίλοι και ομάδες φίλων θα μπορούσαν γρήγορα να δουν τι κάνει ο καθένας τους. Εκείνον τον καιρό ο Τζακ Ντόρσεϊ εργαζόταν για μια νέα εταιρεία, την Odeo, που ετοίμαζε μία πλατφόρμα για Podcasts. Τους τσάκισε η Apple, όταν ανακοίνωσε την δική της πλατφόρμα iTunes καθώς και ότι θα έτρεχε σε κάποια εκατομμύρια συσκευές iPod που επρόκειτο να πουλήσει.

Αποφάσισαν να ασχοληθούν με κάτι νέο. Το προσωπικό, που τότε μέτραγε 14 άτομα, χωρίστηκε σε ομάδες. Και τότε εμφανίστηκε η ιδέα του Twitter από τους Εβαν Γουίλιαμς, Μπιζ Στόουν και Τζάκ Ντόρσεϊ. Οι επενδυτές όμως δεν χάρηκαν με αυτό ή τουλάχιστον, όπως αργότερα είπαν, όπως τους το παρουσίασαν. Γι’ αυτόν τον λόγο και ο Εβαν Γούιλιαμς αποφάσισε να αγοράσει το μερίδιό τους. Δημιουργήθηκε η εταιρεία Obvious Corporation. Λίγο μετά, το Τουίτερ εμφανίστηκε στον χάρτη του Διαδικτύου και πλέον αξίζει αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια.

Η ανεπίσημη εκδοχή

Αυτό που παραλείπεται από την συγκεκριμένη αφήγηση είναι ο ρόλος του Νόα Γκλας. Του ατόμου που ξεκίνησε την εταιρεία Odeo στο δωμάτιό του. Σύμφωνα με τον Ρέι Μακλούρ, υπάλληλο της εταιρείας στα πρώτα της βήματα, ο Νόα Γκλας είχε δημιουργήσει ένα προϊόν που επέτρεπε, όταν κάποιος καλούσε ένα τηλεφωνικό αριθμό, να μετατρέπεται το μήνυμα που άφηνε σε mp3, αποθηκευμένο στο Διαδίκτυο. Ο Εβαν Γουίλιαμς ήταν ένας από τους αρχικούς επενδυτές του Νόα Γκλας. Είχε πουλήσει την εταιρεία του, Blogger, στην Google και είχε αγοράσει ένα μεγάλο σπίτι. Οπότε η Odeo μεταφέρθηκε από το διαμέρισμα του Νόα Γκλας στο παλιό σπίτι του Εβανς Γουίλιαμς. Όταν η Apple έκανε την ανακοίνωσή της, ο Εβανς αποφάσισε να αλλάξει ρότα στην επιχείρηση και επέβαλε εσωτερικούς διαγωνισμούς ιδεών στους υπαλλήλους του. Θα ξόδευαν ολόκληρες μέρες σε ιδέες. Τότε ο Τζακ Ντόρσεϊ παρουσίασε την δική του. Τον Φεβρουάριο του 2006 ο Γκλας, ο Ντόρσεϊ και ο Γερμανός προγραμματιστής Φλόριαν Βέμπερ παρουσίασαν την ιδέα του Τζακ, στην υπόλοιπη εταιρεία. Είχαν δημιουργήσει ένα σύστημα με το οποίο κάποιος μπορούσε να στείλε ένα μήνυμα κειμένου σε έναν αριθμό και αυτό να μεταδίδεται σε όλους τους φίλους του. Τwttr το όνομά του.

Σύμφωνα με υπαλλήλους της εταιρείας και αρκετούς από τους αρχικούς επενδυτές της Odeo, μπορεί η ιδέα να προέκυψε από τον Τζακ Ντόρσεϊ αλλά αυτός που βοήθησε να γίνει πραγματικότητα ήταν ο Νόα Γκλας. Σε επίπεδο φανατικής προσήλωσης μάλιστα. Αξίζει να ειπωθεί ότι τον πρώτο καιρό όλη η πλατφόρμα έτρεχε από τον φορητό IBM υπολογιστή του Γκλας. O ίδιος, που είναι και ο εμπνευστής του ονόματος, δεν θεωρεί ότι είναι ο μοναδικός πατέρας του Twitter αλλά αισθάνεται προδομένος που εξορίστηκε από την επίσημη ιστορία της πλατφόρμας. Και πιστεύει ότι η δουλειά του Φλόριαν Βέμπερ δεν έχει πάρει τα εύσημα που της αξίζουν.

Στιγμές που άφησαν ιστορία και ο ρόλος του Twitter στην δημόσια ζωή

Η πρώτη επιτυχία του Twitter στον χώρο της άμεσης ενημέρωσης έγινε τον Ιανουάριο του 2009 όταν ο χρήστης @jkrum μετέδωσε πρώτος την είδηση ότι το αεροπλάνο της US Airways συνετρίβη στον ποταμό Χάντσον της Νέας Υόρκης. Η φωτογραφία που ανέβασε, βοήθησε να καθιερωθεί και ως γρήγορο, στην στιγμή, εργαλείο ενημέρωσης. Μάλιστα πρόλαβε τα κλασικά ΜΜΕ.

Ένα χρόνο αργότερα, η Αραβική Ανοιξη θα έπαιρνε σάρκα και οστά μέσα από το δίκτυο του Twitter. Χιλιάδες κόσμου ενημερωνόταν από το Twitter αλλά και οργάνωνε τις επόμενες κινήσεις του. Αυτό έφερε την επανάσταση στην ενημέρωση των πολιτών από πολίτες. Το παράδειγμα των αραβικών χωρών και της χρήσης των κοινωνικών δικτύων από τους πολίτες για την καταγραφή και μετάδοση των γεγονότων όπως συμβαίνουν, όταν συμβαίνουν, χωρίς λογοκρισία από τα καθεστωτικά ΜΜΕ, ακολούθησαν στη συνέχεια και άλλες χώρες. Ανάμεσα τους, η Ουκρανία, ο Λίβανος, η Ινδία και η Μιανμάρ.

