Τις αλλαγές στα κύτταρα που επιφέρει σταδιακά ο καρκίνος, πολύ πριν εξελιχθούν σε όγκους ερευνούν επιστήμονες σε ένα νέο ερευνητικό κέντρο στο Πανεπιστήμιο Κέιμπριτζ.

Η έρευνα θα βοηθήσει στο να σχεδιαστούν νέοι τρόποι για την αντιμετώπιση του καρκίνου πιστεύουν οι επιστήμονες. Το Early Cancer Institute, το οποίο έχει χρηματοδοτηθεί με 11 εκατομμύρια λίρες από ανώνυμο δωρητή έχει εστιάσει την έρευνά του στην αναζήτηση τρόπων για την αντιμετώπιση όγκων πριν αυτοί δημιουργήσουν συμπτώματα. Η έρευνα θα αξιοποιήσει τις πρόσφατες ανακαλύψεις που έχουν δείξει ότι πολλοί άνθρωποι αναπτύσσουν προκαρκινικές καταστάσεις που παραμένουν σε αναστολή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σύμφωνα με τη διευθύντρια του ινστιτούτου, καθηγήτρια Ρεμπέκα Φιτζγκέραλντ, ο καρκίνος μπορεί να αναπτύσσεται για χρόνια, ακόμη και για μία ή και δύο δεκαετίες, πριν εκδηλωθεί στον ασθενή. «Τότε οι γιατροί διαπιστώνουν ότι αγωνίζονται να θεραπεύσουν έναν όγκο που, μέχρι τότε, έχει εξαπλωθεί στο σώμα ενός ασθενούς. Χρειαζόμαστε μια διαφορετική προσέγγιση, μια προσέγγιση που να μπορεί να ανιχνεύσει νωρίς ένα άτομο που διατρέχει κίνδυνο καρκίνου χρησιμοποιώντας τεστ που μπορούν να δοθούν σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων».

Ένα παράδειγμα αυτού είναι το «κυτταροσφουγγάρι» - ένα σφουγγάρι σε σπάγκο - το οποίο έχει αναπτυχθεί από τη Fitzgerald και την ομάδα της. Καταπίνεται σαν χάπι, διαστέλλεται στο στομάχι και στη συνέχεια τραβιέται προς τα πάνω στον οισοφάγο συλλέγοντας κύτταρα του οισοφάγου στη διαδρομή. Αυτά τα κύτταρα που περιέχουν μια πρωτεΐνη, που ονομάζεται TFF3 - η οποία βρίσκεται μόνο σε προκαρκινικά κύτταρα - παρέχουν στη συνέχεια μια έγκαιρη προειδοποίηση ότι ένας ασθενής διατρέχει κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου και πρέπει να παρακολουθείται. Το σημαντικότερο είναι ότι η εξέταση αυτή μπορεί να χορηγηθεί απλά και σε ευρεία κλίμακα.

Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις τρέχουσες προσεγγίσεις για άλλους καρκίνους, πρόσθεσε η Fitzgerald, σημειώνοντας: «Επί του παρόντος, ανιχνεύουμε πολλούς καρκίνους αργά και πρέπει να καταλήξουμε σε φάρμακα, τα οποία έχουν γίνει σταδιακά πιο ακριβά. Συχνά παρατείνουμε τη ζωή κατά μερικές εβδομάδες με κόστος δεκάδων χιλιάδων λιρών. Πρέπει να το δούμε αυτό από διαφορετική οπτική γωνία».

Μια προσέγγιση που ακολουθείται από το ινστιτούτο επικεντρώνεται σε δείγματα αίματος. Περίπου 200.000 τέτοια δείγματα από γυναίκες στο πλαίσιο του προσυμπτωματικού ελέγχου για καρκίνο των ωοθηκών θα χρησιμοποιηθούν ως «μαγιά» για την πολύτιμη έρευνα. Χρησιμοποιώντας αυτά τα δείγματα, οι ερευνητές εντόπισαν αλλαγές που διαφοροποιούν εκείνους τους δότες που στη συνέχεια διαγνώστηκαν με καρκίνο του αίματος 10 ή και 20 χρόνια μετά την παροχή των δειγμάτων, με εκείνους που δεν εμφάνισαν τέτοιες παθήσεις.

«Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν σαφείς γενετικές αλλαγές στο αίμα ενός ατόμου περισσότερο από μια δεκαετία πριν αρχίσει να εμφανίζει συμπτώματα λευχαιμίας», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητικής ομάδας στο ινστιτούτο. «Αυτό δείχνει ότι υπάρχει ένα μεγάλο παράθυρο ευκαιρίας που θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε για να παρέμβετε και να δώσετε θεραπείες που θα μειώσουν τις πιθανότητες να πάθει κανείς καρκίνο».

Οι καρκίνοι αναπτύσσονται σταδιακά και με τον εντοπισμό εκείνων των πρώτων κυττάρων, μπορεί να είναι δυνατό για τους γιατρούς να μπλοκάρουν ή να εμποδίσουν περαιτέρω εξελίξεις. Το κρίσιμο σημείο είναι ότι σε αυτό το πρώιμο στάδιο υπάρχει χρόνος για τους γιατρούς να αναλάβουν δράση και να αποφύγουν να αντιμετωπίσουν έναν καρκίνο σε μεταγενέστερο στάδιο, όταν αυτός έχει ήδη εξαπλωθεί.

Παρόμοια στρατηγική ακολουθεί και ο Harveer Dev, ένας άλλος ηγέτης της ομάδας, ο οποίος έχει ερευνήσει άνδρες στους οποίους έχει αφαιρεθεί ο προστάτης. Η ομάδα του αναπτύσσει τώρα βιοδείκτες που θα παρέχουν καλύτερους τρόπους για τον εντοπισμό εκείνων που είναι πιθανό να υποστούν κακή έκβαση από τον καρκίνο του προστάτη, έναν από τους πιο κοινούς όγκους στο Ηνωμένο Βασίλειο.

«Τα πιλοτικά μας δεδομένα υποδηλώνουν ότι αυτές οι εξετάσεις μπορεί να είναι πολύ καλύτερες από τις υπάρχουσες εξετάσεις PSA και θα είναι ζωτικής σημασίας για τον εντοπισμό εκείνων που έχουν καρκίνο του προστάτη που είναι πιθανό να εξελιχθεί», δήλωσε ο Harveer Dev.

Ο εντοπισμός των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο καρκίνου – για παράδειγμα άτομα από οικογένειες που έχουν κληρονομική προδιάθεση για όγκους – θα αποτελέσει βασικό μέρος της στρατηγικής του ινστιτούτου. Επιπλέον, θα επικεντρωθεί στην εξεύρεση τρόπων μείωσης των κινδύνων καρκίνου, καθώς και στην εξασφάλιση της ευρείας χορήγησης των θεραπειών.


Με πληροφορίες από The Guardian