Καταλύοντας τη δημοκρατία και αναλαμβάνοντας τα ηνία της εξουσίας, ένα από τα πρώτα πράγματα που φρόντισε να στήσει ο Αδόλφος Χίτλερ ήταν το Υπουργείο Προπαγάνδας, αναμφίβολα ό,τι πιο ειλικρινές έκανε στα χρόνια που βρισκόταν στην εξουσία.

Υπουργός, ο κατ’ εξοχήν εμπνευστής της πρακτικής της προπαγάνδας, Joseph Goebbels (Γιόζεφ Γκαίμπελς), στον οποίο το ναζιστικό κόμμα όφειλε μεγάλο μέρος της δημοτικότητας και της επιτυχίας του.

Ο Γκαίμπελς από πολύ νωρίς φάνηκε πως είναι γεννημένος για να προπαγανδίζει, καθώς σύμφωνα με ιστορικά δεδομένα, σε νεαρή ηλικία ακόμα, αποφάσισε να στείλει μια χριστουγεννιάτικη κάρτα με ευχές, στην κοπέλα με την οποία ήταν σφόδρα ερωτευμένος. Στο τέλος της αφιέρωνε μερικούς πολύ όμορφους στίχους, που όπως έλεγε είχε γράψει ο ίδιος, για να της εκφράσει τα συναισθήματά του. Μόνο που οι στίχοι δεν ήταν δικοί του, αλλά του Νίτσε.

Το περιστατικό που του άνοιξε τις πόρτες στο κόμμα των Ναζί

Ένα χειμωνιάτικο βράδυ, ο φίλος του Φριτς Πραγκ τον κάλεσε σε μια συζήτηση μεταξύ σοσιαλιστών και ναζιστών. Όταν ανέβηκε στο βήμα να μιλήσει ο Γκαίμπελς είπε: «Αγαπητοί μου Γερμανοί συμπατριώτες», φράση την οποία έλεγαν πάντα μεταξύ τους οι εθνικιστές. Οι σοσιαλιστές με βρισιές, και φωνές αντέδρασαν έντονα και ακούστηκε μια φωνή: «Καπιταλιστή, εκμεταλλευτή».

«Όποιος το είπε να ανέβει στο βήμα και να μου δείξει πόσα χρήματα έχει στην τσέπη του. Τότε θα δούμε ποιος έχει τα πιο πολλά», είπε ο Γκαίμπελς αδειάζοντας μερικά κέρματα από το πορτοφόλι του πάνω στο αναλόγιο, ξεσηκώνοντας τους εθνικιστές. Για πολλούς βιογράφους του διάσημου προπαγανδιστή, αυτό το επεισόδιο ήταν που του άνοιξε διάπλατα τις πόρτες για την είσοδο του στο ναζιστικό κόμμα, στο οποίο πήρε αύξοντα αριθμό 8762.

Ο Γκαίμπελς έτρεφε μεγάλη αδυναμία και αγάπη στον Αδόλφο Χίτλερ. Μάλιστα, ο Αδόλφος, ήταν κουμπάρος στο γάμο του με τη Μάγδα Γκαίμπελς.

Αφού δεν κατάφερε να γίνει δημοσιογράφος, έγινε εκδότης (των Ναζί)

Σε μία πρώιμη προσπάθειά του να γίνει ασκήσει το επάγγελμα της δημοσιογραφίας, απέτυχε παταγωδώς. Τα Μέσα, ωστόσο, υπήρξαν πάντα μεγάλη του αδυναμία, καθώς για την εποχή ήταν το μέγιστο όπλο προπαγάνδας.

Το 1929 έγινε εκδότης της εφημερίδας «Der Angriff», δηλαδή της Επίθεσης, που χρηματοδοτούνταν από το ναζιστικό κόμμα. Η εφημερίδα χαρακτηριζόταν από αντισυστημικό, αντισημιτικό και αντικοινοβουλευτικό λόγο. Εκεί μπορούσε να γράφει ότι ήθελε, χρησιμοποιώντας το ψέμα ως βασικό άξονα για την προσέλκυση νέων ψηφοφόρων. Όταν ένας κακοποιός δολοφονήθηκε από έναν σωματέμπορο, η εφημερίδα έγραψε για την ευγενική θυσία ενός μέλους των Ναζί στο εθνικοσοσιαλιστικό ιδεώδες.

Συνάντηση του Γκαίμπελς με τον Έλληνα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, το 1936

Τον Νοέμβριο του 1926, αφού πλέον είχε αναρριχηθεί στην ιεραρχία του κόμματος ως Γκαουλάιτερ στο Βερολίνο ανέλαβε την αναδιοργάνωση των Ναζί και την ανασύνταξη των Ταγμάτων Εφόδου. Αμέσως διάλεξε χίλιους άντρες, απομάκρυνε τετρακόσιους και σε όλα τα υπόλοιπα μέλη επέβαλε μηνιαία συνδρομή τριών μάρκων στο κόμμα.