Στην περίπτωση της Ουκρανίας, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Σέρτζι Λεσένκο, μετά το ξέσπασμα των διαδηλώσεων κατά του προέδρου Γιανουκόβιτς, το 41% των πολιτών χρησιμοποιούσε το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως πηγή αξιόπιστης πληροφόρησης.

Η δύναμη που προσέφερε το Twitter σε κάποιον να ενημερώσει αλλά και να κινητοποιήσει τους συμπολίτες του γρήγορα μαζί με το να μπορεί να ασκήσει κριτική και πίεση σε μια κυβέρνηση, δημιουργεί τρόμο στους καταχραστές των ελευθεριών των πολιτών, με αποτέλεσμα πολλές φορές να αναστέλλουν την πρόσβαση σε αυτό (Τουρκία, Αίγυπτος, Κίνα) ή να προσπαθούν να την απαγορέψουν (Αίγυπτος). Συνήθως έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα καθώς η κοινότητα του Διαδικτύου προσφέρει άμεσα βοήθεια δίνοντας εναλλακτικούς τρόπους σύνδεσης.

Μαθαίνοντας από τους χρήστες του

Το Twitter το 2007 είχε ήδη περισσότερες αναρτήσεις την ημέρα, από ότι μπορούσε να αντέξει. Και αυτό ήταν ένα από τα επαναλαμβανόμενα προβλήματα της υπηρεσίας. Δεν έδειχνε έτοιμη να αντέξει τις εξάρσεις σε αριθμούς χρηστών. Κάποιες φορές έμοιαζε σαν να μην άντεχε το βάρος τόσων πολλών. Κάπως έτσι γεννήθηκε και η «Fail Whale». Όταν η πλατφόρμα έπεφτε, μια εικόνα, ένα σχέδιο για την ακρίβεια, έκανε την εμφάνισή του: μία φάλαινα μεταφερόταν από 8 πουλιά σε κάποιο ασφαλές σημείο. Η εικόνα συμβόλιζε ότι η ομάδα του Twitter γνώριζε για το πρόβλημα και προσπαθούσε να το λύσει. Η σελίδα λάθους έγινε τόσο δημοφιλής που η κοινότητα των χρηστών του Twitter την ονόμασε «Fail Whale».

Πολλοί αναρωτιούνται γιατί υπάρχει ο περιορισμός των 140 χαρακτήρων. Αρχικά, όταν η βάση των χρηστών του αποτελούταν από πρώην εργαζόμενους στην Odeo, τους συγγενείς τους και μια πολύ μικρή ομάδα φίλων σε ρόλο δοκιμαστή της υπηρεσίας, επέτρεπε 160 χαρακτήρες, όπως και μια υπηρεσία αποστολής SMS. Μάλιστα, κάποιες φορές τα έκοβε και τα εμφάνιζε σε χρονολογική σειρά. Επίσης, οι χρήστες της πλατφόρμας βοήθησαν στην διαμόρφωσή της. Αρχικά δεν μπορούσε κάποιος να απαντήσει σε άλλον χρήστη. Για αυτό το λόγο άρχισαν να χρησιμοποιούν το σύμβολο @ πριν από το όνομα χρήστη που ήθελαν να αναφερθούν. Μια λειτουργία που υιοθετήθηκε άμεσα από την ομάδα του Twitter και έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της πλατφόρμας.

Τον Αύγουστο του 2007 ο χρήστης @chrismessina πρότεινε την χρήση «#» (hashtag) που έκανε το ντεμπούτο του τον ίδιο μήνα.

Με τον ίδιο τρόπο γεννήθηκε και το retweet. Οι χρήστες ήθελαν να αναδημοσιεύσουν tweets άλλων χρηστών οπότε άρχισαν να βάζουν τα αρχικά «RT» στην αρχή του μηνύματος για να δείξουν στους ακόλουθούς τους ότι το μήνυμα είναι αναδημοσίευση. Το 2010 ενσωματώθηκε ως υπηρεσία.

Ο παράδεισος των Τρολ

Με κάθε ανακάλυψη ή εφεύρεση έρχεται και μεγάλη ευθύνη λένε. Το Twitter αποτελεί τον παράδεισο των Τρολ. Σε αντίθεση με άλλα κοινωνικά δίκτυα, το συμπαθητικό μπλε πουλάκι δεν είναι τόσο γρήγορο στην αντιμετώπιση τους. Και αυτά χωρίζονται σε μισθοφόρους ή απλά βλαμμένους. Πέρα από τις στρατιές διαφημιστικών υπαλλήλων που άλλοτε ανεβάζουν εικόνες από συμπαθητικά γατάκια και άλλοτε το σούπερ φυτικό προϊόν που δεν έχετε ξανακούσει αλλά θα σας κάνει να αδυνατίσετε σε σύντομο χρονικό διάστημα, υπάρχουν και οι κακοπροαίρετοι που απλά θέλουν να σας πικάρουν. Βέβαια, δεν είναι μόνο αυτοί. Λογαριασμοί προπαγάνδας πολιτικών θέσεων ή πίεσης αποτελούν μεγάλο μέρος των χρηστών του Twitter. Επίσης, υπάρχουν φαρσέρ. Όπως για παράδειγμα στις τελευταίες πλημμύρες στην Αγγλία κάποιοι μετέδιδαν ότι οι σταθμοί του Μετρό έχουν αποκλειστεί, δημιουργώντας πανικό.