Λίγες ημέρες αφότου έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 89 ετών, ο Γάλλος ιολόγος Λικ Μοντανιέ, ο οποίος βραβεύτηκε με Νόμπελ Ιατρικής για τη συνεισφορά του στην ανακάλυψη του ιού της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) που προκαλεί το AIDS, τα νέα για τις θεραπείες αντιμετώπισης του ιού αποδεικνύουν τα σημαντικά βήματα που έχει διανύσει η επιστημονική κοινότητα τις τελευταίες δεκαετίες.

Καταγράφηκε ακόμη μια σημαντική κατάκτηση: ο τρίτος άνθρωπος που θεραπεύτηκε από τον ιό HIV. Η μέθοδος ίασης συνιστά μια σημαντική πρωτοπορία. Χρησιμοποιήθηκε μια νέα μέθοδος μεταμόσχευσης που περιλαμβάνει αίμα ομφάλιου λώρου.

Το αίμα του ομφάλιου λώρου είναι πιο εύκολα διαθέσιμο από τα αδιαφοροποίητα κύτταρα που χρησιμοποιούνται συνήθως σε μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών. Την ίδια στιγμή, δεν χρειάζεται το αίμα του ομφάλιου λώρου να είναι απολύτως συμβατό με εκείνο του παραλήπτη. Οι περισσότεροι δότες στα μητρώα είναι καυκάσιας καταγωγής, όμως λόγω του γεγονότος ότι το αίμα που δωρίζεται δεν χρειάζεται να ταιριάζει απόλυτα με εκείνο του παραλήπτη, ανοίγει η δυνατότητα θεραπείας για δεκάδες Αμερικανούς που υποφέρουν από HIV μαζί με καρκίνο.

Η Αμερικανίδα, που θεραπεύτηκε από HIV και έπασχε επίσης από λευχαιμία, έλαβε αίμα ομφάλιου λώρου για να θεραπεύσει τον καρκίνο. Το αίμα προήλθε από έναν εν μέρει συμβατό δότη, ενώ δεν εφαρμόστηκε η πρακτική εύρεσης δότη μυελού των οστών, διαδικασία κατά την οποία αναζητείται δότης παρόμοιας εθνικότητας με του ασθενούς.

Σημειώνεται πως, οι δυο ασθενείς που έγινε γνωστό πως θεραπεύτηκαν μέχρι στιγμής από τον HIV υποβλήθηκαν σε μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών από δότες που έφεραν μια μετάλλαξη που μπλοκάρει την μόλυνση. Η μετάλλαξη έχει εντοπιστεί μόνο σε περίπου 20.000 δότες, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν καταγωγή από την Βόρεια Ευρώπη. Άλλωστε η μεταμόσχευση μυελού των οστών δεν συνιστά ρεαλιστική επιλογή για τους περισσότερους ασθενείς. Τέτοιες μεταμοσχεύσεις είναι εξαιρετικά επεμβατικές και επικίνδυνες, οπότε γενικά προσφέρονται μόνο σε άτομα με καρκίνο που έχουν εξαντλήσει όλες τις υπόλοιπες επιλογές.

Η γυναίκα που θεραπεύτηκε έλαβε αίμα από στενό συγγενή της για να παράσχει στο σώμα της προσωρινή ανοσολογική άμυνα ενόσω πραγματοποιείτο η μεταμόσχευση. Είναι κοντά στην τρίτη ηλικία, ενώ διαγνώστηκε το 2013 με HIV και έπαιρνε αντιρετροϊκά φάρμακα που διατήρησαν τα επίπεδα του ιού σε χαμηλά επίπεδα. Τον Μάρτιο του 2017 διαγνώστηκε με οξεία μυελογενή λευχαιμία. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, έλαβε αίμα ομφάλιου λώρου από έναν δότη με τη μετάλλαξη που εμποδίζει την είσοδο του HIV στα κύτταρα. Αλλά μπορεί να χρειαστούν περίπου έξι εβδομάδες για να μεταμοσχευθούν τα κύτταρα του ομφαλοπλακουντιακού αίματος και για αυτό της δόθηκαν και εν μέρει τα ταιριαστά βλαστοκύτταρα αίματος από συγγενή πρώτου βαθμού.

Η ασθενής επέλεξε να διακόψει την αντιρετροϊκή θεραπεία 37 μήνες μετά τη μεταμόσχευση. Περισσότερο από 14 μήνες αργότερα, δεν δείχνει πλέον σημάδια HIV σε αιματολογικές εξετάσεις και δεν φαίνεται να έχει ανιχνεύσιμα αντισώματα στον ιό.

Όπως εκτιμούν οι επιστήμονες, το γεγονός ότι το φύλο και η εθνικότητα δεν διαδραματίζουν πια στη θεραπεία κατά του HIV δεσμευτικό ρόλο, συνιστά καθοριστικής σημασίας βήμα για την επέκταση των εξελιγμένων θεραπειών κατά του ιού.

Εκτιμάται, την ίδια στιγμή, ότι η μόλυνση από τον HIV λειτουργεί διαφορετικά σε άντρες και γυναίκες, ενώ ανάμεσα στους φορείς του HIV, οι γυναίκες απαρτίζουν πάνω από τις μισές περιπτώσεις σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, συμμετέχουν σε ποσοστό μόνο 11% σε θεραπευτικές δοκιμές.

Οι δύο άλλες περιπτώσεις φορέων του HIV που θεραπεύτηκαν ήταν ο «ασθενής του Βερολίνου», Τίμοθι Ρέι Μπράουν, που κατάφερε να ζήσει χωρίς τον ιό για 12 χρόνια, κατέληξε όμως από καρκίνο το 2020, και ο άλλος ασθενής ήταν ο Άνταμ Καστιγιέχο, «ασθενής του Λονδίνου», ύστερα από μεταμόσχευση μυελού των οστών για τη θεραπεία του λεμφώματος του Hodgkin.


Με πληροφορίες από Πρώτο Θέμα, Lifo