Το φαγητό και δη αυτό που περιλαμβάνει παραδοσιακά εδέσματα, άλλωστε, είναι κάτι περισσότερο από μια απόλαυση. Κι όταν μιλάμε για ταλαντούχους ανθρώπους, οι οποίοι τολμούν να φτιάξουν τον παράδεισό τους στο χωριό, φιλοξενώντας και κόσμο, τότε το φαγητό μετατρέπεται σίγουρα σε «προορισμό» για ντόπιους και ξένους.

Πιο κάτω παρουσιάζουμε εξαιρετικά παραδείγματα μικρών επιχειρήσεων στην ύπαιθρο, όπου οι κυρίες ή οι νεαροί που τα διαχειρίζονται μάς φιλεύουν με τις πιο βαθιά κυπριακές γεύσεις.

Από τις Θεώνη Παναγή & Δέσποινα Χριστοδούλου

Boukkoma από τον Ευρυβιάδη σε ένα καταπράσινο πάρκο στην Αγία Μαρίνα Ξυλιάτου

Το Boukkoma πρωτοξεκίνησε το ταξίδι του το καλοκαίρι του 2020 στο κέντρο του πανέμορφου χωριού Πλατανιστάσα. Φέτος, μας περιμένει στο Κοινοτικό Πάρκο της Αγίας Μαρίνας Ξυλιάτου, για να μας φιλέψει νόστιμη κυπριακή κουζίνα με είδη σχάρας, burgers, αλλά και τσιμπήματα, καφέ και παγωτό, brunch, ακόμα και κλέφτικο, σε ένα δροσερό μέρος περιτριγυρισμένο από πράσινο.

Η ιστορία του, ωστόσο, πάει πολλά χρόνια πριν, όταν δύο φίλοι, ο Σάββας και ο Ευρυβιάδης, ήθελαν να ξεκινήσουν κάτι δικό τους.

«Όλα άρχισαν το μακρινό 2016, όταν ολοκλήρωσα τον κύκλο των σπουδών μου στο Μονπελιέ της Γαλλίας και έλαβα τη μεγάλη απόφαση για επιστροφή στα πάτρια εδάφη. Τον Ιανουάριο του 2020, αποφασίζουμε με δύο φίλους να πάμε στην όμορφη Πλατανιστάσα της Πιτσιλιάς, χωριό προέλευσης του πατέρα μου, όπου θα διανυκτερεύαμε. Την επόμενη μέρα και αφού ξυπνήσαμε με τον Σάββα και τον Νικόλα, κατηφορίσαμε προς την πλατεία του χωριού και ψάχναμε επειγόντως για πρόγευμα. Στο καφενείο στο κέντρο του χωριού, μας περίμενε ο κύριος Αριστοφάνης, ιδιοκτήτης και διαχειριστής του, γεννηθείς το 1931 παρακαλώ. “Κοπέλια, κοπιάστε να σας σάσω μπούκκωμα”, μας φώναξε. Μας έστρωσε το τραπέζι και μέσα σε λίγα λεπτά άρχισαν να φτάνουν στα πιάτα μας λουκάνικα, χαλλούμια, αυγά τηγανητά, ντομάτα, αγγούρι, ρόκα και αλλά πολλά. Απλά, καθαρά, πεντανόστιμα κυπριακά προϊόντα. Το κατευχαριστηθήκαμε όλοι μας. Ο σπόρος είχε ήδη φυτευτεί. Δεν το γνώριζα όμως. Συνεχίσαμε με ζιβανίες και κρασί. Κάποια στιγμή, ο κύριος Αριστοφάνης μού λέει: “Ρε Ευρή, έλα δαπάνω να κάμεις ένα μαγαζούι να κάμνεις μπούκκωμα του κόσμου”. Γέλασα. “Μαγαζί σε ένα χωριό με 60 άτομα μόνιμους κατοίκους; Θα με βγάλουν τρελό”, απάντησα. Ο σπόρος που φύτεψε ο κύριος Φανής εκείνο το πρωινό του Γενάρη, άρχισε να μεγαλώνει κατά τη διάρκεια της πανδημίας και του πρώτου lockdown.

