Από τον Χρήστο Δανέζη


Αν το ταξίδι στη Σελήνη ήταν το μεγαλύτερο βήμα για την ανθρωπότητα τον 20ό αιώνα, ένα ταξίδι στον Άρη αποτελεί σίγουρα ένα πολύ μακρύτερο και δυσκολότερο βήμα για τον 21ο αιώνα. Ακόμα κι αν η τεχνολογία εξελιχθεί σε σημείο που δεν αποτελεί εμπόδιο για ένα τέτοιο ταξίδι, τα πράγματα δυσκολεύουν όταν πρέπει να ξεπεραστούν εμπόδια που σχετίζονται με τις αντοχές και τη φύση του ανθρώπινου οργανισμού.

Μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη αναμένεται να διαρκέσει το λιγότερο πέντε χρόνια, όμως το πρόβλημα είναι πως όταν το ανθρώπινο σώμα παραμείνει πάνω από 12 μήνες εκτεθειμένο στην κοσμική ακτινοβολία, τότε αναπτύσσονται καρκίνοι, κυρίως λευχαιμία, λόγω της καταστροφής των νουκλεοτιδίων του DNA.

Η NASA, προκειμένου να βρει λύση στο πρόβλημα, στηρίζει και χρηματοδοτεί έρευνες, που θα μειώσουν τον μεταβολισμό του ανθρώπινου σώματος, ώστε να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των μακρινών διαστημικών ταξιδιών. Διάσημη εξάλλου ήταν και η καινοτόμα έρευνα πάνω στους δίδυμους Scott και Mark Kelly, στην οποία μελετήθηκαν δύο οργανισμοί μονοζυγωτικών διδύμων, όπου ο ένας ταξίδεψε στο διάστημα και ο άλλος παρέμεινε στην γη.

Άνθρωποι σε χειμερία νάρκη

Μια από τις τέσσερις ερευνητικές προσπάθειες που στηρίζονται τώρα από τη NASA βασίζεται πάνω στην αποκαλυπτική μελέτη του Έλληνα καθηγητή Αντώνη Μπαρτσιώκα, του οποίου η συμμετοχή στο ερευνητικό πρόγραμμα θα είναι καταλυτική. Αν καταφέρουν οι ερευνητές να βρουν τον τρόπο που ο άνθρωπος θα μπορεί να μπαίνει σε χειμερία νάρκη, τότε ο μεταβολισμός θα μπορεί να μειωθεί, μειώνοντας παράλληλα την κατανάλωση οξυγόνου και φαγητού, ενώ παράλληλα οι έλικες του DNA θα παραμένουν ενωμένοι, με αποτέλεσμα η κοσμική ακτινοβολία να μην μπορεί να βλάψει τον ανθρώπινο οργανισμό.

Όταν ένας οργανισμός μπαίνει σε χειμερία νάρκη, μειώνεται ο μεταβολισμός του, ο οργανισμός χρειάζεται πολύ λιγότερο οξυγόνο και δεν καταναλώνει φαγητό. Παράλληλα, ξεκινά η κατανάλωση του λίπους που έχει συσσωρευθεί στο σώμα. Αν κάτι τέτοιο συμβεί σε ανθρώπους, τότε οι ερευνητές υποθέτουν ότι πριν πέσουν σε χειμερία νάρκη οι αστροναύτες θα πρέπει να έχουν συσσωρεύσει περισσότερο λίπος από το κανονικό, ώστε να μπορέσουν να το καταναλώσουν όσο «κοιμούνται» και να ξυπνήσουν σε φυσιολογικά επίπεδα βάρους και ενέργειας.

Μια άλλη σημαντική αλλαγή που γίνεται στο σώμα είναι ότι επιβραδύνεται σημαντικά η διαδικασία της γήρανσης. Εάν συγκριθούν οι νυχτερίδες, που πέφτουν σε χειμερία νάρκη, με τα ποντίκια παρατηρούμε ότι ενώ οι νυχτερίδες έχουν προσδόκιμο ζωής περίπου 20-30 χρόνια, τα ποντίκια που δεν πέφτουν σε χειμερία νάρκη, ζουν περίπου 1-3 χρόνια.


Η ΝΑSA πρωτοπορεί

Συνολικά 4 εκατομμύρια δολάρια σε 4 ερευνητικές προτάσεις θα δώσει το Transnational Research Institute for Space Health (TRISH) του Baylor College of Medicine στο πλαίσιο του προγράμματος Biomedical Research Advances for Space Health (BRASH) 2101. Στόχος τους είναι να αναπτύξουν την ανθρώπινη έρευνα στα επίπεδα της επιστημονικής φαντασίας, είπε ο Δρ Dorit Donoviel εκτελεστικός διευθυντής του TRISH.

Η NASA πρωτοπορεί στην έρευνα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση πόρων, καθώς καλείται να ρυθμίζει τη διαχείριση οξυγόνου και φαγητού πληρωμάτων σε περιορισμένο περιβάλλον όπως αυτό των διαστημοπλοίων. Η γνώση που παράγει η NASA στη διαχείριση πόρων σε περιορισμένο περιβάλλον, φάνηκε πολύ χρήσιμη το 2010 όταν σε ένα ατύχημα στη Χιλή εγκλωβίστηκαν μέσα σε ορυχείο 33 εργάτες, ενώ το 2018 βοήθησε τα 12 παιδιά και τον προπονητή τους όταν εγκλωβίστηκαν σε σπηλιά στην Ταϊλάνδη