Η vegan κοινότητα μπορεί να ιδρύθηκε επίσημα πριν από 78 χρόνια, αλλά ο βιγκανισμός υπήρχε προ πολλού. Αποδείξεις ότι οι άνθρωποι επέλεγαν να αποφεύγουν τα ζωικά προϊόντα εντοπίζονται μέχρι και πριν από 2.000 χρόνια.

Ήδη από το 500 π.Χ., ο Έλληνας φιλόσοφος και μαθηματικός Πυθαγόρας προωθούσε την καλοσύνη σε όλα τα είδη και ακολούθησε αυτό που θα μπορούσε να περιγραφεί ως χορτοφαγική διατροφή. Την ίδια περίοδο, ο Siddhārtha Gautama (γνωστός περισσότερο ως ο Βούδας) συζητούσε για χορτοφαγικές δίαιτες με τους οπαδούς του.

Σύντομα, το 1806 μ.Χ οι πρώτες έννοιες του βιγκανισμού μόλις άρχιζαν να διαμορφώνονται, με τον Δρ William Lambe και τον Percy Bysshe Shelley μεταξύ των πρώτων Ευρωπαίων που αντιτέθηκαν δημόσια στα αυγά και τα γαλακτοκομικά για ηθικούς λόγους.

Ωστόσο, στο 2022, πολλοί είναι αυτοί που ακόμα δεν καταλαβαίνουν τη διαφορά μεταξύ ενός vegan και ενός χορτοφάγου, των οποίον οι διατροφικές συνήθειες μπορεί να έχουν κάποια κοινά, αλλά οι διαφορές τους παίζουν μεγάλο ρόλο.


Ορολογία

Σύμφωνα με την Vegetarian Society, χορτοφάγος είναι κάποιος που δεν τρώει κρέας, πουλερικά, ψάρια, οστρακοειδή και σε μερικές περιπτώσεις υποπροϊόντα σφαγής ζώων.

Οι vegan από την άλλη, επιλέγουν να μην τρώνε καθόλου παράγωγα ζώων, όπως αυγά, γάλα και μέλι. Επίσης το να είσαι vegan μπορεί να φτάσει πέρα από τις διατροφικές συνήθειες και να γίνεται τρόπος ζωής, αφού πολλοί είναι οι vegan που επιλέγουν να μην φοράνε δερμάτινα ρούχα ή δεν χρησιμοποιούν καλλυντικά που δοκιμάζονται σε ζώα.

Οι χορτοφαγικές δίαιτες περιέχουν διάφορα επίπεδα φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, οσπρίων, ξηρών καρπών και σπόρων. Η συμπερίληψη γαλακτοκομικών, μελιού και αυγών εξαρτάται από το είδος της δίαιτας που ακολουθεί κάποιος.

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι χορτοφάγων είναι:

- Lacto-ovo: χορτοφάγοι που αποφεύγουν κάθε ζωική σάρκα, αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά και προϊόντα αυγών

- Lacto: χορτοφάγοι που αποφεύγουν τη σάρκα και τα αυγά των ζώων, αλλά καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα

- Ovo: χορτοφάγοι που αποφεύγουν όλα τα ζωικά προϊόντα εκτός από τα αυγά

- Vegan: χορτοφάγοι που αποφεύγουν κάθε ζωική σάρκα και ζωικά προϊόντα


Τα άτομα που δεν τρώνε κρέας ή πουλερικά αλλά καταναλώνουν ψάρι θεωρούνται pescatarians, ενώ οι «part-time» χορτοφάγοι αναφέρονται συχνά ως flexitarians. Αν και μερικές φορές θεωρούνται χορτοφάγοι, οι pescatarians και οι flexitarians τρώνε κρέας ζώων. Άρα, τεχνικά δεν εμπίπτουν στον ορισμό της χορτοφαγίας.


Τι είναι η vegan διατροφή;

Μια vegan διατροφή μπορεί να θεωρηθεί ως «η πιο αυστηρή μορφή χορτοφαγίας». Ο βιγκανισμός ορίζεται από τη Vegan Society ως ένας τρόπος ζωής που προσπαθεί να αποκλείσει, όσο το δυνατόν περισσότερο, όλες τις μορφές εκμετάλλευσης και σκληρότητας ζώων.