Το καλοκαίρι του 2020 άνθισε και έδωσε τους πρώτους καρπούς. Εκείνη την περίοδο, επισκέφθηκαν την Πλατανιστάσα μερικές χιλιάδες άτομα. Μπούκκωσαν μαζί μας και στη συνέχεια περιπλανήθηκαν στο χωριό και στο παραδεισένιο εκκλησάκι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.

Φέτος, αποφασίσαμε να συνεργαστούμε με τον Σάββα. Ήταν παρών στη σύλληψη της ιδέας, άλλωστε. Μεταφέραμε το Boukkoma στην Αγία Μαρίνα Ξυλιάτου, σε ένα καταπράσινο πάρκο. Ίσως το ομορφότερο πάρκο της Κύπρου. Ένας χώρος βασισμένος καθαρά στο κυπριακό προϊόν, με γεύσεις που ξυπνούν παιδικές αναμνήσεις. Ένας χώρος που σερβίρει από μπούκκωμα, μέχρι λουκάνικο στη σχάρα και οφτόν κλέφτικον. Ένας χώρος ο οποίος είναι ίσως ο μοναδικός στο είδος του στην Κύπρο και σε περιμένει να τον ανακαλύψεις»!

Boukkoma (95966252) Κοινοτικό Πάρκο Αγίας Μαρίνας Ξυλιάτου, επ. Λευκωσίας.

Ο Mάριος Φωτίου φτιάχνει πραγματικό παγωτό gelato στον ΑΠΟΑ Άλωνας

Ο Μάριος, το καλοκαίρι του 2020, αποφάσισε ότι θέλει να ζήσει και να δραστηριοποιηθεί στο χωριό! Άφησε πίσω του τις κουζίνες των καλύτερων εστιατορίων της Λεμεσού και μετακόμισε στην όμορφη Άλωνα, λέγοντας «στοπ» στο επαγγελματικό στρες, στα πιεστικά ωράρια και στα απαιτητικά μενού. Και απ’ ό,τι φαίνεται, έκανε πολύ καλά! Στην Άλωνα, λοιπόν, σε κερνά απολαυστικό και ολόφρεσκο χειροποίητο παγωτό κάτω από τη σκιά της δροσερής κληματαριάς.

«Το 2020 ανέλαβα τη διαχείριση του σωματείου “Αθλητικός Πνευματικός Όμιλος Άλωνας” στο χωριό, ενός χώρου με μια μοναδική και σπάνια ατμοσφαιρική ομορφιά. Ήδη ο χώρος αναβαθμίστηκε και βελτιώθηκε σημαντικά, αλλά έχω ακόμα πολλά πράγματα να κάνω. Το πιο σημαντικό είναι ότι πλέον ο χώρος αποτελεί ένα σποτ στην ευρύτερη περιοχή για το πολύ καλό και ποιοτικό φαγητό του, για τα εξαιρετικής ποιότητας γλυκά και για το μοναδικό παγωτό, για το οποίο μιλά πλέον ο περισσότερος κόσμος.

Όσο για το μυστικό της επιτυχίας στο παγωτό, οφείλεται τόσο στα τοπικά υλικά που χρησιμοποιούμε όσο και στις πολύ υψηλών προδιαγραφών πρώτες ύλες που εξασφαλίζουμε, και πάνω απ’ όλα οφείλεται στο ότι φτιάχνεται με πολλή αγάπη και μεράκι. Αρκεί να σας πω ότι κάνω τα πάντα για να εξασφαλιστεί η καλύτερη πρώτη ύλη σε ποιότητα, ακόμα κι αν αυτό μεταφράζεται σε δαπανηρές επενδύσεις με κόστος που δεν καταβάλλουν ούτε τα καλύτερα πεντάστερα ξενοδοχεία.

