Κεντρική φωτογραφία από Sarah Askey / University of Canterbury

Μια εξαιρετικά σπάνια Βίβλος που φημίζεται για ένα ατυχές λάθος που ενθαρρύνει τη μοιχεία ανακαλύφθηκε στη Νέα Ζηλανδία.

Η «Κακή» Βίβλος του 1631, όπως έχει γίνει γνωστή, παραλείπει τη λέξη «ου» από την έκτη εντολή της, προτρέποντας τους αναγνώστες της, «να μοιχεύσουν». Χίλια αντίγραφα του κειμένου, που έγινε επίσης γνωστό ως η «Βίβλος των μοιχών» ή «των αμαρτωλών», τυπώθηκαν, ενώ το σφάλμα ανακαλύφθηκε μόλις ένα χρόνο αργότερα.

Μετά την ανακάλυψη του λάθους, οι τυπογράφοι Ρόμπερτ Μπάρκερ και Μάρτιν Λούκας κλήθηκαν από τον Βασιλιά Κάρολο Α' και οδηγήθηκαν ενώπιον του δικαστηρίου, όπου τους επέπληξαν για το σκανδαλώδες τυπογραφικό λάθος. Τους αφαιρέθηκε η άδεια εκτύπωσης, τους επιβλήθηκε πρόστιμο 300 λιρών (αν και τελικά ακυρώθηκε) και τα περισσότερα κείμενα καταστράφηκαν. Μόνο περίπου 20 παραμένουν σε κυκλοφορία.

Οι συγκεκριμένες Βίβλοι βγαίνουν σε δημοπρασία κατά καιρούς κυρίως στη Βρετανία ή στις ΗΠΑ, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται μια στο νότιο ημισφαίριο, λέει το Πανεπιστήμιο του Canterbury στο Christchurch. Το πανεπιστήμιο ενημερώθηκε για πρώτη φορά για την ύπαρξή της το 2018, αλλά επέλεξε να κρατήσει την ανακάλυψη κρυφή μέχρι τώρα, για να δώσει στους ερευνητές και τους συντηρητές βιβλίων αρκετό χρόνο για να τη μελετήσουν και να τη διατηρήσουν.

«Είναι ένα μυστήριο, είναι συναρπαστικό και έχει ταξιδέψει τον μισό κόσμο», δήλωσε τη Δευτέρα ο Κρις Τζόουνς, αναπληρωτής καθηγητής μεσαιωνικών σπουδών στο πανεπιστήμιο και συνεργάτης της Εταιρείας Αρχαιοτήτων στο Λονδίνο.

Μια πρώην μαθήτρια του Τζόουνς τού έφερε το αντίγραφο το 2018 αφού η οικογένειά της το είχε αποκτήσει δύο χρόνια νωρίτερα σε μια πώληση ακινήτου του οποίου πέθανε ο ιδιοκτήτης. Ο αείμνηστος ιδιοκτήτης ήταν ο βιβλιοδέτης Don Hampshire, ο οποίος έφτασε στη Νέα Ζηλανδία στα τέλη της δεκαετίας του 1950 από το Ηνωμένο Βασίλειο και πέθανε στο Christchurch το 2009, αλλά απ' όσο μπορεί να πει ο Τζόουνς, ο Hampshire δεν είχε πει ποτέ σε κανέναν τίποτα σχετικά με την κατοχή της Βίβλου.

Η πρώην μαθήτρια του Τζόουνς τού είπε ότι πίστευε ότι ήταν μια «κακή» Βίβλος, αλλά εκείνος ήταν «πολύ δύσπιστος καθώς αυτά δεν είναι κοινά αντικείμενα».

«Δεν είναι πράγματα που απλά τα βρίσκεις σε ένα γκαράζ στο Christchurch. Αλλά το κοίταξα και σκέφτηκα, "ουάου, είναι αυτό ακριβώς πιστεύει η πρώην μαθήτριά μου πως είναι" - μια Δαιμονική Βίβλος. Έμεινα έκπληκτος».

Ο Τζόουνς είπε ότι υπάρχει ένα αντίγραφο στον Καναδά, μερικά στις ΗΠΑ, μερικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία και «ένα πολύ καλό αντίγραφο» στο Δουβλίνο.