Οργάνωνε συχνά πολιτικές συγκεντρώσεις σε διάφορες περιοχές, τις οποίες παρακολουθούσαν μαζικά οι Ναζί πληρώνοντας εισιτήριο στην είσοδο.

Στις συγκεντρώσεις διάλεγε με προσοχή τους δίσκους που θα έπαιζαν εμβατήρια και η είσοδός του στο βήμα ήταν πάντα θεαματική. Κάποτε, μάλιστα, πήγε με ταξί σε μία ομιλία και ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του έκανε παρατήρηση για την αναίτια δαπάνη. «Δεν έχεις ιδέα τι είναι η προπαγάνδα. Κανονικά θα έπρεπε να πάρω δύο ταξί. Ένα για μένα και ένα για τον χαρτοφύλακά μου», του απάντησε ο Γκαίμπελς. Συχνά μετά τις συγκεντρώσεις του, συγκρούονταν οι Ναζί με τους κομμουνιστές.

Όταν χτυπήθηκε ο σοφέρ του στο κεφάλι ζήτησε να τον ανεβάσουν στη σκηνή. Και ενώ ο άνθρωπος ψυχορραγούσε, ο Γκαίπμελς εκστασιασμένος έβγαζε λόγο από πάνω για τον «Άγνωστο Μαχητή», ανεβάζοντας τον ενθουσιασμό στα ύψη. Έκτοτε, το ρόλο του σοφέρ στις συγκεντρώσεις έπαιζαν ηθοποιοί που φορούσαν βαμμένους επιδέσμους στο κεφάλι. «Η προπαγάνδα είναι σαν την τέχνη. Δεν χρειάζεται να σέβεσαι την αλήθεια», έλεγε συχνά στους φίλους του.

Περπατώντας στο δρόμο πρόσεχε πάντα τις αφίσες των εθνικοσοσιαλιστών και των άλλων κομμάτων. Έβλεπε ότι τα γράμματα ήταν δυσανάγνωστα και οι εκτυπώσεις κακής ποιότητας. Με εντολή πλέον όλες οι αφίσες θα τυπώνονταν με πελώρια γράμματα, με το κόκκινο της φωτιάς να κυριαρχεί στο γραφικό σχέδιο και ελάχιστες λέξεις, όπως «Χίτλερ ή Λένιν;». Σύντομα οι αφίσες του Γκαίμπελς αποτελούσαν βασικό θέμα συζήτησης για τα πολιτικά τους νοήματα. Ένα από τα αγαπημένα μέσα για την προπαγάνδα που προωθούσε ήταν ο Τύπος.

Ο Γκαίμπελς με τα 6 του παιδιά. Έδωσε σε όλα όνομα με το αρχικό Χ, για να τιμήσει τον Χίτλερ.

Τα μεγαλειώδη του ψέματα

Χωρίς ίχνος ηθικής, συνέχιζε να φανατίζει τους Γερμανούς και να παραποιεί την αλήθεια. «Όταν λες και ξαναλές ένα ψέμα, στο τέλος γίνεσαι πιστευτός», έβαζε να λέει ο ήρωας της ταινίας «Ohm Krüger».

Στη δίκη της Νυρεμβέργης αποκαλύφθηκε ακόμη ένα ψέμα του Γκαίμπελς που είχε γράψει στον Λαϊκό Παρατηρητή, επίσημο όργανο του ναζιστικού κόμματος. Ήταν η βύθιση του αγγλικού ατμόπλοιου «Αθήνια» από γερμανικό υποβρύχιο τον Σεπτέμβριο του 1939, για την οποία έλεγε ότι την είχε κάνει ο Τσόρτσιλ με σκοπό να κατηγορήσει τους Γερμανούς.

Στον Υπουργό Προπαγάνδας του Χίτλερ ανήκε επίσης η ιδέα να υποχρεωθεί η Γαλλία να υπογράψει την συνθήκη ανακωχής στο δάσος της Κομπιένης, στο ίδιο βαγόνι που το 1918 οι Γερμανοί είχαν παραδοθεί άνευ όρων στους Συμμάχους.

Κατά τη διάρκεια της εισβολής στη Ρωσία, ο Γκαίμπελς έκανε διαρκή και μεγάλη χρήση των εκτάκτων ανακοινωθέντων μέσω του ραδιοφώνου. Η Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση διέκοπτε τη ροή προγράμματος για τη μετάδοση πολεμικών επιτυχιών από τα στρατεύματα, ακόμη και όταν είχαν συντριβεί. Φυσικά ο Γιόζεφ Γκαίμπελς ήταν από τους εμπνευστές της Τελικής Λύσης, του καψίματος του Ράιχσταγκ, της Νύχτας των Μεγάλων Μαχαιριών, της «καμένης γης», αλλά και θερμός υποστηρικτής της κατάργησης της Συνθήκης της Γενεύης για τη μεταχείριση των αιχμαλώτων. Ο Γιόζεφ Γκέμπελς γεννήθηκε στις 29 Οκτωβρίου του 1897 και πέθανε την 1η Μαΐου του 1945, μία μέρα μετά τον Αδόλφο Χίτλερ.