Σημαντική εξέλιξη είναι επίσης η φετινή σύμπραξη –ή συμμαχία, όπως θα την χαρακτήριζα– με έναν άνθρωπο ο οποίος, διαθέτοντας αρκετή εμπειρία στον χώρο της εστίασης και της αρτοποιίας, με στηρίζει και είναι εκεί σε όλα τα προβλήματα της επιχείρησης, ένας συνέταιρος που χαρακτηρίζεται κλειδί για τη λειτουργία του χώρου. Και οι δυο μας σας περιμένουμε για να σας εξυπηρετήσουμε με μεγάλη χαρά. Μοναδική παράκλησή μας όπως διευθετούνται έγκαιρα οι κρατήσεις».

ΑΠΟΑ καφεστιατόριο (99898935) Άλωνα, επ. Λευκωσίας.

Το Πολιτικό έχει γίνει πλέον προορισμός (και) για brunch!

Τα τελευταία χρόνια, τα παραδοσιακά αλλαντικά του τόπου μας απέκτησαν φανατικό κοινό! Το ίδιο ισχύει και για το κυπριακό brunch, κυρίως όταν σερβίρεται στο χωριό! Δύο λοιπόν νόστιμοι λόγοι που τον τελευταίο χρόνο μάς οδηγούν στο Πολιτικό, για αυθεντικές κυπριακές γεύσεις, δοσμένες με έναν μοντέρνο και εντυπωσιακό τρόπο!

Η ιστορία της αλλαντοποιίας «Φιλήμων Γεύσεις» πάει πολύ πίσω… Και συγκεκριμένα ξεκινά γύρω στο 1950, στο χωριό Πολιτικό, το οποίο βρίσκεται μόνο λίγα λεπτά μακριά από τη Λευκωσία, όταν ο παππούς της οικογένειας, ο Φιλής, μετέτρεψε το ταλέντο του στην επεξεργασία των αλλαντικών σε τέχνη, αυτήν της αλλαντοποιίας. Σήμερα τα «Παραδοσιακά Αλλαντικά Φιλήμων Γεύσεις» τα ανέλαβε πλέον η τρίτη γενιά και συγκεκριμένα ο εγγονός του Φιλή, Μνάσωνας Φιλήμωνος, ο οποίος έμαθε τα μυστικά της αλλαντοποιίας από τον πατέρα του και έτσι σήμερα «παραδίδει» σε όλους μας μαθήματα γεύσης και ποιότητας.

«Μεγαλώνοντας δίπλα στον πατέρα μου, μου μετέδωσε με τον καλύτερο τρόπο τα μυστικά της αλλαντοποιίας και μου δίδαξε να είμαι συνεπής, υπεύθυνος και να σέβομαι τον καταναλωτή. Σήμερα, κάνω πράξη όλη τη βαριά κληρονομιά του πατέρα μου, αφιερώνοντας ατελείωτες ώρες δουλειάς σε όλα τα στάδια παραγωγής που απαιτούνται για την άψογη τελειοποίηση των προϊόντων μας».

Ο Μνάσωνας, θέλοντας να παρουσιάσει τα παραδοσιακά προϊόντα της οικογενειακής επιχείρησης στη νέα γενιά, ανέλαβε άλλη μια, πολύ ιδιαίτερη πρωτοβουλία: Μεταμόρφωσε το παλιό κτίριο, ηλικίας σχεδόν ενός αιώνα (που αποτελούσε αρχικά το σημείο πώλησης των αλλαντικών τους), σε ένα μοντέρνο μαγαζί με παραδοσιακές πινελιές. Εκεί λοιπόν τα Σαββατοκύριακα προσφέρει στις παρέες (όλων των ηλικιών) που τον επισκέπτονται τα αλλαντικά Φιλήμων Γεύσεις μέσα από ένα πλούσιο και πολύ νόστιμο κυπριακό πρόγευμα. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι τα πιάτα του μπορεί να έχουν γεύση παράδοσης αλλά έχουν και μοντέρνο twist, τόσο σε εμφάνιση όσο και σε φιλοσοφία!

Παραδοσιακά Αλλαντικά Φιλήμων Γεύσεις (99036321) Γρηγόρη Αυξεντίου 1, Πολιτικό, 2651, Λευκωσία.

Το Στέκι της Τσακκίστρας έγινε στέκι για brunch και καλό φαγητό, χάρη στην 3η γενιά της οικογένειας!