«Οι Αυστραλοί ισχυρίζονται ότι έχουν ένα, αλλά δεν το έχουν», είπε γελώντας ο Τζόουνς, προσθέτοντας ότι το αντίγραφό τους δεν περιέχει την περιβόητη παράλειψη του «ου».

«Το να βρει μια τέτοια Βίβλος το δρόμο της σε μένα, στο Christchurch, είναι απλώς αξιοσημείωτο».

Η ανακάλυψη του βιβλίου κέντρισε το ενδιαφέρον του Τζόουνς για την ιστορία της Βίβλου και τους μύθους σχετικά με το γιατί έγινε το λάθος, τη δικαστική υπόθεση γύρω από αυτό και την τυπογραφική βιομηχανία ευρύτερα εκείνη την εποχή, για την οποία σχεδιάζει να δημοσιεύσει εργασίες.

Η συζήτηση είναι έντονη για το πώς συνέβη το λάθος εκτύπωσης, με θεωρίες ότι θα μπορούσε να ήταν μια σκόπιμη πράξη βιομηχανικής δολιοφθοράς από έναν αντίπαλο τυπογράφο. Αλλά ο Τζόουνς διέψευσε αυτή τη φήμη, λέγοντας ότι είναι πολύ πιο πιθανό οι τυπογράφοι, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν σε μια ασυνήθιστη βιομηχανία, απλώς μείωσαν το κόστος για τους συντάκτες αντιγραφής.

Παραμένει μυστήριο το ταξίδι που έκανε το αντίγραφο της Νέας Ζηλανδίας, το οποίο ανήκει στο οικογενειακό καταπίστευμα των Phil και Louise Donnithorne. Πολλές Βίβλοι περιέχουν λεπτομερείς περιγραφές γενεαλογικών δέντρων, ημερομηνίες, τόπους και καταγραφές γεννήσεων και θανάτων, αυτό το αντίγραφο έχει μόνο ένα δυσανάγνωστο όνομα.

Το αντίγραφο ήταν σε σχετικά κακή κατάσταση όταν ανακαλύφθηκε ξανά, με το εξώφυλλό του να λείπει, κάποιες ζημιές από νερό και μερικές σελίδες στο πίσω μέρος να έχουν εξαφανιστεί. Αλλά έχει επίσης μερικά μοναδικά χαρακτηριστικά – είναι ένα από τα λίγα αντίγραφα που έχουν το διακοσμητικό κόκκινο και μαύρο μελάνι και είναι μια πολύ πιο ολοκληρωμένη έκδοση από πολλές άλλες εκεί έξω.

Η συντηρήτρια βιβλίων και χαρτιών Sarah Askey συντήρησε το αντικείμενο, περιποιώντας το έργο με κόπο, τοποθετώντας του ένα νέο εξώφυλλο και διατηρώντας το για τις μελλοντικές γενιές. Η Askey έχει τεκμηριώσει τυχόν μικρά χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην παροχή ενδείξεων σχετικά με το πού βρισκόταν το βιβλίο - ανάμεσα σε μερικές σελίδες βρήκε υπολείμματα φυτών, ανθρώπινες τρίχες και υφαντικές ίνες.

«Ήταν ένα άβολο μικρό πράγμα να ασχοληθείς… και υπήρχε πολλή επίλυση προβλημάτων, αλλά ήταν αρκετά ικανοποιητική διαδικασία», είπε ο Askey.

Το βιβλίο έχει πλέον ψηφιοποιηθεί πλήρως και θα μοιραστεί δωρεάν στο κοινό μέσω μιας ιστοσελίδας τους επόμενους μήνες - κάτι που ο Τζόουνς ελπίζει ότι θα βοηθήσει να ρίξει περισσότερο φως στο μυστηριώδες δυσανάγνωστο όνομα του αντιγράφου που είναι χαραγμένο μέσα.

«Ελπίζω ότι κάποιος θα έρθει και θα μου πει “Κρις Τζόουνς, είσαι ηλίθιος, το όνομα είναι προφανές” και ανυπομονώ».


Με πληροφορίες από Guardian