H ανθρωπότητα θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπη με μια αναπαραγωγική κρίση εάν δεν ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της μείωσης του αριθμού των σπερματοζωαρίων, προειδοποίησαν ερευνητές, αφού διαπίστωσαν ότι ο ρυθμός αυτός επιταχύνεται.

Μια αναθεωρημένη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Human Reproduction, στηριζόμενη σε 153 εκτιμήσεις από άνδρες που πιθανώς δεν γνώριζαν τη γονιμότητά τους, δείχνει ότι η μέση συγκέντρωση σπέρματος μειώθηκε από 101,2 εκατ. ανά ml σε 49,0 εκατ. ανά ml μεταξύ 1973 και 2018 - μια πτώση τής τάξεως τού 51,6%. Ο συνολικός αριθμός σπερματοζωαρίων μειώθηκε κατά 62,3%, κατά την ίδια περίοδο.

Έρευνα της ίδιας ομάδας, που παρουσιάστηκε το 2017, διαπίστωσε ότι η συγκέντρωση σπέρματος είχε μειωθεί περισσότερο από το μισό τα τελευταία 40 χρόνια. Ωστόσο, τότε, η έλλειψη δεδομένων για άλλα μέρη του κόσμου σήμαινε ότι τα ευρήματα επικεντρώνονταν σε μια περιοχή που περιελάμβανε την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία. Η τελευταία μελέτη περιλαμβάνει πιο πρόσφατα δεδομένα από 53 χώρες.

Μειώσεις στη συγκέντρωση σπέρματος παρατηρήθηκαν όχι μόνο στην περιοχή που μελετήθηκε προηγουμένως, αλλά επίσης στην Κεντρική και Νότια Αμερική, την Αφρική και την Ασία.

Επιπλέον, ο ρυθμός μείωσης φαίνεται να αυξάνεται: εξετάζοντας δεδομένα που συλλέχθηκαν σε όλες τις ηπείρους από το 1972, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συγκεντρώσεις σπέρματος μειώθηκαν κατά 1,16% ετησίως. Ωστόσο, όταν εξέτασαν μόνο τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από το 2000, η μείωση ανήλθε στο 2,64% ανά έτος.

«Νομίζω ότι αυτό είναι άλλο ένα σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά με τον κόσμο και ότι πρέπει να κάνουμε κάτι γι' αυτό. Οπότε ναι, νομίζω ότι είναι μια κρίση, την οποία [θα ήταν] καλύτερα να αντιμετωπίσουμε τώρα, προτού φτάσει σε ένα οριακό σημείο που μπορεί να μην είναι αναστρέψιμο», δήλωσε ο καθηγητής Hagai Levine, πρώτος συγγραφέας της έρευνας από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ.

Προηγούμενες μελέτες έχoυν τονίσει ότι η γονιμότητα διακυβεύεται εάν η συγκέντρωση του σπέρματος πέσει κάτω από περίπου 40 εκ. ανά ml. Ενώ η πιο πρόσφατη εκτίμηση είναι πάνω από αυτό το όριο, ο Levine σημείωσε ότι πρόκειται για έναν μέσο αριθμό, υποδηλώνοντας ότι το ποσοστό των ανδρών κάτω από αυτό το όριο θα έχει αυξηθεί.

«Μια τέτοια μείωση αντιπροσωπεύει ξεκάθαρα μείωση της ικανότητας αναπαραγωγής του πληθυσμού», είπε.

Ενώ η μελέτη έλαβε υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία και το χρονικό διάστημα που οι άνδρες είχαν μείνει χωρίς εκσπερμάτιση, αποκλείοντας τους άνδρες που ήταν γνωστό ότι πάσχουν από υπογονιμότητα, έχει περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένου του ότι δεν εξέτασε άλλους δείκτες ποιότητας σπέρματος.

Ο Allan Pacey, καθηγητής ανδρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Sheffield, ο οποίος δεν συμμετείχε στην εργασία, εξήρε την ανάλυση, αλλά δήλωσε ότι αμφιβάλλει για το αν υπάρχει πράγματι μείωση. «Η καταμέτρηση του σπέρματος, ακόμη και με τη χρυσή τεχνική (της εργαστηριακής διαδικασίας) της αιμοκυτταρομετρίας, είναι πραγματικά δύσκολη», δήλωσε στον Guardian. «Πιστεύω ότι με την πάροδο του χρόνου απλώς γίναμε καλύτεροι σε αυτό λόγω της ανάπτυξης προγραμμάτων κατάρτισης και ελέγχου ποιότητας σε όλο τον κόσμο. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι αυτό ακριβώς είναι που βλέπουμε στα δεδομένα».

Ωστόσο, ο Levine απέρριψε τέτοιες ανησυχίες, προσθέτοντας ότι, σε κάθε περίπτωση, η πτώση ήταν πιο έντονη τα τελευταία χρόνια.

Αν και δεν είναι σαφές τι μπορεί να κρύβεται πίσω από την εμφανή τάση, μια υπόθεση είναι ότι μπορεί να παίζουν ρόλο οι χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα ή άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, που δρουν στο έμβρυο στη μήτρα. Οι ειδικοί λένε ότι παράγοντες όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία και η κακή διατροφή μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο και ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση του αριθμού των σπερματοζωαρίων.

Η Tina Kold Jensen του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας είπε ότι η νέα μελέτη ανακεφαλαιώνει μια ανησυχητική τάση. «Συνεχίζουμε να εντοπίζουμε την ίδια τάση, όσες μελέτες κι αν συμπεριλάβουμε – αυτό είναι λίγο τρομακτικό για μένα», είπε.

Ο καθηγητής Richard Sharpe, ειδικός στην ανδρική αναπαραγωγική υγεία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, είπε ότι τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι η τάση φαίνεται να είναι πλέον ένα παγκόσμιο φαινόμενο.

Ο Sharpe τόνισε περαιτέρω ότι η πτώση μπορεί να σημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να συλλάβουν τα ζευγάρια και, για πολλά (ζευγάρια), ο χρόνος δεν είναι με το μέρος τους, καθώς καθυστερούν να ξεκινήσουν προσπάθειες για να συλλάβουν έως ότου η γυναίκα είναι στα 30 ή στα 40 της, όταν η γονιμότητά της είναι ήδη μειωμένη.

«Το βασικό σημείο που πρέπει να επισημανθεί, είναι ότι αυτά είναι απελπιστικά κακά νέα για τη γονιμότητα των ζευγαριών», είπε.

Όμως, είπε ο Sharpe, «Αυτά τα ζητήματα δεν είναι πρόβλημα μόνο για ζευγάρια που προσπαθούν να κάνουν παιδιά. Αποτελούν επίσης, ένα τεράστιο πρόβλημα για την κοινωνία τα επόμενα 50 χρόνια, καθώς όλο και λιγότεροι νέοι θα υπάρχουν για να εργαστούν και να υποστηρίξουν την αυξανόμενη διόγκωση των ηλικιωμένων».


Με πληροφορίες από Guardian