Μερικά παραδείγματα των ουσιών που ΔΕΝ καταναλώνει ένας vegan:

- Zελατίνη

- Mέλι

- Καρμίνιο

- Pεψίνη

- Γομαλάκα

- Λευκωματίνη

- Ορός γάλακτος

- Καζεΐνη

- Oρισμένες μορφές βιταμίνης D3


Διαφορές και ομοιότητες

Τόσο οι χορτοφάγοι όσο και οι vegan συχνά αποφεύγουν να τρώνε ζωικά προϊόντα για παρόμοιους λόγους. Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των δύο μορφών χορτοφαγικής δίαιτας εντοπίζεται στον βαθμό στον οποίο θεωρούν αποδεκτά τα ζωικά προϊόντα.

Για παράδειγμα, τόσο οι vegan όσο και οι χορτοφάγοι μπορεί να αποκλείσουν το κρέας από τη διατροφή τους για λόγους υγείας, ηθικής ή περιβάλλοντος. Οι vegan επιλέγουν επίσης να αποφεύγουν όλα τα ζωικά υποπροϊόντα επειδή πιστεύουν ότι αυτό έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην υγεία τους και στο περιβάλλον.

Όσον αφορά την ηθική, οι περισσότεροι χορτοφάγοι είναι αντίθετοι στη θανάτωση ζώων για τροφή, αλλά γενικά θεωρούν αποδεκτή την κατανάλωση ζωικών υποπροϊόντων όπως το γάλα και τα αυγά, εφόσον τα ζώα διατηρούνται σε κατάλληλες συνθήκες. Από την άλλη πλευρά, οι vegan πιστεύουν ότι τα ζώα έχουν το δικαίωμα να είναι απαλλαγμένα από ανθρώπινη χρήση, είτε πρόκειται για φαγητό, ρούχα, επιστήμη ή ψυχαγωγία. Ως αποτέλεσμα, επιδιώκουν να αποφεύγουν όλα τα ζωικά υποπροϊόντα, ανεξάρτητα από τις συνθήκες στις οποίες εκτρέφονται ή στεγάζονται τα ζώα. Η επιθυμία να αποφευχθεί κάθε μορφή εκμετάλλευσης ζώων είναι ο λόγος που οι vegan επιλέγουν να αποστασιοποιηθούν από τα γαλακτοκομικά και τα αυγά – προϊόντα που πολλοί χορτοφάγοι δεν έχουν πρόβλημα να καταναλώσουν.

Ο βιγκανισμός ως τρόπος ζωής

Παρότι χορτοφάγοι και vegan μπορεί να επιλέξουν να αποφύγουν τα ζωικά προϊόντα για παρόμοιους σκοπούς, αυτή η επιλογή συχνά εκτείνεται πέρα από τη διατροφή για τους vegan.

Στην πραγματικότητα, ο βιγκανισμός θεωρείται συχνά ένας τρόπος ζωής που εδράζεται έντονα στα δικαιώματα των ζώων. Για τον λόγο αυτό, πολλοί vegan αποφεύγουν επίσης να αγοράζουν είδη ένδυσης που περιέχουν μετάξι, μαλλί, δέρμα ή σουέτ. Επιπλέον, πολλοί vegan μποϊκοτάρουν εταιρείες που κάνουν δοκιμές σε ζώα και αγοράζουν μόνο καλλυντικά που δεν περιέχουν ζωικά υποπροϊόντα.

Οι άνθρωποι που είναι γνωστοί ως «ηθικοί vegan» τείνουν επίσης να αποφεύγουν το τσίρκο, τους ζωολογικούς κήπους, το ροντέο, τις ιπποδρομίες και οποιεσδήποτε άλλες δραστηριότητες που περιλαμβάνουν τη χρήση ζώων για ψυχαγωγία.

Τέλος, πολλοί περιβαλλοντολόγοι υιοθετούν μια vegan διατροφή για τον μειωμένο αντίκτυπό της στους πόρους της γης και τα οφέλη που έχει κατά της κλιματικής αλλαγής.

Με πληροφορίες από vita.gr, vegsoc.org, vegansociety.com