Στις συγκεντρώσεις που οργάνωνε επέλεγε προσεκτικά από το εμβατήριο με το οποίο θα έκανε είσοδο, μέχρι και τη γωνία που θα κοιτούσε το ακροατήριο.

Ο απόλυτος έλεγχος των πάντων από το Υπουργείο Προπαγάνδας

Το Υπουργείο Προπαγάνδας των Ναζί, υπό τη διεύθυνση του Δρ. Γιόζεφ Γκέμπελς, ασκούσε έλεγχο πάνω σε κάθε μέσο μαζικής επικοινωνίας στη Γερμανία: εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, δημόσιες συγκεντρώσεις και συναθροίσεις, τέχνες, μουσική, κινηματογράφος και ραδιόφωνο. Οι απόψεις που θα μπορούσαν με οποιονδήποτε τρόπο να απειλήσουν τις ναζιστικές πεποιθήσεις ή το καθεστώς υπόκειντο σε λογοκρισία ή εξαλείφονταν απ' όλα τα μέσα.

Την άνοιξη του 1933, ναζιστικές φοιτητικές οργανώσεις με τη βοήθεια καθηγητών και βιβλιοθηκάριων συνέταξαν μεγάλες λίστες με βιβλία που, κατά την άποψή τους, δεν θα έπρεπε να διαβάζονται από Γερμανούς.

Η δύναμη και η εξουσία που κατείχε αποτελούσαν το βασικό του όπλο για να αποπλανεί ερωτικά κάθε γυναίκα που βρισκόταν στο ευρύτερο περιβάλλον του.

Κατόπιν, το βράδυ της 10 Μαΐου 1933, οι Ναζί έκαναν επιδρομή στις βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία απ’ άκρη σ’ άκρη της Γερμανίας. Κρατώντας πυρσούς πραγματοποίησαν βραδινές πορείες και τραγουδώντας ύμνους πέταξαν βιβλία σε μεγάλες πυρές.

Τη νύχτα εκείνη κάηκαν περισσότερα από 25.000 βιβλία. Ορισμένα ήταν έργα Εβραίων συγγραφέων, όπως του Άλμπερτ Αϊνστάιν και του Σίγκμουντ Φρόιντ. Τα περισσότερα βιβλία ήταν γραμμένα από μη-Εβραίους συγγραφείς, μεταξύ των οποίοι ορισμένοι διάσημοι Αμερικανοί όπως ο Τζακ Λόντον, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ και ο Σίνκλερ Λιούις, οι ιδέες των οποίων απέκλιναν από αυτές των Ναζί και ως εκ τούτου δεν έπρεπε να διαβάζονται τα έργα τους.

Οι λογοκριτές των Ναζί έκαψαν επίσης τα βιβλία της Έλεν Κέλερ, η οποία είχε καταφέρει να γίνει καταξιωμένη συγγραφέας παρά το γεγονός ότι ήταν κωφή και τυφλή. Όταν την πληροφόρησαν για το κάψιμο των βιβλίων απάντησε ως εξής: «Η τυραννία δεν μπορεί να νικήσει τη δύναμη των ιδεών». Εκατοντάδες χιλιάδες άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες διαμαρτυρήθηκαν κατά του καψίματος των βιβλίων, πράξη που αποτελούσε ξεκάθαρη παραβίαση της ελευθερίας του λόγου. Συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν στη Νέα Υόρκη, τη Φιλαδέλφεια, το Σικάγο και το Σεντ Λιούις.

Τα σχολεία διαδραμάτισαν επίσης σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση των ναζιστικών ιδεών. Ενώ οι λογοκριτές κατάργησαν μερικά βιβλία από τα σχολεία, συντάχθηκαν νέα εγχειρίδια για τη διδασκαλία της τυφλής πειθαρχίας στο κόμμα, της αγάπης για τον Χίτλερ και του αντισημιτισμού. Μετά το σχολείο, σε συναντήσεις της Χιτλερικής Νεολαίας και του Συνδέσμου Γερμανίδων Κορασίδων τα παιδιά διδάσκονταν αφοσίωση στο ναζιστικό κόμμα. Εντός και εκτός σχολείου, η νεολαία συμμετείχε σε εκδηλώσεις με αφορμή π.χ. τα γενέθλια του Αδόλφου Χίτλερ ή την επέτειο της ανόδου του στην εξουσία.