Μέσα στο καταπράσινο πευκώδες τοπίο, περικυκλωμένο από βουνά και 90 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, αλλά μόλις 5 χλμ. από την Ιερά Μονή Κύκκου και με μόνο 50 μόνιμους κατοίκους, είναι το χωριό Τσακκίστρα. Σε αυτό το απομακρυσμένο χωριό κρύβεται η ιστορία της μικρής παραδοσιακής ταβέρνας «Το Στέκι της Τσακκίστρας», μια ιστορία που ξεκινά περίπου στα 1970, όταν ο παππούς της οικογένειας, ο Μιχαλάκης, αγόρασε το καφενείο, το οποίο σήμερα αποτελεί προορισμό για καλό παραδοσιακό φαγητό αλλά και μπούκκωμα!

«Η απόφαση πάρθηκε το 2009, όταν οι γονείς μας, Χριστόδουλος και Θεοφανώ, ανακαίνισαν το καφενείο και άνοιξαν το Στέκι της Τσακκίστρας. Έκτοτε ο χώρος αυτός λειτουργεί ως ταβερνάκι και πάντοτε ως καφενείο. Το καλοκαίρι του 2019, εμείς, τα παιδιά της οικογένειας, θελήσαμε να βάλουμε στο μενού και το κυπριακό πρόγευμα, το λεγόμενο μπούκκωμα (brunch), για τους λάτρεις της εξοχής και του παραδοσιακού καλού φαγητού, αλλά και λόγω των σύγχρονων απαιτήσεων του κόσμου.

Το Στέκι είναι ανοικτό και πρόθυμο να καλοδεχτεί και να φιλοξενήσει τους λιγοστούς περαστικούς αλλά και τους τολμηρούς Κύπριους, από όλο το νησί, που αποφασίζουν να το επισκεφθούν.

Στην κατσαρόλα πάντα σιγοβράζει κάποιο καλομαγειρεμένο φαγητό και τα κάρβουνα σιγοκαίνε για να υποδεχτούν τα φρέσκα κρεατικά πρώτης ποιότητας από κρεοπώλη της περιοχής. Φρεσκοκομμένα λαχανικά και φρούτα εποχής από φίλους παραγωγούς είναι πάντοτε παρόντα για να ολοκληρώσουν ένα λουκούλλειο γεύμα! Εκτός από κυπριακό μεζέ και διάφορα μαγειρευτά φαγητά (αφέλια, τταβά, πουργούρι, γιουβέτσι, ιμάμ, συκωτάκι κτλ.), η ταβέρνα σερβίρει και φαγητά της ώρας (μπριζόλες, παϊδάκια, σουβλάκια, σεφταλιές κτλ.). Επίσης, τα καλοκαίρια προσφέρει φρέσκο κλέφτικο στην τσούκκα. Το brunch διαθέτει από ψωμιά μέχρι μαρμελάδες, από τυριά μέχρι αυγά και από κυρίως πιάτο μέχρι επιδόρπιο».

Το Στέκι της Τσακκίστρας (99641019) Τσακκίστρα, επ. Λευκωσίας. Απαραίτητη προϋπόθεση η κράτηση!

Η κ. Κίκα στο Kika’s Garden, στην Καλλέπεια, θα σου σερβίρει προϊόντα από την αυλή της

Σε ένα ορεινό χωριό της Πάφου, έχοντας θέα στο πιάτο τη φύση, μπορείς να απολαύσεις ένα νόστιμο και ξεχωριστό brunch. Η κυρία Κίκα και η Μάρλε είναι εκεί για να σου προσφέρουν ποιοτικό πρόγευμα από βιολογικά προϊόντα, τα οποία παράγουν οι ίδιες στον χώρο τους: σπιτικά ψωμιά, αυγά, φρέσκια αναρή, ντόπιο χαλλούμι, χειροποίητες μαρμελάδες, κολοκύθια, μελιτζάνες, σύκα από τις συκιές τους και άλλα φρούτα.

