Αρχαίοι πολεμιστές έφτιαχναν αντικείμενα από το δέρμα των σκοτωμένων εχθρών τους
Μελέτη Δανών αρχαιολόγων επιβεβαιώνει -για πρώτη φορά- τις αναφορές του Ηροδότου, ο οποίος έγραφε χαρακτηριστικά ότι «πολλοί από τα δέρματα των εχθρών κάνουν και πανωφόρια και τα φορούν, ράβοντάς τα το ένα με το άλλο, σαν κάπες».
Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2023
3
λεπτά
Τις αναφορές του «πατέρα της ιστορίας», Ηρόδοτου, σχετικά με τους Σκύθες, επαληθεύουν οι ανακαλύψεις Δανών αρχαιολόγων. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Σκύθες, ο πολιτισμός των οποίων άνθισε μεταξύ του 7ου και του 3ου αι. π.Χ., ήταν ένας τρομακτικός και αιμοδιψής νομαδικός λαός που χρησιμοποιούσε το δέρμα των ηττημένων εχθρών του για την κατασκευή αντικειμένων, όπως φαρέτρες και πανωφόρια.
Συγκεκριμένα ο Ηρόδοτος (Ἱστορίαι, 4.64.2-4.64.4) έγραφε: «τα κεφάλια αυτά τα γδέρνουν με τον εξής τρόπο· τα κόβουν ένα γύρο στο ύψος των αυτιών, πιάνουν απ᾽ τα μαλλιά το πάνω μέρος και το τραβάν προς τα έξω· ύστερα καθαρίζουν το δέρμα από τις σάρκες με παγίδι βοδιού, το δουλεύουν με τα χέρια τους, κι αφού έτσι το κάνουν μαλακό, το έχουν για πετσέτα, και το βάζουν να κρέμεται απ’ τα χαλινάρια του αλόγου που ο καθένας τους καβαλικεύει, κι αγάλλεται η ψυχή του· γιατί όποιος έχει τις περισσότερες τέτοιες πετσέτες, αυτός κρίνεται πρώτο παλικάρι. [4.64.3] Και πολλοί από τα δέρματα των εχθρών κάνουν και πανωφόρια και τα φορούν, ράβοντάς τα το ένα με το άλλο, σαν κάπες· και πολλοί γδέρνουν το δεξί χέρι του σκοτωμένου εχθρού και παίρνουν το δέρμα μαζί με τα νύχια του κι ύστερα το κάνουν κάλυμμα της φαρέτρας τους· και τ᾽ ανθρώπινο δέρμα το ᾽βλεπες παχύ κι αστραφτερό, πιο αστραφτερό σχεδόν από κάθε άλλο δέρμα, γιατί είναι άσπρο. [4.64.4] Μάλιστα, πολλοί γδέρνουν ολόκληρο το σώμα του εχθρού και, κρατώντας το δέρμα του τεντωμένο σε ξύλα, το ανεμίζουν πέρα δώθε πάνω απ᾽ τ᾽ άλογό τους».
Τώρα, μια νέα ανακάλυψη φαίνεται να επιβεβαιώνει τις αναφορές του Ηρόδοτου. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στη Δανία ανέλυσαν κομμάτια δέρματος τα οποία ανακαλύφθηκαν σε τάφους Σκυθών στη νότια Ουκρανία και χρονολογούνται πριν από 2.000 χρόνια. Μετά από ανάλυση, διαπίστωσαν πως ορισμένα από τα δείγματα που προέρχονται από φαρέτρες ήταν ανθρώπινης προέλευσης.
Η ομάδα εντόπισε 45 δείγματα δέρματος από 18 τάφους οι οποίοι ανακαλύφθηκαν σε 14 διαφορετικές τοποθεσίες στη νότια Ουκρανία. Στο παρελθόν, οι επιστήμονες βασίζονταν στην ανάλυση του κόκκου του δέρματος, δεδομένου ότι το DNA καταστρέφεται κατά τη διαδικασία της βυρσοδεψίας. Πιο πρόσφατα, ωστόσο, οι ερευνητές ανέπτυξαν τεχνικές για την ανάλυση των πρωτεϊνών στο δέρμα και χρησιμοποίησαν αυτές τις πληροφορίες για να προσδιορίσουν τα είδη που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του. Διαπίστωσαν ότι τα περισσότερα δέρματα προέρχονταν από ένα είδος κατσίκας ή προβάτου, ενώ τα υπόλοιπα προέρχονταν από σαρκοφάγα ζώα, όπως τίγρεις, λιοντάρια, κουνάβια και ύαινες.
«Τα ευρήματά μας αποδεικνύουν ότι οι Σκύθες χρησιμοποιούσαν κυρίως εξημερωμένα είδη όπως πρόβατα, κατσίκες, βοοειδή και άλογα για την παραγωγή δέρματος, ενώ τις γούνες τους τις κατασκεύαζαν από άγρια ζώα όπως αλεπούδες, σκίουρους και αιλουροειδή», σύμφωνα με την αρχαιολογική ομάδα, επικεφαλής της οποίας είναι η Λουίζ Όρστεντ Μπραντ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
«Η ανακάλυψη-έκπληξη είναι η παρουσία δύο δειγμάτων ανθρώπινου δέρματος, τα οποία για πρώτη φορά παρέχουν άμεσες αποδείξεις του ισχυρισμού του αρχαίου Έλληνα ιστορικού Ηρόδοτου ότι οι Σκύθες χρησιμοποιούσαν το δέρμα των νεκρών εχθρών τους για την κατασκευή δερμάτινων τροπαιοφόρων αντικειμένων», έγραψε η ομάδα σε άρθρο της που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PLOS ONE».
Οι Σκύθες ήταν νομαδικός λαός του οποίου ο πολιτισμός άνθισε μεταξύ του 7ου και του 3ου αι. π.Χ. σε μια περιοχή που εκτεινόταν κατά μήκος της ευρασιατικής στέπας, από τη Θράκη στα δυτικά έως την Οροσειρά Αλτάι της Μογγολίας στα ανατολικά. Θεωρούνταν εξαιρετικοί έφιπποι και επιδέξιοι τοξότες και συχνά έβρισκαν απασχόληση ως μισθοφόροι. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι Σκύθες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μεταφορά γλωσσών, αγαθών, τεχνολογίας, ιδεολογιών, ακόμη και ασθενειών.
Υπάρχουν επίσης στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ορισμένοι έγιναν αγρότες. Τα δέρματα που κατασκεύαζαν αποκαλύπτουν ποια ζώα εξέτρεφαν και χρησιμοποιούσαν, καθώς και για τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούσαν για να το κάνουν αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Δείτε επίσης
Οι αρχαίοι ξέθαβαν τους νεκρούς τους και χρησιμοποιούσαν τα οστά τους
Οι αρχαίοι φορούσαν σανδάλια με κάλτσες πολύ πριν γίνει «της μόδας»