Η ιδέα προέκυψε όταν ο γιος της κ. Κίκας τής πρότεινε να ανοίξει ένα μικρό café ώστε να έρχονται άτομα της ηλικίας της και να περνά καλά, περιτριγυρισμένη από κόσμο. Η ιδέα τής άρεσε και συμφώνησε, χωρίς να φανταστεί τι θα ακολουθούσε. Ξεκίνησαν προσμένοντας ότι θα έχουν 10-15 άτομα. Η αρχή ήταν δύσκολη, καθώς τα περισσότερα τα έκανε μόνη της. Τα τελευταία 2-3 χρόνια, όμως, έχει αναλάβει η κόρη της, η Μάρλε, η οποία, όπως επισημαίνει η ίδια η κ. Κίκα, τα κάνει καλύτερα από την ίδια.

«Ο στόχος ήταν να περνώ καλά εγώ και όσοι έρχονται εδώ για να γευτούν φιλοξενία, αγάπη, αλλά και τις κυπριακές τοπικές γεύσεις που ήθελα να τους μένουν αξέχαστες. Χρησιμοποιούμε τα καλύτερα υλικά – μπορεί να μας στοιχίζουν λίγο περισσότερο, αλλά προτιμούμε να κερδίζουμε πιο λίγα και οι άνθρωποι να φεύγουν από εδώ με γεμάτο στομάχι και ευχαριστημένοι. Οι άνθρωποι που έρχονται εδώ θέλουμε να φεύγουν σαν να είναι φίλοι μας από χρόνια και να είναι ικανοποιημένοι, κάτι το οποίο πετυχαίνουμε – μεταξύ άλλων έχουμε και ένα σημειωματάριο εδώ, στο οποίο οι πελάτες, οι οποίοι έρχονται από όλη την Κύπρο αλλά και από άλλες χώρες, μας γράφουν τις εντυπώσεις τους.

Θυμάμαι ένα ζευγάρι που ήρθε από τη Λευκορωσία και όταν είδαν τα βιολογικά προϊόντα και τα τραπέζια που έχουμε κάτω από μια μεγάλη χαρουπιά, μας είπαν: “Εδώ πέρα είναι η Τοσκάνη της Κύπρου”.

Εκτός του ότι καλλιεργούμε προϊόντα, κάνουμε και τις δικές μας ελιές, μαρμελάδες, χαρουπόμελο, λιαστές ντομάτες, τραχανά κτλ. Αν κάποιος θέλει να δροσιστεί το καλοκαίρι και να δοκιμάσει κυπριακές τοπικές γεύσεις φτιαγμένες με πολλή αγάπη και φροντίδα, ας μη φάει τίποτα και ας έρθει στο “Kika’s Garden”».

Kika’s Garden (99459400) Καλλέπεια, επ. Πάφου.

Κυπριακή παραδοσιακή κουζίνα στο Andros & Sofias Traditional House, στη Λετύμπου

Η Σοφία μαζί με τον σύζυγό της, Αντρέα, τα τελευταία χρόνια δημιούργησαν κάτι μοναδικό στη Λετύμπου. Στο πατρικό σπίτι της Σοφίας, που μοιάζει με ένα μικρό μουσείο, σερβίρουν εξαιρετική κυπριακή παραδοσιακή κουζίνα.

«Ήταν το πατρικό μου σπίτι, το σπίτι που παντρεύτηκα και μεγάλωσα τα παιδιά μου. Όταν το 2009 έμεινα άνεργη, ήταν η περίοδος στην οποία το κράτος έδινε κονδύλια ανεργίας. Το πρώτο δεκαπενθήμερο κάναμε αρχιτεκτονική και το δεύτερο αφορούσε τη σειρά ξεναγήσεων “Ελάτε να γνωρίσουμε την Κύπρο”. Σε εκείνες τις ξεναγήσεις είχα τη συνήθεια να παίρνω ψωμί, χαλλούμι, πουρέκκια και παραδοσιακές πίτες, τα οποία έφτιαχνα εγώ. Μια ξεναγός τότε μου είχε πει: “Σοφία, θέλεις να σε συμπεριλάβω στον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού και να φέρνουμε κόσμο σπίτι σας να βλέπει τα παραδοσιακά που φτιάχνεις;”. Ο ΚΟΤ σταδιακά με διαφήμιζε σε χώρες του εξωτερικού, όπως Ισραήλ, Ρουμανία, Ρωσία και Αμερική. Έτσι, το πατρικό μου εξελίχθηκε σε μια αυθεντική κυπριακή κουζίνα. Ο στόχος μου στην αρχή ήταν να βγάζω ένα μεροκάματο, στην πορεία όμως άρχισα να εκπαιδεύω τις κόρες μου για να συνεχίσουν μια οικογενειακή βιοτεχνία και να γνωρίσει ο κόσμος τι είναι η παράδοση.

Έγινα γνωστή για την αγάπη μου για την παράδοση, ο κόσμος άρχισε να με μαθαίνει και έτσι ξεκίνησα μια προσπάθεια εξέλιξης του χώρου. Το 2019 με έμαθαν περισσότερο οι Κύπριοι, αφότου βραβευτήκαμε με το βραβείο κυπριακής κουζίνας στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού στην Κύπρο και έτσι απέκτησα πελάτες από όλες τις επαρχίες».

Tο κυπριακό πρωινό που προσφέρεται εδώ είναι δικής τους παραγωγής και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παράδοση: περιλαμβάνει μαρμελάδα, ψωμί, χαλλουμωτές, ελιωτές κτλ. Όπως αναφέρει η Σοφία, οι επισκέπτες μπορούν να δουν το σπίτι, αλλά και να συμμετάσχουν στο ζύμωμα και στο φούρνισμα. Μέσα στην αυλή ή το εστιατόριο θα φάνε χαλλούμι, ψωμί, αυγό του χωριού και σπιτική μαρμελάδα, θα πιουν καφέ φτιαγμένο με τον παραδοσιακό τρόπο, ενώ στο τέλος τούς δίνεται μια παραδοσιακή ζιβανία παραγωγής της επιχείρησης.

Andros & Sofias Traditional House (97904922) Λετύμπου, επ. Πάφου.

Μαρμελάδες και άλλα ωραία στο Jar Jam Preserves, στον Κάτω Δρυ

To Jar Jam Preserves είναι ένα από τα καλύτερα μέρη στο νησί για να επισκεφθείτε, λόγω των φανταστικών σπιτικών μαρμελάδων που είναι φτιαγμένες από τοπικά φρούτα, με τεράστια ποσότητα αγάπης και φροντίδας.

Μπορείτε να καθίσετε για να απολαύσετε ένα νόστιμο πρωινό, καθώς η Έλλη κάνει μια υπέροχη ποικιλία με προϊόντα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται μικρό κέικ, ψωμί με τοπικό τυρί, μαρμελάδες και άλλα πολλά τοπικά προϊόντα.

«Σαν αρχική ιδέα, ο χώρος δεν ξεκίνησε ποτέ ως ένα brunch spot. Ο χώρος ξεκίνησε για τις μαρμελάδες και μέχρι σήμερα έχει να κάνει με τις μαρμελάδες. Πρόκειται για έναν χώρο δοκιμής μαρμελάδων. Δεν υπήρχε κάποιος συγκεκριμένος στόχος πέρα από αυτόν. Εδώ έρχονται και ξένοι τουρίστες και πολλοί Κύπριοι.

Βασικά, οποιοσδήποτε θέλει να δοκιμάσει μαρμελάδες έρχεται. Πρόκειται για ένα σχετικά ασυνήθιστο μέρος, με σπιτικά και φρέσκα προϊόντα. Το brunch menu συμπεριλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία από σπιτικά προϊόντα, όπως μικρά κέικ και πίτες, ενώ ο συνδυασμός με τη μαρμελάδα είναι αυτός που το καθιστά ασυνήθιστο».

Jar Jam Preserves (96476265) Κάτω Δρυς, επ. Λάρνακας.





*Το εν λόγω άρθρο περιλαμβάνεται στο «IN LOVE With Cyprus», μια πολυτελή έκδοση 196 σελίδων, γεμάτη Κύπρο, η οποία κυκλοφορεί στα περίπτερα στην τιμή των €2. Γιατί είμαστε «IN LOVE With Cyprus» και το φωνάζουμε με κάθε ευκαιρία!